Ankara'daki Anaokullarının Okuma Alışkanlığına Hazırlık Yeterlilikleri Açısından Değerlendirilmesi*

Bu çalışma, Ankaradaki anaokullarının okuma alışkanlığına hazırlık açısından yeterliliklerinideğerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanını, Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırlarıiçinde yer alan 16 ilçede bulunan devlet anaokulları oluşturmaktadır. 6 ilçe, 50 okul ve 249 öğretmenile örneklenen araştırmada betimleme yöntemi ile anket, gözlem ve görüşme teknikleri kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, anaokulları okuma alışkanlığına hazırlık anlamında hemolumlu hem de olumsuz durumlara sahiptir. Öğretmenlerin okul öncesi dönemin önemi ve okumaalışkanlığına hazırlık uygulamalarının bu dönemde gerçekleştirilmesi konusundaki tutumları vefarkındalıkları, okul öncesi dönem çocuklarının, okumaya karşı olumlu tutumlara sahip olması olumludurumlara örnek olarak gösterilmektedir. Ailelerin bu konudaki yetersizlikleri, öğretmenlerin bukonudaki eğitim eksikleri, okulların fiziki yetersizlikleri ve kütüphane, materyal anlamındaki eksiklikleriokuma alışkanlığına hazırlık eğitimini olumsuz etkileyen durumlardır. Elde edilen sonuçlara göre,Ankarada bulunan devlet anaokulları çocuklarda okuma alışkanlığına hazırlık açısından işlevlerinitam olarak yerine getirebilecek durumda değildir biçiminde oluşturulan hipotezimiz doğrulanmıştır.

Evaluation of the Reading Habit Readiness Adequacy of Kindergartens in Ankara

This study was carried out f or evaluation about reading habit readiness adequacy of kindergartens inAnkara. State kindergartens affiliated to MoNE within 16 district located within Ankara MetropolitanMunicip ality borders makes up the area of this research. The samp le of this research consists of 6district, 50 schools and 249 teachers. Descriptive method with questionnaire, observation andinterviewing techniques are used in this research. According the results obtained from this study, interms of the reading habit readiness of kindergartens have p ositive and negative situations. Examp lesof p ositive situations of reading habit readiness education is shown teachers attitudes and awarenessof the importance of preschool term, reading habit readiness implementation in this term and childrensp ositive attitudes against reading. Examp les of negative situations of reading habit readiness education isshown inadequacies of families and training deficiencies of teachers in this topic, physical inadequaciesof kindergartens, library and material deficiencies of kindergartens. The hypothesis defined Readinghabit readiness functions of state kindergartens affiliated to MoNE in Ankara are not exactly in a positionto fulfill has been confirmed as the result of the research.

PDF

___

99 Soruda çocuk edebiyatı (2000). M.R. Şirin (Haz.), Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul.
Aslan, C. (2006). Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarının çocuğun gelişim sürecindeki yeri. 2.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 04-06 Ekim, Ankara.
Atman, D.S., Çat, A., Gökbulut, Ö. ve Mudu, Y. (2012). Erken çocukluk döneminde okuma alışkanlığı kazandırmada TOKİ Göksu Anaokulu örneği: Okuyorum Doyuyorum Projesi. 3.Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu içinde (ss. 803-808), 05-07 Ekim. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama Merkezi (ÇOGEM).
Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme. (B. Çapar, Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü.
Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. (O. Gündüz, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Birincioğlu, E. (2006). Üniversitelerin hazırlık sınıflarında, orta düzeyde, üç aşamalı yaklaşım modeli içinde, okuma öncesi, okuma esnası ve okuma sonrası etkinliklerinin önemi üzerine öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004). T.C. Resmi Gazete, 25531, 23 Temmuz 2004. Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun. (1984). T.C. Resmî Gazete, 18453, 9 Temmuz 1984.
Çakmak, T. ve Yılmaz, B. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığına hazırlık durumları üzerine bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu örneği. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 489-509.
Çılgın, A.S. (2006). Çocuğa büyülü bir dünyanın kapılarını açmak. Milli Eğitim, 172, 175-182.
Çıngı, H. (1990). Örnekleme kuramı. Ankara: Hacettepe, Üniversitesi. Demir, N. ve Yılmaz, E. (2011). Türkçe ses bilgisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Ekici, S. (2014). Ankaradaki anaokullarının okuma alışkanlığına hazırlık yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu Anlama Stratejilerine Genel Bir Bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 207-223.
Erduran, E. (1999). Okul öncesi eğitimde okuma-yazmaya hazırlık programları ve bilişsel yetenek özelliklerinin okuma sürecine etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Evans, M.A. ve Shaw, D. (2008). Home grown for reading: Parental contributions to young childrens emergent literacy and word recognition. Canadian Psychology, 49(2), 89-95.
Güler, Ö. (2008). Zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerisinde okuma öncesi, sırası ve sonrasında uygulanan okuduğunu anlama tekniklerinin etkililiklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
İnan, D. D. (2005). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Karaçay, B. (2011). Okuyan beyin. Bilim ve Teknik, Eylül, 20-27.
Kerem, E.A. (2001). Okul öncesi dönem çocuklarında okuma gelişimi ve okumaya hazırlık programının etkisinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Koralek, D. ve Collins, R. (2012). Tutoring strategies f or p reschool and kindergarten. 03 Haziran 2013 tarihinde http://www.readingrockets.org/article/114/ adresinden erişildi.
MEB. (2012). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB, Temel Eğitim Müdürlüğü.
MEB. [t.y]. Okullar ve diğer kurumlar. 20 Aralık 2012 tarihinde http://www.meb.gov.tr/baglantilar/ okullar/ adresinden erişildi.
Oktay, A. ve Kerem, E. A. (31 Ocak 2004). Okul öncesi eğitimde okumaya hazırlık üzerine bir program önerisi. Cumhuriyet Bilim Teknik, s. 13.
Pullen, P. C. ve Justice, L.M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness, and oral language skills in preschool children. Intervention In School And Clinic, 39(2), 87-98.
Sancı, D. (2002). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin toplumsal, ekonomik ve kültürel durumlarının okuma motivasyonlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Summak, M. S. ve Summak, A. E. (2007). Akıllı bebekler akademisi bebekler için beyin ve çoklu zekâ geliştirme rehberi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Teach Mama (2012). 10 tips for read-aloud learning. 4 Haziran 2013 tarihinde http://teachmama. com/2012/03/10-tips-for-read-aloud-learning.html/ adresinden erişildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2013). Seçilmiş göstergelerle Ankara 2012. Ankara: TÜİK.
Upton, G. (2012). Strategies to use when reading with a child. 04 Haziran 2013 tarihinde http://www. inlieuofpreschool.com/strategies-to-use-when-reading-with-a-child/ adresinden erişildi.
Vaughn, S. ve Klingner, J. (2004) Teaching students with reading comprehension to students with learning disabilities. C. A. Stone, E. R. Silliman, B J. Ehren, and K. Apel (Ed.). In Handbook of language and literacy. New York: The Guilford Press.
Watson, J.S. (2004). Family literacy: Support for young readers and their parents. School Library Media Activities, 20(8), 24- 48.
Yavuzer, H. (2001). Okul çağı çocuğu. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5(2), 115-136.