Mehmet Arif ÖZERBAŞ, Beyza Nur SAFİ, Şevval TÜRKOĞLU

Hayat Bilgisi Dersinde Kullanılan Dijital Platformların Çoklu Ortam Tasarım İlkelerine Göre Değerlendirilmesi

Bu araştırmanın amacı, dijital platformda bulunan üçüncü sınıf hayat bilgisi dersindeki videoların Mayer’in Çoklu Ortam Tasarım İlkeleri’ne göre değerlendirilerek tasarım ve geliştirme aşamasında ölçütlere ne düzeyde dikkat edildiğinin ortaya konulmasıdır. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, dijital platformdaki ilkokul 3. sınıf hayat bilgisi dersinde yer alan 41 video oluşturmaktadır. Araştırmada Ozan (2013) tarafından hazırlanan çoklu ortam uygulamalarına ilişkin değerlendirme tablosundan faydalanılmıştır. Verilerin analizinde tekrarlı ölçümler için iki faktörlü ANOVA Testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre videolarda konuyla bağlantısı olmayan ayrıntılara yer verilmemiştir. Ayrıca konu küçük parçalara bölünerek görseller ve sözel anlatım aynı anda verilmiştir. Bu bağlamda Mayer’in Çoklu Ortam İlkeleri’ne göre en yüksek puanları ‘tutarlılık’ ve ‘zamansal bitişiklik’ ilkesi almıştır. Videolarda, öğrenene anlatımı istediği zaman yazılı olarak görme imkânının sunulmaması Mayer’in çoklu ortam tasarım ilkelerinden ‘gereksizlik’ ilkesine uymamaktadır. Bunun sonucunda videolar gereksizlik ilkesi bağlamında en düşük puanla değerlendirilmiştir. Araştırmada uzmanlar tarafından Mayer’in Çoklu Ortam Tasarım İlkesi’ne göre değerlendirilen her video için verilen değerlendirme puanlarına bakıldığında bir ve ikinci uzman hariç farklı değerlendirme sonuçlarına ulaşmıştır. Araştırma sonucuna göre dijital platformlardaki içerikler mutlaka alanda uzman kişiler tarafından değerlendirilmeli ve eksik yönleri belirtilmelidir. Ayrıca yazılımları oluşturan kişiler alandaki araştırmaları ve gerekli değerlendirme ilkelerini göz önünde bulundurarak içerik üretmelidirler.

Anahtar Kelimeler:

Hayat Bilgisi Dersi, Çoklu Ortam, Tasarım İlkeleri, Dijital Platform

Evaluation of Digital Platforms Used in Life Studies Lesson According to Multimedia Design Principles

The purpose of this research is to evaluate the videos in the third grade Life Science course on the digital platform according to Mayer’s Multimedia design principles and to reveal the level of attention to the criteria during the design and development phase. Document analysis method was used in the study. The sample of the study consists of 41 videos in the primary school third grade Life Science lesson on the digital platform. In the study, the evaluation chart on multimedia applications prepared by Ozan (2013) was used. A two-factor ANOVA test was used for repeated measures in the analysis of the data. According to the findings, details that are not related to the subject were not included in the videos. In addition, the subject was divided into small parts and visuals and verbal expression were given at the same time. In this context, the highest scores according to Mayer’s multimedia principles are ‘consistency’ and ‘temporal contiguity’ principles. The fact that the learner is not provided with the opportunity to see the narration in writing whenever he/she wants in the videos does not comply with the ‘needlessness’ principle of Mayer’s multimedia design principles. As a result, the videos were rated with the lowest score in the context of the redundancy principle. Considering the evaluation scores given for each video by the experts according to the Mayer’s Multimedia design principle, different evaluation results were obtained except for the first and the second expert. According to the results, the contents on digital platforms should be evaluated by experts in the field and their deficiencies should be specified. In addition, the people who create the software should produce content by considering the work in the field and the necessary evaluation principles.

Keywords:

Life Studies Lesson, Multimedia, Design Principles, Digital Platform,

PDF

___

Akkoyunlu, B., & Yılmaz, M. (2005). Türetimci çoklu ortam öğrenme kuramı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 9-18.
Alessi, S. M., & Trollip, S. R. (2001). Multimedia for learning metods and development (3rd Ed.). Massachusetts, USA: Allyn and Bacon.
Ateş, M., Çerçi, A., & Derman, S. (2015). Eğitim bilişim ağında yer alan Türkçe dersi videoları üzerine bir inceleme. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 105-125.
Baturay, H. M., & Türel, K. Y. (2013). Çevrimiçi uzaktan eğitimcilerin eğitimi: e öğrenmenin yükselişi ile beliren ihtiyaç. G. Eby, T. G. Yamamoto, & U. Demiray (Ed.). Türkiye’de e-öğrenme: Gelişmeler ve uygulamalar III içinde (s.1). İstanbul: Kriter.
Baek, Y., & Layne, B. (1988). Color, garphics and animation in a computer assisted learning tutorial lesson. Journal of Computer Based Instruction, 15, 131-135.
Eğitim Reformu Girişimi. (2005). Yeni Öğretim Programlarını İnceleme ve Değerlendirme Raporu. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi.
Erensayın, E., & Güler, Ç. (2017). EBA platformundaki ders materyallerinin eğitsel yazılım değerlendirme ölçütlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 657-678.
Kelly, G. (2008). A collaborative process for evaluating new learning technologies. Campus Wide Information Systems, 25(2), 105-113.
Kılıç-Çakmak, E. (2007). Arayüz tasarımında yeni bir yaklaşım paralel öğretim tasarımı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 1-22.
Mayer, R. E. (2009). Multimedia learning. UK: Cambridge.
MEB (2018). İlköğretim 3. Sınıf Hayat Bilgisi Öğretim Programı, http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326 sayfasından erişilmiştir.
Mene, J. M., & Mene, J. W. (1972). The relative efficiency of bimodal presentation as an aid to learning. Audio Visual Communication Review, 20, 170-180.
Olkun, S., & Toluk-Uçar, Z. (2009). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. (6. Basım) Ankara: Eğiten Kitap.
Ott, J. (2000). The milennium. Information System Security, 8(4), 3-5.
Ozan, Ö. (2013). Eğitim amaçlı çoklu ortam uygulamalarına ilişkin bir değerlendirme aracı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 56-64.
Özerbaş, M. A. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarılarına ve kalıcılığına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(5), 609-635.
Rogers, P. L. (2001). Designing instruction for technology enhanced learning. London: IRM
Raupers, P. M. (2000). Effects of accommodating learning- style preferences on long-term retention of technology training content. National Forum of Special Education Journal, 19(2000), 444-452.
Sezgin, M. E. (2002). İkili kodlama kuramına dayalı olarak hazırlanan multimedia ders yazılımının fen bilgisi öğretimindeki akademik başarıya, öğrenme düzeyine ve kalıcılığa etkisi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Shepherdson, E. (2001). Teaching concepts utilizing active learning computer environments. http://moment.mit.edu/thesisemma/pdf%20files/thesis.htm sayfasından erişilmiştir.
TDK. (2017). Türk Dil Kurumu. http://tdk.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
Topuz, A., & Göktaş, Y. (2015). Türk eğitim sisteminde teknolojinin etkin kullanımı için yapılan projeler: 1984-2013 dönemi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(2), 102-139.
Tsoua, W., Wang, W., & Tzeng, Y. (2004). Applying a multimedia storytelling website in foreign language learning. Computers & Education, 39(4), 415-428.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.