Huzurevi Yaşlılarında Sevgi: Manevi Başa Çıkma Bağlamında Bir Araştırma

Araştırmanın amacı huzurevi yaşlılarının ne tür sevgi gereksinimlerinin olduğunu ikili görüşmeler yoluyla araştırmak, onların sevgi gereksinimlerini analiz ederek sınıflandırma yapmak ve bu gereksinimlerin karşılanması için manevi bakım içerikleri geliştirmektir. Araştırmanın örneklemi Sinop, Konya ve Kastamonu il merkezlerinde yer alan üç huzurevi ve yaşlı bakım merkezindeki 24 yaşlıdan oluşmaktadır. Araştırmada fenomenolojik yöntem takip edilmiş, ikili görüşmeler gerçekleştirilmiş ve gözlemler yapılmıştır. Huzurevlerinde yapılan görüşmeler ve gözlemler, sevgi konusuyla ilişkili alanyazındaki araştırmalar ve alan uzmanlarının görüşleri eşliğinde yaşlıların sevgi gereksinimleri sınıflandırılmıştır. Çocukları, torunları, komşuları ve akrabalarından sevgi beklemelerinden yola çıkarak yaşlıların yakın ve uzak çevre ile ilişkili sevgi gereksinimleri olduğuna ulaşılmıştır. Sevgiyi yansıtan davranışlar sergilemelerini diğer insanların sevgi yansıtıcı davranışlar sergilemeleri şartına bağlamalarından yola çıkarak yaşlılarda karşılıklı bir sevgi anlayışının olduğu tespit edilmiştir. Çocukları tarafından huzurevine terk edildiklerini düşünmeleri, huzurevi çalışanları tarafından önemsenmediklerini hissetmeleri gibi durumlardan yola çıkarak yaşlılarda değersizlik düşüncelerine dayalı sevgi yoksunluğu olduğuna ulaşılmıştır. Huzurevi yaşlılarına toplum tarafından olumsuz yaklaşıldığını ve yaşlılara gereken sevgi ve saygının gösterilmediğini düşünmelerinden yola çıkarak yaşlıların toplumdan sevgi beklediği tespit edilmiştir. Eşinin vefat etmesi ya da mutlu bir evliliğinin olmamasından yola çıkarak katılımcılarda eşini sevme ve eşi tarafından sevilme eksikliği olduğuna ulaşılmıştır. Maruz kalınan hastalıklara ve yaşanan yalnızlığa sabretmek yerine ölümü temenni etmelerinden yola çıkarak yaşlılarda yaşam sevgisi yetersizliği tespit edilmiştir. Çocukları ve torunlarından ayrıldıkları için ailelerindeki sevgi ortamlarından uzak kaldıklarını belirtmelerinden yola çıkarak yaşlılarda aileden uzaklaşmanın neden olduğu sevgi yoksunluğuna ulaşılmıştır. Yaşlıları huzurevine bırakan kendi çocuklarına ve nefret ettikleri eşlerine sık sık beddua etmelerinden yola çıkarak yaşlılarda sevgi odaklı Allah algısı yerine ceza odaklı Allah algısının olduğu tespit edilmiştir. Sevgi konusundaki bu gereksinimleri manevi bakım kapsamında karşılamak için şu içerikler sunulabilir: İnsanın sevmeye eğilimli olarak yaratıldığı, empati yapmanın sevgiyi destekleyen bir duygu olduğu, paylaşmanın sevgi ortamını desteklerken cimriliğin sevgiyi engellediği, affetmenin sevgi alanını genişlettiği, insanlarda kusur araştırmak yerine bu kusurları örtmenin sevgi ortamına katkı sunacağı, takva ile korku arasındaki farkın bilincinde olmanın seven odaklı Allah algısını güçlendireceği açıklanabilir.

Anahtar Kelimeler:

Manevi danışmanlık ve rehberlik, Huzurevi, Yaşlılık, Sevgi, Manevi başa çıkma, Manevi gereksinimler, Tanrı algısı

Love in Nursing Home Residents: A Study in the Context of Spiritual Coping

The aim of the research is to investigate, through bilateral interviews, the kinds of love elders in nursing homes need, to classify their love needs by analyzing, and to develop spiritual care contents to meet these needs. The sample of the study consists of 24 elders in three nursing home and elderly care centers in the centers of Sinop, Konya and Kastamonu provinces. In the study, the phenomenological method was followed and bilateral meetings were held and observations were made. The love needs of the elders were classified in light of interviews and observations made in the nursing homes, researches related to the subject of love in the literature, and the opinions of field experts. Based on their expectation of love from their children, grandchildren, neighbors and relatives, it was concluded the elders have love needs related both to their immediate and distant surroundings. It has been determined that there is a mutual understanding of love among the elderly, based on the condition that other people should behave in love. Based on the situations such as thinking that they are abandoned by their children to the nursing home and feeling that they are ignored by the nursing home staff, it has been made out that the elders suffer from a lack of love basing on the worthlessness thought. Based on the belief that the elderly in nursing homes are negatively approached by the society and that the elderly people are not shown the necessary love and respect, it has been determined that elderly people expect love from the society. Based on the death of a spouse or the absence of a happy marriage, it was found that the participants had a lack of love and being loved by their spouse. The lack of love for life has been identified in the elderly, based on their wish for death instead of being patient with the illnesses and loneliness they suffered. Based on the fact that they stated that they were away from the love environment where their families were, because they were separated from their children and grandchildren, the lack of love in the elderly caused by being away from their families was reached. Based on the frequent wishing their hated spouses and their own children ill who left them in nursing homes, it was determined that the elders have a punishment-oriented God perception rather than a love-oriented God perception. In order to meet these needs for love within the scope of spiritual care, the following contents could be presented: Human beings are created to be prone to love, empathy is a feeling that supports love, sharing things supports the love environment while stinginess prevents love, forgiveness expands the love field, contributing to the love environment of covering people’s defects instead of investigating theirs flaws, being aware of the difference between taqwa and fear strengthens the love-oriented God perception could be explained.

Keywords:

Spiritual counseling and care, Nursing home, Old age, Love, Spiritual copying, Spiritual needs, God perception,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî (1985). el-Müsned. (Nşr: Ebû Hâcir Muhammed Saîd Besyûnî). Beyrut/Lübnan: Yayınevi yok.
Akyıldız, N. (1999). Sağlıklı yaşlanma. İstanbul: Yay-pa Yayınları.
Aydın, A. (2007). Eğitim psikolojisi. Ankara: Tek Ağaç Yayınları.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail (2001). el-Câmiʿu’s-Sahîh. (Nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr). Yayın yeri yok: Dâru Tavki’n-Necât.
Canatan, A. (2008). Sosyal yönleriyle yaşlılık. Ankara: Palme Yayınları.
Ceylan, İ. (2019). Manevi eğitim açısından Hacı Bayrâm-ı Velî’nin şiirlerinde varoluşçu temalar. Eskiyeni, (39), 391-418.
Ceylan, İ. & Metcalf-White, L. (2019). Perception of spirituality among substance addicts with incarceration experience: A phenomenological study. Spiritual Psychology and Counseling, 4, 201-218.
Çelimli, Ç. & Güldal, Ş. T. (2016). Manevi yönelimli danışmanlık ile psikoterapi yöntem ve teknikleri: Doğu ve Batı’dan örnekler. [içinde] Manevi yönelimli psikoterapi ve psikolojik danışma. Ed.: H. Ekşi & Ç. Kaya, (ss. 99-122). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Diyanet İşleri Başkanlığı (t.y.). Kur’an yolu meali. https://kuran.diyanet.gov.tr. Erişim Tarihi: 15 Kasım 2020.
Duyan, V., Yolcuoğlu, İ. G. & Artan, T. (2014). Dünü bugünü yarınıyla insanı anlamak. İstanbul: Nar Yayınevi.
Elkins, D. N. (2007). A humanistic approach to spiritually oriented psychotherapy. [in] Spirituality oriented psychotherapy. Ed.: L. Sperry & E. P. Shafranske, (pp. 13-152). Washington/US: APA.
Frame, M. W. (2003). Integrating religion and spirituality into counseling: A comprehensive approach. New York/US: Thomson/Brooks-Cole.
Fredrickson, B. L. (2002). Positive emotions. [in] Handbook of positive psychology. Ed.: C. R. Snyder & S. J. Lopez, (ss.120-134). New York/US: Oxford University Press.
Fromm, E. (1995). Sevme sanatı. İstanbul: Payel Yayınları.
Fromm, E. (2014). Sağlıklı toplum. İstanbul: Payel Yayınları.
Gorman, L. M. & Sultan, D. F. (2014). Psikososyal hemşirelik. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.
Hofman, P. (2005). Yeni bir başlangıç: Emeklilik. İstanbul: İletişim Yayınları.
Kalınkara, V. (2011). Temel gerontoloji: Yaşlılık bilimi. Ankara: Nobel Yayınları.
Kaptan, G. (2013). Yaşlanma ve yaşlılıkla ilgili tanımlamalar. [içinde] Geriatrik bakım ilkeleri. Ed.: G. Kaptan, (ss. 1-10). Ankara: Nobel Yayınları.
Kasapoğlu, F. (2017). Terapötik süreçte maneviyatın değerlendirilmesi. [içinde] Psikoterapi ve psikolojik danışmada maneviyat. Ed.: H. Ekşi, (ss. 253-282). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Kılavuz, M. A. (2003). Yaşlanma dönemi din eğitimi. Bursa: Arasta Yayınları.
Maslow, A. (2001). İnsan olmanın psikolojisi. (Çev. Okhan Gündüz). İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc (1955). el-Câmiʿu’s-Sahîh. (Nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkī). Kahire/Mısır: Yayınevi yok.
Myers, J. E., Sweeney, T. J. & Witmer, J. M. (2000). The wheel of wellness counseling for wellness: A holistic model for treatment planning. Journal of Counseling & Development, 78(3), 251-266.
Öz, F. (2010). Sağlık alanında temel kavramlar. Ankara: Mattek Matbaacılık.
Pargament, K. I. & Mahoney, A. (2002). Spirituality: Discovering and conserving the sacred. [in] Handbook of positive psychology. Ed.: C. R. Snyder & S. J. Lopez, (pp.646-659). New York/US: Oxford University Press.
Parlak, S. (2016). Manevi danışmanlığın gelişimi. [içinde] Manevi yönelimli psikoterapi ve psikolojik danışma. Ed.: H. Ekşi & Ç. Kaya, (ss. 29-46). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Sarıçam, İ. (2007). Hz. Muhammed ve evrensel mesajı. Ankara: DİB yay.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93, 119–135
Sternberg, R. J. (1998). Love is a story: A new theory of relationships. New York/US: Oxford University Press.
Türk Dil Kurumu (t.y.). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 15 Kasım 2020.
Uysal, V. (1996). Din psikolojisi açısından dinî tutum-davranışlar ve şahsiyet özellikleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
Wilber, K. (2000). Integral psychology: Consciousness, spirit, psychology, therapy. Boston/US: Shambhala Publications.
Yusupu, R. (2017). Yaşlılık sorunlarıyla baş etmede maneviyat ve manevî danışmanlık. [içinde] Psikoterapi ve psikolojik danışmada maneviyat. Ed.: H. Ekşi, (ss. 353-374). İstanbul: Kaknüs Yayınları.