Balık Tüketim Eğilimleri, Sinop İli Örneği
Çalışmada Türkiye ve Karadeniz Bölgesinin önemli balıkçılık yerlerinden olan Sinop il merkezinde balık tüketim tercihlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın özelliği gereği iadesiz seçim gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın birincil verilerini, anket yoluyla elde edilen veriler oluşturmuştur. Verilerin analizinde; betimletici istatistikler, ki-kare uyum testi ve regrasyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada denek sayısını belirlemek için; n=Npqta 2 /[(N-1)d2+ pqta 2 ] formülünden yararlanılmıştır Katılımcılardan %58’i balıketinin sağlıklı olduğunu belirtmiştir. En çok tükettikleri etin balıketi olduğunu belirtenlerin oranı sadece %21’dir. Deneklerin tamamına yakını (%94) balığı taze olarak tüketmeyi tercih etmektedir. Haftada en az bir kez balık tüketenlerin oranı sadece %2 iken, en yüksek oran (%48) on beş günde bir tüketimdedir. Deneklerin yarısına yakını (%45) balıketini ızgarada pişirerek tüketmeyi tercih etmektedir. Balıketi tüketenlerin %90’ı deniz balığını tercih ederken, %71’i balık satış yerlerinin bir arada olmasını istemektedirler. Ayrıca deneklerin %49’u balık sakladıklarını belirtmiş ve balık saklayanların %82’isi soğuk muhafaza, %16’sı tuzlama ile balık saklamayı tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Soğuk muhafaza yoluyla balık saklayanların %74’ünün geliri 3000 TL ve üzeri gelir seviyesine sahiptir. Tuzlama yoluyla balık saklayanların her gelir grubuna dağılmış olması, yöredeki kadim kültürden kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Fish Consumption Trends in Sinop Province
In this study, it was aimed to determine fish consumption preferences in the central province of Sinop which is one of the most important fisheries location of Turkey and Black Sea Region. Nonrefundable choice selection was carried out according to the nature of the study. The primary data of the study were obtained by questionnaire. In the analysis of the data; descriptive statistics, chisquare fitting test and regression analysis. To determine the number of subjects in the study; n=Npqta 2 /[(N-1) d 2+ pqta 2 ] formula was used. 58% of participants stated that fish meat is healthy. Only 21% of the participants indicated that fish meat was the most consumed meat. Nearly all of the subjects (94%) preferred to consume fresh fish. The rate of participants consuming fish at least once a week was only 2%, while the highest rate (48%) of participants consumed fish every fifteen days. Nearly half of the participants (45%) preferred to consume grilled fish. 90% of participants who consume fish preferred marine fish, while 71% of them wanted fish sales places to be together. In addition, 49% of the participants stated that they keep fish and 82% of them preferred cold storage and 16% preferred to store salted fish. 74% of those who store fish through cold storage had a revenue level of 3000 TL and above. We can say that distributed the participants who store salted fish to every income group could be from local culture.
___
- Abdikoğlu Dİ, Azabağaoğlu MÖ, Unakıtan G. 2015. Tekirdağ İlinde Balık Tüketim Eğilimlerinin Belirlenmesi. Balkan ve Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1(1): 68-75.
- Aydın M, Karadurmus U. 2012. Consumer Behaviours for Seafood in Ordu Province. Yunus Araş. Bült., 2012 (3):18- 23.
- Akçay A, Sarıözkan S, Al S. 2018. Akademik personelin et tüketim tercihlerinin analitik hiyerarşi prosesi ile değerlendirilmesi. Vet. Hek. Derg. 89(1): 11-24, 2018.
- Bashimov G. 2017. Niğde İlinde Balık Eti Tüketim Alışkanlığının Belirlenmesi. Türk Tar. ve Doğa Bil. Derg. 4(2): 196–204.
- Baş T. 2008. Anket. Araştırma Yöntemleri Dizisi:2, Seçkin Yayıncılık, 5.Baskı, Ankara.
- Beyazbayrak Z. 2014. Kahramanmaraş İli Merkez İlçede Balık Tüketim Alışkanlıkları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 51s.
- Çaylak B. 2013. İzmir İli Su Ürünleri Tüketimi ve Tüketici Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale, 62 s.
- Çiçek A, Erkan O. 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. GOPÜ. Ziraat Fakültesi Yayınları No:12 Ders Kitapları Serisi No:6, Tokat.
- Çiçek E, Akgün H, İlhan S. 2014. Elazığ İli Balık Eti Tüketim Alışkanlığı ve Tercihinin Belirlenmesi. Yunus Araş. Bült. 2014 (1): 3-11.
- Doğan K, Gönülal O. 2014. Gökçeada Balık Tüketim Alışkanlığının Belirlenmesi ve Sosyo-ekonomik Analizi. İstanbul Üniversitesi Su Ür. Derg., 29-1: 101-116.
- FAO. 2018. The State of World Fisheries and Aquaculture 2018 - Meeting the sustainable development goals. Rome. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- Gürel E, Doğan HG, Polat S, Yeşilayer N, Buhan E. 2017. Ağrı İli Merkez İlçede Yaşayan Bireylerin Balık Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi. 6(3): 26-35.
- Kaplan E, Buhan, E, Yeşilayer, N. 2019. Mardin ilinde balık tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi: Kızıltepe örneği. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 8(1): 59-73.
- Köprücü K. 2007. Türkiye su ürünleri üretiminin durumu ve değerlendirilmesi, Türk Tarım Dergisi, 178: 22-28.
- Közleme O. 2012. Türk Mutfak Kültürü ve Din, Rağbet Yayınları, İstanbul.
- Kurnaz A, Mutlu E, Aydın Uncumusaoğlu A. 2016. Determination of Water Quality Parameters and Heavy Metal Content in Surface Water of Çiğdem Pond (Kastamonu/Turkey). Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 4(10): 907 -913, 2016.
- Lee KW. 2003. The Role of Omega-3 Fatty Acids in the Secondary Prevention of Cardiovascular Disease.Q J Med 96: 465-480.
- Mutlu E, Kutlu B, Demir T. 2016. Assesment of Çınarlı Stream (Hafik-Sivas)’s Water Quality via Physico–Chemical Methods. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 4(4): 267-278, 2016.
- Mutlu E, Emin Güzel A. 2019. Evaluation of Some Physicochemical Water Quality Parameters of Gümüşsuyu Pond (Sinop-Erfelek). Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 7(sp3): 72-77, 2019.
- Odabaşı Y. 2016. Su Ürünleri Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma: Diyarbakır İli Örneği. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Olgunoğlu İ, Bayhan Y, Olgunoğlu M, Artar E, Ukav İ. 2014.
- Adıyaman İlinde Balık Eti Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi, Gıda Tekn. Elektr. Derg.Cilt: 9, No: 1: 21-25. Orhan H, Yüksel O. 2010. Burdur İli Su Ürünleri Tüketimi Anket Uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi Zir. Fak. Derg., 5(1): 1-7.
- Saygı H, Bayhan B, Hekimoğlu MA. 2015. Türkiye’nin İzmir ve Ankara İllerinde Su Ürünleri Tüketimi, Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 3(5): 248-254.
- Sayılı M, Esengun K, Kayım M, Akça H. 1999. Tokat Merkez İlçede Balık Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Ekonometrik Analizi. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1): 9-27.
- Standage T. 2016. İnsanlığın Yeme Tarihi, Maya Kitap, İstanbul. Şen İ, Şahin A. 2017. Mersin’de Yaşayan Tüketicilerin Balık Tüketim Tercihlerini Demografik Faktörler Acısından Ele Alan Bir Araştırma. AKU İİBF Derg.-Cilt: XVIII Sayı:1, 33- 46. DOI: 10.5578/jeas.48561.
- Terin M, Hamamcı G, Gül T, Terin S. 2016. Van ili kentsel alanda hanelerin balık tüketim yapısı ve satın alma davranışlarının belirlenmesi. EgeJFAS, 33(3): 241-249.
- TÜİK, 2018. 2017 Yılı Su Ürünleri İstatistikleri, http://tuikapp.tuik.gov.tr/medas/ ?kn=97&locale=tr (Erişim tarihi: 03.10.2018).
- Türkmen M, Türkmen A, Duran K. 2016. Giresun İlinde Balık Tüketiminin Araştırılması. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 4(8): 712-718, 2016.
- Valverde IM, Periago MJ, Santaella M. 2000. The Content and Nutritional Significance of Minerals on Fish Flesh in the presence and Absence of Bone. Food Chem.71:503- 509.
- Yavuz GG, Ataseven ZY, Gül U, Gülaç ZN. 2015. Su Ürünleri Tüketiminde Tüketici Tercihlerini Etkileyen Faktörler: Ankara İli Örneği Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Ankara, Türkiye Yunus Araş. Bült, 2015(1):73-82.
- Yüksel F, Kuzgun NK, Özer Eİ. 2016. Tunceli İli Balık Tüketim Alışkanlığının Belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(5): 28-36.