Alabalık İşletmelerinin Ekonomik Yapısı ve Sorunları: Fethiye İlçesi Örneği

Bu çalışmada Fethiye ilçesinde alabalık işletmelerinin ekonomik yapısı ve sorunları incelenmiştir. Fethiye ilçesinde kültür balıkçılığı yapan işletmelerde girdilerin belirlenmesi, ekonomik durumlarının ortaya koyulması, pazar durumlarının araştırılması ve sorunlarının saptanması amaçlanmıştır. Ayrıca karşılaşılan sorunlara çözüm olanakları getirilmeye çalışılmıştır. Fethiye ilçesinde 17 alabalık işletmesi ile görüşülmüştür. İlçede yer alan 17 işletmeden yüz yüze görüşme usulüyle anket yapılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde MS Excel, SPSS programı kullanılmıştır. Üretim yapan işletmelerin %52,9'u dağ eteğinde, %35,3'ü açık arazide ve %11,8'i vadi arasında kurulmuştur. İşletmelerin %58,8'i şahıs işletmesi, %17,6'sı basit ortaklık ve %23,5'i ise ticari ortaklık şeklindedir. Aktif sermaye içerisinde en fazla payı %70,3 oranı ile işletme sermayesi oluşturmaktadır. Çiftlik sermayesinin payı ise %29,7'dir. Pasif sermaye içinde öz sermayenin payı %93,9 olup, yabancı sermaye kullanımı düşüktür (%6,1). Maliyetler içerisinde değişen masrafın payı %83,6'dır. Sabit masraf ise %16,4 paya sahiptir. Üretimle ilgili sorunların başında yem maliyetlerinin yüksekliği gelmektedir. Yem masrafları toplam işletme masraflarının %63,4'ünü oluşturduğu tespit edilmiştir. Üreticilere teknik bilgi anlamında destek verilmeli, yöre halkının ve tüketicilerin bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

Economic Structure and Problems of Trout Enterprises: A Case of Fethiye

In this study, economic structure and problems of trout enterprise were analysed in Fethiye district. It was aimed to determine the input of enterprises engaged in aquaculture at the Fethiye district, calculation of the economic situation, investigation of the market situation and determine problems. In addition possible solutions were tried to be to problems. In the district, it was interviewed with 17 trout enterprises. Data were collected with interviewing face to face by questionnaires. These data was analysed by MS Excel and SPSS programmes. 52.9% of the enterprises were established in the foothill, 35.3% were in open field and 11.8% were established in between valleys. 58.8% of these enterprises were individual enterprises, %17.6 was simple partnership and 23.5% were commercial partnership. The most shares in the active capital were constituted working capital with a rate of 70.3% whereas the share of landlord’s capital was 29.7%. The share of own capital in passive capital was 93.9% and the usage of foreign capital was low (6.1%). The share of variable cost was 83.6% while fixed cost was 16.4% in the total production cost. The main problem of enterprises was the rise of feed costs. A feed cost was found to constitute 63.4% of total production costs. Producers should be given support in terms of technical knowledge and efforts to raise awareness of local people and consumers should be made.

PDF

___

Adıgüzel F, Akay M. 2005. Tokat ilinde gökkuşağı alabalığı işletmelerinin ekonomik analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2): 31-40.
Aras A. 1988. Tarım muhasebesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üniversitesi Basımevi, No:486, İzmir.
Aydın A. 2000. Erzurum ili sınırlan içerisinde projelendirilmiş olarak faaliyet gösteren alabalık işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 62s., Erzurum.
Aydın O, Sayılı, M. 2009. Samsun ilinde alabalık işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. Gaziosmanpaşa Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2): 97-107.
Aydın A. 2012. Doğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerindeki alabalık işletmelerinin karşılaştırmalı yapısal ve ekonomik analizi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 167s., Erzurum.
Bacon JR, Gempesaw CM, Supitaningsih I., Hankins J. 1994. The economics of broiler, grain, and trout production as a risk diversification strategy. Aquaculture, 127(2): 91-102. Bacon JR, Gempesaw CM, Lussier WW, Dunn JW. 1996.
Economic viability and animal health regulation effects on a large scale trout hatchery. Aquaculture, 143(3): 245-255.
Bozoğlu M, Ceyhan V. 2009. Energy conversion efficiency of trout and sea bass production in the Black Sea, Turkey. Energy, 34(2): 199-204.
Cinemre HA, Ceyhan V, Bozoğlu M, Demiryürek K, Kılıç O. 2006. The cost efficiency of trout farms in the Black Sea Region, Turkey. Aquaculture, 251(2): 324-332.
Çetin B, Bilgüven M. 1991. Güney Marmara bölgesinde alabalık üretimi yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Su Ürünleri Sempozyumu, 12-14, İzmir.
Elbek AG. 1981. Ege bölgesinde tatlısu ürünleri üreten işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ziraat Ekonomisi ve İşletmeciliği Bölümü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
Emre Y, Diler İ, Sevgili H, Oskay DA, Sayın C. 2007. Akdeniz bölgesindeki alabalık işletmelerinin yapısal özelliklerinin incelenmesi 2000-2003. Türk Sucul Yaşam Dergisi, 3-5(5- 8): 182-188.
Engle CR, Pomerleau S, Fornshell G, Hinshaw JM, Sloan D, Thompson S. 2005. The economic impact of proposed effluent treatment options for production of trout Oncorhynchus mykiss in flow-through systems. Aquacultural Engineering, 32(2): 303-323.
Erkuş A, Bülbül M, Kıral T, Açıl AF, Demirci R. 1995. Tarım ekonomisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, 298s., Ankara. Fethiye Kaymakamlığı. 2016. Fethiye İlçesi Bilgileri. Web sayfası; http://www.fethiye.gov.tr/cografi-yapisi; Erişim Tarihi: 12.04.2016.
García GJ, García GB. 2010. Econometric model of viability/profitability of ongrowing sharp snout sea bream (Diplodus puntazzo) in sea cages. Aquaculture international, 18(5): 955-971.
GTHBFM. 2016. Fethiye ilçesi brifing raporu. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Fethiye İlçe Müdürlüğü Yayınları.
Karataş M, Sayılı M, Koç B. 2008. Sivas ili gökkuşağı alabalığı işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(2): 49-55.
Kıral T. 1993. Ankara ilinde Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. besi bölge şefliği tarafından desteklenen sığır besiciliği işletmelerinin ekonomik analizi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını No: 1289, Ankara.
Kocaman EM, Aydın A, Ayık Ö. 2002. Erzurum’da faaliyet gösteren alabalık işletmelerinin yapısal ve ekonomik analizi. E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences. 19(3-4): 319 – 327.
Kocaman E. 2011. Gümüşhane ilinde gökkuşağı alabalık işletmelerinin ekonomik analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 66s., Tokat.
Kocaman E, Sayılı M. 2014. Economic analysis of rainbow trout farms in Gümüşhane province. Anadolu Tarim Bilimleri Dergisi, 29(1): 36-45.
Korkmaz A. 2000. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eskişehir Çifteler su ürünleri işletmesindeki alabalık yetiştiriciliğinin ekonomik analizi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Kuşat N. 2001. Türkiye’deki alabalık işletmeciliğin ekonomik fayda açısından değerlendirilmesi ve Isparta örneği.
Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 166s., Isparta.
MacMillan JR, Huddleston T, Woolley M, Fothergill K. 2003. Best management practice development to minimize environmental impact from large flow-through trout farms. Aquaculture, 226(1): 91-99.
Navy H, Bun NP. 2001. An economic analysis of fish production in the Dai fisheries in Phnom Penh and Kandal province, Cambodia. Mekong River Commission 207-215p., Web Sayfası: http//:info.mrcmekong.org/assets/midocs/ 0001480-biota-an-economic-analysis-of-fish-production-inthe-dai-fisheries-in-phnom-penh-and-kandal-provincecambodia.pdf, Erişim Tarihi: 12.01.2016.
Rad F, Köksal G. 2001. Türkiye’deki gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) işletmelerinin yapısal ve biyoteknik analizi. Türk Veteriner ve Hayvancılık Dergisi, 25: 567-575.
Sargın İ. 2009. Erzincan ilindeki alabalık işletmelerinin durumu sorunları ve çözüm önerileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 58s., Tokat.
Sayılı M, Karataş M, Yücer A, Akça H. 1999. Tokat ilinde alabalık yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Ekin Dergisi, 7: 66-72.
Soylu M. 1995. Trakya Bölgesi alabalık işletmelerinin ekonomik analizi. Su Ürünleri Dergisi, 12(3-4): 203-217.
TUİK. 2016. Türkiye İstatistik Kurumu Balık Sektörü verileri, Web sayfası: http://www.tuik. gov.tr, Erişim Tarihi: 22.02.2016.
Tutar İ, Tuğcu T. 2014. Karacaören barajındaki (Bucak-Burdur) alabalık işletmelerinin yapısal ve sosyo-ekonomik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tarım Ekonomisi Lisans Tezi, 52s., Isparta.
Uzmanoğlu S, Soylu M. 2008. Yeni Dere (Balkaya- Kırklareli) üzerinde bulunan su ürünleri işletmelerinin ekonomik analizi. Journal of Fisheries Sciences.com, 2 (2): 164-173.
Üstündağ E, Aksungur M, Dal A, Yılmaz C. 2000. Karadeniz bölgesinde su ürünleri yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal analizi. IV. Su Ürünleri Sempozyumu, 639-663, Trabzon.
Yavuz O, Kocaman M, Ayık Ö. 1995. Erzurum’da alabalık yetiştiriciliği yapan işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26 (1): 64-75.