Mualla AYKUT, Müge YILMAZ, Habibe ŞAHİN, Elçin BALCI, Mehmet SAĞIROĞLU, Ahmet ÖZTÜRK

Kayseri’de iki toplum sağlığı merkezine başvuran annelerde emzirme sorunları ve risk etmenleri

Amaç: Bu araştırma, annelerin emzirme süresince yaşadıkları sorunları ve emzirmeyi etkileyen risk etmenlerini belirlemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırmaya, Kayseri il merkezinde iki toplum sağlığı merkezine bağlı aile sağlığı merkezlerine başvuran 24–60 aylık çocuk sahibi 500 anne alınmıştır. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Araştırmaları Etik Kurulu’ndan (2011/20) onay ve annelerden sözlü onam alındı. Bulgular: Yaş ortalaması annelerin 29,8±5,3 yıl, çocuklarınki ise 35,7±10,0 aydır. Çocukların %38,6’sının doğum şekli sezaryen, %8,8’i düşük doğum ağırlıklı ve ortalama emzirilme süreleri 17,7±8,0 aydır. Emzirme sürecinde annelerin %46’sı ağrılı ve çatlak meme başı, %34,2’si yetersiz süt salgılanması endişesi, %29,8’i fazla süt salgılanması, %11,6’sı düz ve çökük meme başı, %9,2’si mastit, %9’u memede aşırı dolgunluk, %8,2’si tıkalı süt kanalı sorunu yaşadığını belirtmiştir. Annenin ev hanımı olması, ekonomik durumunun orta ve kötü olması, sezaryenle doğum yapması, bebeğinin düşük doğum ağırlıklı olması, doğumdan sonra ilk bir saat içinde emzirilmemesi, günlük emzirme sayısının sekizden az olması yetersiz süt salgılanması endişesi için; yaşının 25 ve altında olması, sezaryenle doğum, erken doğum, günlük emzirme sayısının sekizden az olması ise ağrılı ve çatlak meme başı sorunu için risk etmenleridir. Yetersiz süt salgılanması endişesi olan annelerin; sadece anne sütüyle besleme süresi ve toplam emzirme süresi ortancası, olmayanlara göre anlamlı olarak düşüktür. Düz ve çökük meme başı sorunu yaşayanların toplam emzirme süreleri daha kısadır. Çıkarımlar: Annelerin emzirmeyle ilgili yaşadıkları sorunların oranı yüksektir. Sağlık çalışanın, emzirme sorunlarının farkında olması ve annelere destek olması bu sorunları azaltabilir.

Risk factors for breastfeeding problems in mothers applied to two public healthcare centers in Kayseri province

Aim: This study was conducted to determine problems in lactation and risk factors affecting breastfeeding. Material and Method: This descriptive study was conducted with mothers who had children aged 24-60 months and who presented for any reason to Family Healthcare Centers of two Public Healthcare Centers in Kayseri province. The study was performed with 500 mothers who gave a verbal consent and a questionnaire was used to collect data. Erciyes University Faculty of Medicine Clinical Research Ethics Committee (2011/20) the approval and verbal consent was obtained from the mothers. Results: The mean age of the mothers was 29.8±5.3 years, while the mean age of the children was 35.7±10.0 months. 38,6% of the children were born by cesarean section, 8.8% had low birth weight and their mean breastfeeding period was 17.7±8.0 months. The main breastfeeding problems included painful and cracked nipples (46.0%), inadequate lactating (34.2%), excessive lactating (29.8%), flat or inverted nipples (11.6%), mastitis (9.2%), extreme-fullness of the breast (9.0%) and plugged milk ducts (8.2%). Being housewife, moderate and low income status, caesarean delivery, low birth weight and less than 8 lactations a day were the risk factors for inadequate lactating. A maternal age younger than 25 years old, caesarean delivery, premature delivery, less than 8 lactations a day were the risk factors for painful or cracked nipples. The median exclusive breastfeeding duration and total lactation time of the mothers who had concerns about inadequate lactating were significantly lower than the others. The total lactation time of the mothers who had flat and inverted nipples was also shorter. Conclusions: Lactation problems are observed with a high rate. Awareness of the healthcare professionals and supports given by them may reduce these problems.

PDF

___

1. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. ISBN 978-975-491-274-6, 2008: 174-5.
2. Lewallen LP Dick MJ, Flowers J, et al. Breastfeeding support and early cessation. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2006; 35(2): 166-72.
3. World Health Organization: infant and young child feeding-model chapter for textbooks for medical students and allied health professionals, ISBN 978 92 4 159749 4, 2009: 5-6.
4. Coşkun T. Anne sütü ile besleme sırasında karşılaşılan sorunlar. Katkı Pediatri Dergisi 2003; 25: 225-35.
5. Walker M. Conquering common breast-feeding problems. J Perinat Neonatal Nurs 2008; 22(4): 267-74.
6. Briggs J. The management of nipple pain and/or trauma associated with breastfeeding. Best Pract 2003; 7:1-6.
7. Spencer JP Management of mastitis in breastfeeding women. Am Fam Physician 2008; 78(6): 727-31.
8. Blair A, Cadwell K, Turner-Maffei C, Brimdyr K. The relationship between positioning, the breastfeeding dynamic, the latching process and pain in breastfeeding mothers with sore nipples. Breastfeed Rev 2003; 11(2): 5-9.
9. Ahluwalia IB, Morrow B, Hsia J. Why do women stop breastfeeding? Findings from the pregnancy risk assessment and monitoring system. Pediatrics 2005; 116(6): 1408-12.
10. Li R, Fein SB, Chen J, Grummer-Strawn LM. Why mothers stop breastfeeding: mothers’ self-reported reasons for stopping during the first year. Pediatrics 2008; 122(Suppl 2): 69-76.
11. Gökmirza E. Anne sütü ile beslenme. Türk Ped Arş 2007; 42(Suppl 1): 11-5.
12. Kronborg H, Vaeth M, Olsen J, Harder I. Health visitors and breastfeeding support: influence of knowledge and self-efficacy. Eur J Public Health 2008; 18(3): 283-8.
13. Häggkvist AP Brantsæter AL, Grjibovski AM, Helsing E, Meltzer HM, Haugen M. Prevalence of breast-feeding in the Norwegian Mother and Child Cohort Study and health service-related correlates of cessation of full breast-feeding. Public Health Nutr 2010; 13(12): 2076-86.
14. Hauck YL, Fenwick J, Dhaliwal SS, Butt J. A Western Australian survey of breastfeeding initiation, prevalence and early cessation patterns. Matern Child Health J 2011; 15(2): 260-8.
15. Jain S, Parmar VR, Singla M, Azad C. Problems of breast feeding from birth till discharge--experience in a medical college in Chandigarh. Indian J Public Health 2009; 53(4): 264.
16. Akkuzu G, Taşkin L. Impacts of breast-care techniques on prevention of possible postpartum nipple problems. Prof Care Mother Child 2000; 10(2): 38-41.
17. Morland-Schultz K, Hill PD. Prevention of and therapies for nipple pain: a systematic review. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2005; 34(4): 428-37.
18. Gerd AT, Bergman S, Dahlgren J, Roswall J, Alm B. Factors associated with discontinuation of breastfeeding before 1 month of age. Acta Paediatr 2012; 101(1): 55-60.
19. Riordan J, Wambach K. Perinatal and intrapartum care. Breastfeeding and human lactation. 4th ed. Massachusetts: Jones and Bartlett Publishers, 2010: 236-9.
20. Xu F Qiu L, Binns CW, Liu X. Breastfeeding in China: a review. Int Breastfeed J 2009; 4: 6.
21. Örün E, Yalçın S, Madendağ Y, ve ark. Annelerin sosyodemografik ve psikopatolojik özellikleri ile bebeklerini ilk 1-1.5 ayda sadece anne sütü ile besleme durumlarına etkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2009; 52: 167-75
22. Ünsal H, Atlıhan F Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005; 48: 226-33.
23. Karaçam Z. Factors affecting exclusive breastfeeding of healthy babies aged zero to four months: a community-based study of Turkish women. J Clin Nurs 2008; 17(3): 341-9.
24. Erbil N, Oral D. Doğum şeklinin emzirme tutumu üzerine etkisi. IV. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi, 19 Mayıs Üniversitesi Ordu Sağlık Yüksekokulu. Ankara: Kök Yayıncılık, 2005: 255.
25. Torvaldsen S, Roberts CL, Simpson JM, Thompson JF Ellwood DA. Intrapartum epidural analgesia and breastfeeding: a prospective cohort study. Int Breastfeed J 2006;1; 24.
26. Shawky S, Abalkhail BA. Maternal factors associated with the duration of breast feeding in Jeddah, Saudi Arabia. Paediatr Perinat Epidemiol 2003; 17(1): 91-6.
27. Pérez-Escamilla R, Maulén-Radovan I, Dewey KG. The association between cesarean delivery and breast-feeding outcomes among Mexican women. Am J Public Health 1996; 86(6): 832-6.
28. Amir LH. Breastfeeding--managing ‘supply’ difficulties. Aust Fam Physician 2006; 35(9): 686-9.
29. DiGirolamo AM, Grummer-Strawn LM, Fein SB. Effect of maternity-care practices on breastfeeding. Pediatrics 2008; 122(Suppl 2): 43-9.