Kerkük-Dakuk'ta bir Bektaşî Tekkesi: Dede Câfer Tekkesi ve ritüelleri

Türk dünyasının kopartılan hazin parçası Kerkük’e bağlı Dakuk (Tavuk) nahiyesinde Bektaşî’lere ait Dede Cafer Tekkesi bulunmaktadır. Yaşadığı coğrafya itibariyle kendine has birtakım uygulamalara sahip olan bu tekke hâlâ Bektaşî kültürünü canlı bir şekilde yaşatmaktadır. Bu çalışmada tekke tanıtılarak tekke etrafında oluşan ritüellerden bahsedilecektir. Ayrıca, saha çalışmaları sırasında elde ettiğimiz Arap harfleriyle yazılmış ve bu tekkede söylenen deyiş ve nefeslerin metinleri Latin alfabesiyle verilecektir. Çalışmamız fotoğraflarla desteklenecektir.

A Bektashi Dervish lodge in Kerkük-Dakuk: Dede Cafer Dervish lodge and its rituals

Dede Cafer Dervish lodge, which belongs to Bektashis takes place in Dakuk, Kerkük, which was taken from Turkish world. This dervish lodge that has special applications because of the environment it has has still kept the Bektashi culture alive. In this study, dervish lodge will be introduced, and the rituals emerged in dervish lodge will be mentioned. Furthermore, the text of style of speech and poem which are read in this dervish lodge and written in Arabic will be given in Latin. Our study will be supported by photographs

___

a) Yazılı Kaynaklar

AKKOYUNLU, Ziyat. (1987). Kerkük Yemeklerinden Örnekler. III. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri. V. Cilt Maddi Kültür. Ankara: Başbakanlık Basımevi.

DAKUKİ, İbrahim. (1970). Irak Türkmen’leri, Dilleri, Tarihleri ve Edebiyatları. Ankara: Güven Matbaası.

DAKUKLU, Mehmet Hurşit. (1964). Köylerimizi Tanıyalım; İmam Zeynelabidin Köyü, Kardaşlık Dergisi, 3(11) Mart. Bağdat

ELŞEMMAM, Hasan Casim Raşit. (1999). Eltagayyur Eliçtimai Fi Nahiyet Elreşidye. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Bağdat Üniv. Edebiyat Fakültesi. Bağdat.

HÜRMÜZLÜ, Habib-PAMUKÇU, Ekrem. (2005). Irak’ta Türkmen Boy ve Oymakları. Ankara: Global Strateji Enstitüsü Yay.

KUŞÇUOĞLU, Ahmet. (1970). Nazra abira An Dakuk, Kardaşlık Dergisi, 10 (4/5) Ağustos, Eylül. Bağdat

Ma’sumî, (2006). “Bektaşîlik”. Çev: Mürsel ÖZTÜRK. Türk Kültürü ve Hacıbektaş Veli Araştırma Dergisi. Güz, Sayı: 40.

NACİOĞLU, Salahattin. (2005). Tuzhurmatu Kadiman ve Hadisan. Tuzhurmatı: Nur Matbaası.

SEYİT ABBAS, Seyit Şemsettin. (1974). Elşebek, Kardaşlık Dergisi, 13(12) Nisan. Bağdat

ŞEYH MUHAMMET, Şirzat. (2002). Elasar Eldiniye Fİ Erbil, Elmakabir ve Elmesacit ve Elcevami ce Eltekaya Elkadima Fi Erbil. Erbil: Irak Türkmen Cephesi, Kültür Müdürlüğü Yay.

TERZİBAŞI, Ata. (1980). Kerkük Havaları. İstanbul: Ötüken Yay.

b) Tekkeyi İdare Eden ve Çalışmamızda Bilgilerinden Yaralandığımız Kaynak Kişiler

Rait Kasım Reşit, 1967 Dakuk doğumlu, öğretmen.

İrfan Halife Mehdi, 1957 Dakuk doğumlu, öğretmen.

Aydın Mehdi Reşit, 1963 Dakuk doğumlu, elektrik mühendisi.

Zekeriya Mehdi Reşit, 1970 Dakuk doğumlu, öğretmen.

Kays Mehdi Reşit, 1956 Dakuk doğumlu, elektrik mühendisi.

Hicran Mehdi Reşit, 1961 Dakuk doğumlu, dükkân sahibi.