Anne sütü ile beslenme süresini etkileyen etmenler: Türkiye’de Kayseri ilinden kesitsel bir araştırma
Amaç: Bu araştırmada, annelerin bebeklerini anne sütü ile besleme süreleri ve bu sürelere etkili olan etmenlerin belirlenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışma 2009- 2010 tarihleri arasında Kayseri’de gerçekleştirildi. Çalışmaya 2855 anne alındı. Anne sütü alma süresini etkileyen değişkenlerin belirlenmesinde “univariate and multiple binary logistic regression” (backward ward) analizinden yararlanıldı. Çalışma için etik kurul onayı (03.04.2007/168) alındı. Bulgular: Annelerin %74,9’u bebeklerini altı ay sadece anne sütü ile beslediklerini ifade etmişlerdir. Altı aydan fazla anne sütü alınmasını etkilediği düşünülen değişkenlerden gestasyonel yaş, gebelik sayısı, anne yaşı, annenin eğitim düzeyi değişkenleri tekli lojistik regresyon analizi sonucu anlamlı bulundu. Çoklu lojistik regresyon analizinde altı aydan uzun süre anne sütü verme oranı annenin yaşı bir yaş arttıkça 1,021 kat, gestasyonel yaş bir hafta arttıkça 1,267 kat artmaktaydı. Anne öğrenimi ilköğretim ve altında olanlar yüksek okul olanlara göre 1,558 kat daha fazla, anne eğitimi ortaokul seviyesinde olanlar yüksek okul olanlara göre 1,475 kat daha fazla altı aydan uzun süre anne sütü verme eğilimindeydi. Annesi ev hanımı olanlarda annesi çalışanlara göre, erkek çocuklar kız çocuklara göre altı aydan uzun süre emzirilmekteydi.Çıkarımlar: Anne sütüyle besleme oranlarını yükseltmek için; erken yaşta gebelikler engellenmeli, doğumların miadında gerçekleşmesi sağlanmalı, çalışan annelerin emzirmesini teşvik edici uygulamalar geliştirilmeli, annelere bebekleri arasında seçim yapmadan eşit oranda özen göstermelerini sağlamak üzere eğitim desteği sağlanmalıdır.
The factors affecting the duration of breastfeeding: a cross-sectional study from Kayseri, Turkey
Aim: In this study, we aimed to evaluate the major factors affecting duration of breastfeeding and the factors affecting it. Material and Method: This cross-sectional study was performed in Kayseri between 2009 and 2010. A total of 2855 mothers were included in the study. Univariate and multiple binary logistic regression (backward) analysis were used for establishing the variables affecting the duration of breast feeding. The study approved by the ethics commite (03.04.2007/168). Results: 74.9% of the mothers stated that they exclusively breast fed their babies for six months. Variables that were thought to affect breast feeding for a period of more than six months such as gestational age, parity, mother’s age, mother’s educational level were all found to be statistically significant by univariate logistic regression analysis. In the multivariate logistic analysis, the rate of breast feeding after six months increased by 1.021 fold for every one year increase in the mother’s age and 1.267 fold for every one week increase in the gestational age. Those with an educational status of primary school and below had a 1.558-times-higher tendency to breastfeeding compared to those with an educational level of secondary school and above and those with an educational level of secondary schol had a 1.475-times-higher tendency to breastfeeding compared to those with an educational level of graduate school and above. Babies whose mothers were house-wives were breastfed longer than six months compared to babies whose mothers were working and boys were breastfed longer than six months compared to girls. Conclusions: In order to increase the rates of breastfeeding, pregnancies at a young age should be prevented, term labors should be encouraged, encouraging applications for breast feeding should be developed for working mothers and educational support should be given to enable mothers to take care of all of their babies without discrimination.
___
- 1. http://www.unicef.org/programme/breastfeeding/innocenti.htm, 1990 (Erişim tarihi: 24.02.2011).
- 2. Arenz S, Rückerl R, Koletzko B, von Kries R. Breast-feeding and childhood obesity-a systematic review. Int J Obes 2004;28:1247-56.
- 3. Stuebe A. The risks of not breastfeeding for mothers and infants. Rev Obstet Gynecol 2009;2:222-31.
- 4. Ferreira Hda S, Vieira ED, Cabral Junior CR, Queiroz MD. Breastfeeding for 30 days or more is a protective factor against overweight in preschool children. Rev Assoc Med Bras 2010;56:74-80.
- 5. Hannula L, Kaunonen M, Tarkka MT. A systematic review of professional support interventions for breastfeeding. J Clin Nurs 2008;17:1132-43.
- 6. Bhandari N, Kabir AK, Salam MA. Mainstreaming nutrition into maternal and child health programmes: scaling up of exclusive breastfeeding. Matern Child Nutr 2008;4 (Suppl) 1:5-23.
- 7. Yiğit EK, Tezcan S, Tunçkanat H. Çocukların ve annelerin beslenme durumu. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara, 2009;172-5.
- 8. Özer A, Taş F, Ekerbiçer H. 0-6 aylık bebeği olan annelerin anne sütü ve emzirme konusundaki bilgi ve davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin 2010;9:315-20.
- 9. Eker A, Yurdakul M. Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. STED 2006:15;158-63.
- 10. Ünsal H, Atluhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalığı Dergisi 2005;48:226-33.
- 11. Genç M, Güneş G, Pehlivan E. Bebeklerimizi nasıl büyütüyoruz? Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi 1998;5:169-75.
- 12. Şanlıer N, Aytekin F. Ankara’da yaşayan 0-36 ay çocukların bazı antropometrik ölçümleri ve anne sütü ile beslenme durumlarının saptanması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2004;24:271-8.
- 13. Infant and young child feeding. www.who.int/mediacentre/fact sheets/fs 342/n Erişim tarihi: 05.02.2011.
- 14. Gürel SA, Gürel H. Gebelik aralığı, doğum aralığı ve sağlıklı gebelik. Perinatoloji Dergisi 1995;3:22-4.
- 15. Gökdemirel S, Bozkurt G, Gökçay G, Bulut A. Çalışan annelerin emzirme sürecinde yaşadıkları: niteliksel bir çalışma. Çocuk Dergisi 2008;8:221-34.
- 16. Yalcın SS, Kuskonmaz BB. Relationship of lower breastfeeding score and problems in infancy. Breastfeed Med 2011;6:205-8.