Türkiye’de yeni üretilen ve geliştirilmekte olan nikotin ve tütün ürünleri ile ilgili yasal düzenlemeler

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tütün ürünlerinin kullanımını önlenebilir küresel salgın olarak tanımlamıştır. DSÖ bu salgını önlemek için ülkelerin uygulamaları gereken ve kısaca MPOWER olarak bilinen politika konu başlıklarını belirlemiştir. Ülkelerin bu konu başlıkları için yaptığı faaliyetleri izlemekte ve yıllık raporlarda yayınlamaktadır. DSÖ’nün önderliğinde yapılan çalışmalar sonucunda ülkelerin tütün ürünleri kullanımı azalmıştır. Dünya’da 2000 yılında %32,7 olan tütün ürünleri kullanımının 2025 yılında %20,4’e düşmesi beklenmektedir. Ülkemizde ise yine aynı şekilde %32,9’dan %29,9’ a düşmesi öngörülmektedir. Ülkemiz DSÖ’nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi kapsamında politika paketini başarılı bir şekilde uygulamış ve bunun sonucunda MPOWER önlemlerini en yüksek başarı düzeyinde tam olarak uygulayan iki ülkeden biri olmuştur. Tütün ürünlerinin üretimini ve satışını yapan firmalar bu gelişmeler karşısında yeni ürünleri piyasaya sürmüşlerdir. Bu ürünlerden en popüler olanları Elektronik Nikotin Olan/Olmayan Dağıtım Sistemleri (ENDS/ENNDS) ve Isıtılmış Tütün Ürünleri’ (HTPs) dir. Bu yeni ürünlerin hedef kitlesinin daha çok 13 yaş ve üstü olması ve gençler arasında çok hızlı yayılması tütünle olan savaşta yeni cephelerin açılmasına neden olmuştur. Yeni ürünlerin bu kadar hızlı yayılmasında, görüntülerinin gençleri cezbedecek şekilde tasarlanması, sigaraya alternatif ürün olarak sunulması ve daha az zararlı algısının oluşturulması etkili olmuştur. Yapılan çalışmalarda bu ürünlerin zararsız olmadığı ortaya koyulmuştur. DSÖ bu konuda zararın azaltılmasının insan sağlığı açısından riski azaltmadığını bildirmiştir. Ülkelerin bu yeni ürünlere bakış açısının ve yasal düzenlemelerinin birbirinden farklı olması kullanımı etkileyen ikinci en önemli faktördür. Bazı ülkeler yasaklarken bazı ülkeler de satışına izin vermiştir. Bu derleme yeni ortaya çıkan ve geliştirilmekte olan nikotin ve tütün ürünleri ile ilgili ülkemizde uygulanan yasal düzenlemeler hakkında ayrıntılı bilgi vermeyi amaçlamaktadır.

Legal regulations regarding new and developing nicotine and tobacco products in Turkey

The World Health Organization (WHO) defined the use of tobacco products as a preventable global epidemic. WHO has determined the policy topics that countries should implement to prevent this epidemic, known as MPOWER for short. It follows the activities of countries for these topics and publishes them in annual reports. As a result of the studies carried out under the leadership of WHO, the use of tobacco products by countries has decreased. The use of tobacco products, which was 32.7% in the world in 2000, is expected to decrease to 20.4% in 2025. In our country, it is predicted to decrease from 32.9% to 29.9% in the same way. Our country has successfully implemented the policy package within the scope of WHO’s Framework Convention on Tobacco Control, and as a result, it has become one of the two countries that fully implemented MPOWER measures at the highest level of success. Companies that manufacture and sell tobacco products have launched new products in the face of these developments. The most popular of these products are Electronic Nicotine/Non-Nicotine Delivery Systems (ENDS/ENNDS) and Heated Tobacco Products (HTPs). The fact that the target audience of these new products is mostly 13 years old and over and their rapid spread among young people has led to the opening of new fronts in the war against tobacco. The rapid spread of new products was influenced by the fact that their appearance was designed to attract young people, presented as an alternative to cigarettes, and created a perception of less harm. Studies have shown that these products are not harmless. WHO has stated that reducing the damage does not reduce the risk in terms of human health. The second most important factor affecting the use is the different perspectives and legal regulations of countries on these new products. While some countries have banned it, some countries have allowed its sale. This review aims to provide detailed In this review, about the legal regulations made in our country regarding novel and emerging nicotine and tobacco products.

PDF

___

1. 2018-2023 Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bagimliliklamucadele-haberler/2018-2023-t%C3%BCt%C3%BCn-kontrol%C3%BC-strateji-belgesi-ve-eylem-plan%C4%B1.html, (Erişim Tarihi: 01.01.2022).
2. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2021. https://www.who.int/teams/health-promotion/tobacco-control/global-tobacco-report-2021, (Erişim Tarihi 01.01.2022).
3. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco, (Erişim Tarihi:01.01.2022).
4. WHO Global Report on Trends in Prevalence of Tobacco Use 2000-2025 fourth edition, WHO 2021. https://www.who.int/publications-detail-redirect/9789240039322, (Erişim Tarihi 01.01.2022).
5. Heated tobacco products https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/heated-tobacco-products/index.html#what-are-htp, (Erişim Tarihi:01.01.2022).
6. Auer R, Concha-Lozano N, Jacot-Sadowski I, Cornuz J, Berthet A. Heat-not-burn tobacco cigarettes: smoke by any other name. JAMA Intern Med 2017; 177: 1050–2.
7. Başaran R, Güven N, Eke B. An overview of iqos as a new heat-not-burn tobacco product and ıts potential effects on human health and the environment. Turk J Pharm Sci. 2019; 16(3): 371-4.
8. Davis B, Williams M, Talbot P. IQOS: evidence of pyrolysis and release of a toxicant from plastic. Tab Control 2018;0:1-8.
9. https://www.who.int/news/item/27-07-2020-who-statement-on-heated-tobacco-products-and-the-us-fda-decision-regarding-iqos, (Erişim Tarihi:01.01.2022).
10. Tütün ile mücadele konulu 10 soru 10 yanıt, https://hasuder.org.tr/tutun-ile-mucadele-konulu-10-soru-10-yanit, (Erişim Tarihi 01.01.2022).
11. Kang H, Cho S. Cho Heated tobacco product use among Korean adolescents https://doi.org/10.1136/TOBACCOCONTROL-2019-054949, Tob Control, 2020;29:466–8.
12. Marynak K, Wang T,King B,Agaku İ, Reimels E,Graffunder C. Awareness and ever use of “heat-not-burn” tobacco products among u.s. adults 2017, MPH 2018, DOI:https://doi.org/10.1016/j.amepre.2018.04.031.
13. Schraufnagel E, Blasi F, Drummond M, Lam D, Latif E, Rasen MJ, et al. Electronic cigarettes. a position statement of the forum of ınternational respiratory societies, Am J Respir Crit Care Med. 2014; 190(6):611-8.
14. https://www.ruthlessvapor.com/blogs/ruthless-e-liquid/history-of-vaping-devices,( Erişim Tarihi:01.01.2022).
15. Rahman MA, Hann N, Wilson A. Electronic cigarettes: patterns of use, health effects, use in smoking cessation and regulatory issues. Tob Induc Dis 2014;12:21.
16. Breland A, Soule E, Lopez A, Ramôa C, El-Hellani A, Eissenberg T. Electronic cigarettes: what are they and what do they do? Ann NY Acad Sci 2017, 1394, 5–30.
17. Dinakar C, O’Connor GT. The health effects of electronic cigarettes. N Eng lJ Med. 2016;375:1372–81.
18. Fadus MC, Smith TT, Squeglia LM. The rise of e-cigarettes, pod mod devices, and JUUL among youth: Factors influencing use, health mplications, and downstream effects. Drug Alcohol Depend. 2019;201:85–93. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2019.04.011 PMID: 31200279.
19. Regan AK, Promoff G, Dube SR, Arrazola R (2013) Electronic nicotine delivery systems: adult use and awareness of the ‘e-cigarette’ in the USA. Tob Control 2013;22(1):19-23. DOI: 10.1136/tobaccocontrol-2011-050044.
20. Cullen k, Gentzke S, Sawdey M, Chang J, Anic G, Wang T, et al. E-cigarette use among youth in the united states, 2019 JAMA. 2019;322(21):2095-2103. DOI: 10.1001/jama.2019.18387.
21. Bauld L, MacKintosh AM, Eastwood B, Ford A, Moore G, Dockrell M, et al. Young people’s use of e-cigarettes across the United Kingdom: findings from five surveys 2015–2017. Int J Environ Res Public Health. 2017;14(9): E973. https://doi.org/10.3390/ijerph14090973
22. Költő A, Gavin A, Molcho M, Kelly C, Walker L, Nic Gabhainn S. The Irish Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) Study 2018. Dublin: Department of Health & Galway health promotion research Centre, National University of Ireland, Galway; 2020. https://doi.org/10.13025/zvwm-rp65.
23. Ogan N, Baha A, Coşkun O, Akpınar E. Use of and awareness about electronic cigarette among medical school students, EJMO 2019;3(1):6-13.
24. 2021 findings on youth e-cigarette use, https://www.fda.gov/tobacco-products/youth-and-tobacco/results-annual-national-youth-tobacco-survey, (Erişim Tarihi:01.01.2022).
25. Youth tobacco surveys-smokeless tobacco or e-cigarettes web annex VI: global tobacco control policy data 3 August 2021, technical document https://www.who.int/publications/i/item/WHO-HEP-HPR-TFI-2021.11.4,(Erişim Tarihi:01.01.2022).
26. https://trends.google.com.tr/trends/?geo=TR, (Erişim Tarihi:01.01.2022).
27. T.C. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü’nün 22.01.2008 tarih ve 4646 sayılı yazısı http://www.aeo.org.tr/DuyuruModulu/Duyurular/Details/4308?AspxAutoDetectCookieSupport=1, (Erişim Tarihi:01.01.2022).
28. Elektronik Sigara ve Benzeri Cihazlar ile Bazı Tütün Mamulleri ve Tütün Mamulünü Taklit Eder Tarzda Kullanılan Mamullerin İthaline İlişkin Resmi Gazetenin 25.02.2020 tarih ve 31050 sayılı kararı, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/02/20200225-23.pdf, ( Erişim Tarihi:01.01.2022).
29. Elektronik Sigara ve Benzeri Eşyanın Yolcu Beraberi Girişi ve Transiti İlişkin Ticaret Bakanlığının 202/7 sayılı genelgesi, https://ticaret.gov.tr/data/5e206b7813b876856c9cf082/2020-7%20Say%C4%B1l%C4%B1%20Genelge%20(Elektronik%20Sigaralar%20hk).pdf, (Erişim Tarihi:01.01.2022).
30. E-cigarettes https://tobaccotactics.org/wiki/e-cigarettes, (Erişim Tarihi:01.01.2022).