Ahmet DEMİRBAŞ

Farklı Dozlarda Fosfor Uygulamasının Şeker pancarı (Beta Vulgaris L.) Bitkisinin Verimine ve Besin Elementleri Alımına Etkisi

Tarla koşullarında yürütülen bu araştırmada, farklı dozlarda fosfor uygulamasının şeker pancarı bitkisinin verimine ve besin elementleri alımına etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Sivas ilinde 3 tekerrürlü olarak tesadüf parselleri deneme desenine göre yürütülmüş ve şeker pancarı çeşiti olarak Valentina kullanılmıştır. Araştırmada fosfor dozları; 0 kg P/da, 15 kg P/da ve 30 kg P/da olarak triple süper fosfat (TSP) formunda uygulanmıştır. Şeker pancarı bitkisinin ekiminden yaklaşık 80 gün sonra yaprak örnekleri alınarak azot (N), fosfor (P), potasyum (K), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), demir (Fe), çinko (Zn), mangan (Mn) ve bakır (Cu) konsantrasyonları ile hasatta verim belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, artan fosfor dozlarına bağlı olarak verimin arttığını ve en yüksek verimin 8151,0 kg/da ile 30 kg P/da dozunda olduğunu göstermiştir. Ayrıca, en yüksek azot, fosfor ve potasyum konsantrasyonlarının da 30 kg P/da dozunda olduğu belirlenmiştir (sırasıyla %4,77 N, %0,74 P ve %2,39 K). Ancak, araştırmada kalsiyum ve magnezyum konsantrasyonlarının artan fosfor dozlarına bağlı olarak azaldığı tespit edilmiştir. Mikro elementlerden sadece demir konsantrasyonu fosfor uygulamalarıyla artmışken, çinko, mangan ve bakır konsantrasyonları artan fosfor dozlarına bağlı olarak azalmıştır.

The Effect of Different Phosphorus Doses Application on Yield and Nutrient Uptake of Sugar Beet (Beta Vulgaris L.) Plant

In this study, the effect of different phosphorus doses application on the yield and nutrient uptake of sugar beet plant was investigated under field condition. The study was carried out in Sivas province in 3 replications according to the randomized plot design and Valentina was used as the sugar beet variety. Phosphorus doses were; 0 kg P da-1 , 15 kg P da-1 , 30 kg P da-1 and applied as triple super phosphate (TSP). Leaf samples were taken approximately 80 days after the planting of sugar beet plant, nitrogen (N), phosphorus (P), potassium (K), calcium (Ca), magnesium (Mg), iron (Fe), zinc (Zn), manganese (Mn), copper (Cu) concentrations and yield were determined at harvest. Research results indicated that the yield increased depending on the increasing phosphorus doses and the highest yield was obtained at 30 kg P da-1 dose with 8151.0 kg da-1 . In addition, the highest nitrogen, phosphorus and potassium concentrations were found at 30 kg P da-1 dose (4.77% N, 0.74% P and 2.39% K, respectively). However, the research found that calcium and magnesium concentrations decreased with increasing phosphorus doses. While only iron concentration among microelements increased with phosphorus applications, zinc, manganese and copper concentrations decreased due to increasing phosphorus doses.

PDF

___

Adiloglu A, Güler M. 2002. Tekirdag-Hayrabolu Yöresinde Yetiştirilen Şeker Pancarının (Beta Vulgaris L.) Beslenme Durumunun Belirlenmesi. S. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 16 (29): 26-30.
Altunok A, Er C. 2013. Bazı Şeker Pancarı (Beta vulgaris L.) Hatlarında In vitro Adventif Sürgün Rejenerasyonu. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 23 (2): 27-35.
Anonim, 1999. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Şeker Endüstrisi Agronomi Şubesi, 1998 yılı vejetasyon seyir raporları, Ankara.
Anonim, 2017. https://sivas.tarim.gov.tr/Menu/32/BitkiselUretim-Istatistikleri
Arslan B, Şatana A, Geçgel Ü. 2015. Trakya Bölgesi’nde Üretilen Şeker Pancarında (Beta Vulgaris L.) Ağır Metal İçerikleri. Namık Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi (BAP), Proje No: NKUBAP.00.24.AR.13.12, Tekirdağ.
Bremner JM.1965. Method of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Methods. American Society of Agronomy Inc. Madison, Wise S-1149-1178, USA.
Cakmak I, Atli M, Kaya R, Evliya H, Marschner H. 1995. Association of high light and zinc deficiency in cold-induced leaf chlorosis in grapefruit and mandarin trees. Journal of Plant Physiology, 146(3): 355-360.
Karyağdı ÖF, Eken C. 2016. Pasinler İlçesi (Erzurum)’nde Şeker Pancarı (Beta vulgaris) Bitkilerinden İzole Edilen Fusarium spp. ve Patojeniteleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20 (2): 261-265.
Eştürk Ö. 2018. Türkiye’de Şeker Sektörünün Önemi ve Geleceği Üzerine Bir Değerlendirme. Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 2 (1): 67-81.
Cakmak I, Marschner H. 1987. "Mechanism of phosphorus‐ induced zinc deficiency in cotton. III. Changes in physiological availability of zinc in plants Is mail." Physiologia Plantarum 70.1 (1987): 13-20.
Sunulu S, Sunulu A. 2016. Şeker Pancarında Cercospora Yaprak Lekesi Hastalığı. Pankobirlik, 27 (108): 34.
Çimrin KM. 2001. Gübrelemenin Şeker Pancarının N, P, K İçeriği ve Alımına Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 11(1):5-10.
Derici R. 1996. Toprakta fosfor dengesi. Tübitak Doğa Dergisi, Özel Sayı, 20: 29-33.
Hopkins BG, Ellsworth JW, Stark JC, Geary BD. 2003. Potato Nutrition BJ-KB35. Potato Research and Extension Progress Reports for Idaho Potato Commission, Moscow, University of Idaho. pp: 18–20.
Kacar B. 2012. Temel Bitki Besleme, Nobel Yayınları, 385 s.
Karaman MR. 2012. Bitki besleme. Gübretaş Rehber Kitaplar Dizisi 2.
Kılıç R, Korkmaz K. 2012. Kimyasal Gübrelerin Tarım Topraklarında Artık Etkileri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 5(2): 87-90.
Korkmaz K, Altıntaş Ç. 2016. Phosphorus Use Efficiency in Canola Genotypes. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 4(6): 424-430.
Korkmaz K, İbrikçi H. 2010. Kireçli Topraklarda Fosfor Dinamiğinin Belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 25 (1):44-52.
Korkmaz K, Akgün M, Özcan MM, Özkutlu F, Kara ŞM. (2020). Interaction effects of phosphorus (P) and zinc (Zn) on dry matter, concentration and uptake of P and Zn in chia. Journal of Plant Nutrition, 1-10.
Korkmaz K, Ibrikci H, Karnez E, Buyuk G, Ryan J, Ulger AC, and Oguz H. 2009: Phosphorus use efficiency of wheat genotypes grown in calcareous soils. Journal of Plant Nutrition 32: 2094– 2106.
Matar A, Torrent J, Ryan J. 1992. Soil and fertilizer phosphorus and crop responses in the dryland Mediterranean zone. Advences in Soil Science 18: 81-146.
Murphy J, Riley JP. 1962. A modified single solution for the determination of phosphate in natural waters. Analtica Chemica Acta 27: 31-36.
Pişkin A, Turhan M. 2017. İlkbaharda Uygulanan Fosforun Şeker Pancarının (Beta vulgaris L.) Verim ve Kalitesi Üzerine Etkisi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 20 (Özel Sayı): 227-231.
Şiray A. 1990. Şeker pancarı Tarımı, Pankobirlik Yayınları. No: 2, Ankara.