Bu çalışma İstanbul un çeşitli semtlerinde oturan çocuklarda kan kurşun düzeyinin belirlenmesi ve kan kurşun düzeyini etkileyebilen risk faktörlerinin araştırılması amacı ile yapıldı Rastgele kesitsel olan bu çalışmada grafit fırınlı atomik absorpsiyon spektrofotometresi yöntemi ile yaşları 6 ay 1 7 yaş arasında 34±27 ay değişen 59 u erkek 41 i kız olan 201 sağlıklı çocukta kan kurşun düzeyleri ölçüldü Anket formu düzenlenerek kurşun düzeylerini etkileyen sosyodemografik ve ekonomik faktörler araştırıldı 1995 yaz aylarında temmuz ağustos yapılan bu çalışmada ortalama kan kurşun düzeyi 5 5±3 51 µg dL 0 3 25 3 µg dL bulundu Çocukların 8 5 unda kan kurşun düzeyi güvenlik sınırı olan 10 µg dl üzerinde idi Araştırılan 29 risk faktöründen yalnızca trafik yoğunluğu R=0 48203 T=0 0337 çocuğun yaşı r=0 2369 p=0 001 F=0 0398 ve oturulan evin eskiliği R=0 48203 T=0 0297 ile kan kurşun düzeyi arasında aynı yönde anlamlı bağlantı gösterildi Cinsiyet anemi pika hijyen sosyoekonomik düzey ana baba mesleği ve eğitimi içme suyunun niteliği ve su kesintisi süresi gibi olası risk faktörleri ile kan kurşun düzeyi arasında bir bağlantı saptanamadı En yüksek kan kurşun düzeyleri Beyoğlu Tarlabaşı Taksim Maltepe gibi yoğun trafiği olan yerleşim bölgelerinde saptanırken en düşük düzeyler Boğaz çevresi Yeşilköy Florya Kemerburgaz gibi semtlerde oturan çocuklarda bulundu Ki kare=17 8109 p=0 05 Bu bulgular İstanbul da asemptomatik kurşun zehirlenmesinin vahim olmasa bile önemli boyutta olduğunu ve acil önlemlerin alınması gerektiğini düşündürmektedir Anahtar kelimeler: Kurşun çocuk çevre kirliliği

The objective of this study is to analyze the blood lead levels and the risk factors affecting those levels in children living in various districts in İstanbul In this cross sectional randomized study the blood lead levels of 201 healthy children 59 male 41 female with ages between 6 months 1 7 years 34±27 months have been analyzed with graphite furnace atomic absorption spectrophotometer Social demographic and economic factors which effect blood lead levels were investigated using questionary data In the stduy which was conducted in summer months July August of 1995 the mean blood lead level was found as 5 5±3 51 µg dL r 0 3 25 3 µg dL It was observed that 8 5 of all the 201 recorded blood lead concentrations exceeded the acceptable upper blood lead concentration limit of 10 µg dL Among the 29 risk factors evaluated traffic density in the neighbourhood R=0 48203 T= 0 0337 age of the test subject r=0 2369 p= 0 001 F=0 0398 and the age of the residence R=0 48203 T=0 0297 were found to be the only risk factors to be associated with the blood lead levels Other factors which are known to have increased the blood lead concentrations in the prior studies such as gender hygiene anaemia pica occupations social economical and the education levels of parents the effects of municipal water supply shortages were not found to be contributing risk factors The highest blood lead concentrations among the test subjects were recorded in densely populated neighbourhoods wit heavy traffic like Beyoğlu Taksim Kadıköy Maltepe and the lowest concentrations were recorded in the vicinity of the Bosphorus Yeşilköy Florya and Kemerburgaz K2=1 7 8109 p=0 05 It can be concluded that the percentage of asympthomatic blood lead poisoining in İstanbul has reached a significant low and although not very urgent serious precautions need to be taken Key words: Kurşun çocuk çevre kirliliği