Raziye ÖZDEMİR, Fehmi ÖZGÜNER, Ersin USKUN, Mustafa ÖZTÜRK, Ahmet Nesimi KİŞİOĞLU

Isparta ili’ndeki sağlık ocaklarında kullanılan gebe-lohusa izlem fişlerinin kayıt yeterlilik durumu ve verilen hizmet yeterliliğinin değerlendirilmesi

Amaç: Ülkemizde, ilgili yasa ve buna bağlı olarak düzenlenen yönergeler gereğince do- ğum öncesi ve sonrası bakım hizmetleri Gebe-Lohusa İzlem Fişleri (GİF) yardımıyla yapılır.Çalışmada Isparta İlindeki GİF kayıtlarının incelenmesi, kalitesinin ortaya konulması, eksik- likler varsa hangi bilgilerin toplanmasında daha çok zorlanıldığı, ülkemizin diğer bölgelerin- deki benzer çalışmalarla karşılaştırılması ve konunun tartışılması amaçlanmıştır . Yöntem: Çalışmada Isparta İl Merkezi’nde bulunan 18 sağlık ocağında bir yıl içinde do- ğum yapmış kadınlara ait 1587 GİF incelenmiştir. Veriler, istatistik paket programı ile analizedilmiştir. Bulgular: GİF’lerde bulunan demografk bilgiler, ilk tespit zamanı ve izlem sayıları, ge- belerin genel risk faktörlerine göre izlem ortalamaları, izlemleri sırasında yapılan işlemlerinkaydedilme durumları tespit edilmiştir. Gebe ve lohusa izlemleri sırasında yapılması gerekenişlemlerin tümünün bir arada ve en az bir kez yapıldığı gebe sayısı 79 (% 5.0) olarak bulun- muştur. Doğum öncesi dönemde en fazla beslenme konusunda (% 80.0); lohusalık dönemindeise en fazla aile planlaması konusunda eğitim verildiği (% 71.0) tespit edilmiştir . Tartışma: Eksiklikler, ülkemizdeki diğer kayıt çalışmalarıyla kıyaslanarak tartışılmıştır.Eksikliklerden bazılarının fşi dolduran kişinin görevini tam olarak yapamaması, özellikledaha detaylı bilgi gereken durumların bilgi eksikliğinden kaynaklanabileceği düşünülmüştür.

Registration effciency of the pregnancy-childbed follow up cards used in Isparta city primary health centers and determination of the suffciency of the service

Objective:In our country, related with the laws and directives; prenatal and postnatalcare is put in order by the help of pregnancy-childbed follow up cards. In this study, it wasaimed to detect the quality of registation and discuss the insuffciencies, to fnd out thesuffciency of the pregnancy-childbed follow up cards, to detect the diffculties in collec- ting data in Isparta City, compare results with studies from different parts of Turkey and todiscuss this subject. Method: In this study, 1587 pregnancy- childbed follow up cards from 18 different pri- mary health centers were investigated during the last year in Isparta City Center. Data wereevaluated by statistical package program. Results: Demographic datas in the follow up cards, frst observation time and followup numbers, average follow up number of pregnant women according to the risc factorsand recording situations during follow up were detected. Pregnant women numbers that allprocedures were made perfectly at least one time during pregnancy was 79 (5.0 %). Beforedelivery , mostly educations about feeding were performed to the women, as a ratio of 80.0%. For the woman after childbirth; knowledge about family planning was the main subject(71.0 %). Conclusion: All of the fndings were discussed in comparison with the other registrationstudies in our country. It was thought that some of the defciencies were associated with theemployees. Especially for situations in which necessitates experience; it was thought thatpeople on duty couldn’t have enough knowledge.

PDF

___

T.C. Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı. Dünya Sağlık Raporu 1998. 21. Yüzyılda Yaşam Herkes İçin Bir Vizyon. Genel Direktör’ün Raporu. Dünya Sağlık Örgütü, Cenevre. çev. eds. Metin B. Akın A. Güngör I. Ankara 1998.
Sağlık Bakanlığı Birinci Basamak Sağlık Personeli İçin Sağlık Programları 8. Basım Ankara – 2001.
Sağlık Bakanlığı. Sağlık Mevzuatı, Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun, Kanun No: 224. Hacettepe Yayın Birliği. Ankara 1987: 216-23.
“Gezici Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge” (13-10-2006 Tarih ve 11465 Sayılı). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye, 2004.
Ağrıdağ G, Alparslan ZN, Apan E. Doğum öncesi bakım hizmetlerinde gebe-lohusa izleme fşi (GİF) bilgilerinin değerlendirilmesi (I): Bilgilerin yeterliliği. IV. Halk Sağlığı Kongresi. Didim: 12-16 Eylül 1994; 250-2.
Çetinkaya F, Naçar M, Aslan A, Öztürk Y. Kayseri ilinde gebe ve bebek izlemlerinin etkinliği. Türk Aile Hek Derg 2004; 8(1):14-9.
Etiler N, Aktekin MR, Çapar H. Antalya kent merkezindeki bir sağlık ocağı bölgesinde doğum öncesi bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum 2000; 10(3): 41-5.
Şahinöz S. Sağlık ocaklarında gebe-lohusa izleme kartlarının değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi. Kayseri: 1998; 37-52.
Meteoğlu D, Güngör F, Pehlivan A, Doyuran E. 2001 Yılında Aydın İlinde ana sağlığı ve aile planlaması. Sağlık ve Toplum. 2002; 12(1): 33-6.
Mutlu Ş. Ebelerin Gebe İzlemleri Konusundaki Bilgi Düzeyleri ve Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi: Ankara il merkezinde bulunan sağlık ocakları ve ana çocuk sağlığı aile planlaması merkezlerinde çalışan ebelerle yapılan bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Yönetimi Programı Bilim Uzmanlığı Tezi. Ankara: 1992; 65.
Alparslan Z, Akman HN, Öner AF, Gürel SA, Cengiz N. Van İl Merkezinde ebe ve hemşirelerin ana çocuk sağlığı konusunda bilgi düzeylerinin saptanması. V. Halk Sağlığı Günleri Bildiri Özet Kitabı. Isparta: 1997; 144.
Zarocostas J. UNICEF aims to eliminate tetanus in mothers and babies by 2012. http://www.bmj.com/cgi/ content/extract/337/oct08_1/a1987
Bahar Özvarış Ş, Akın A. Türkiye’de doğum öncesi bakım. Türkiye’de Ana Sağlığı, Aile Planlaması Hizmetleri ve İsteyerek Düşükler: 1998-Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Sonuçları. ed. Akın A. Hacettepe Üniversitesi, TAP Vakfı ve UNFPA. 2002; 183-241.
Özdağ N, Öztek Z. Eskişehir İl Merkezi’nde ana-çocuk sağlığı hizmetlerinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı Dergisi 1996; 6(4): 3-9
Çiçekoğlu M, Türk M. Bornova Sağlık Grup Başkanlığı Bölgesi’nde gebelere verilen doğum öncesi bakım yeterliliği ve sürekliliğinin değerlendirilmesi, 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Kongre Kitabı. Diyarbakır, 23-28 Eylül 2002; 484-8.
Başer M, Bayat M, Aydın T, Öztürk Y. Gebelerin beslenmelerinin değerlendirilmesi. V. Halk Sağlığı Günleri Bildiri Özet Kitabı. Isparta: 1997; 35.
Öktem F, Öztürk M, Beydilli ED. Isparta bölgesinde yenidoğan bebek ve annelerinin anne sütü hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. V. Halk Sağlığı Günleri Bildiri Özet Kitabı. Isparta: 1997; 129.
Çivi S, Çetin S, Kanber G. Vajinal ve operatif doğumlara boy ve vücut kitle indeksinin etkisi. V. Halk Sağlığı Günleri Bildiri Özet Kitabı. Isparta: 1997; 126.