The Times Gazetesine Göre Balkan Savaşları ve İngiltere’nin politikası

Osmanlı hâkimiyeti döneminde uzun bir süre asayişin hâkim olduğu Balkanlarda XIX. yüzyılın başından itibaren Avrupa devletlerinin de desteği ile gayri Türk unsurlar isyan etmeye başlamış ve bu isyanlar sonucunda küçük bağımsız ya da özerk devletler ortaya çıkmıştı. Belli bir sınır, din, dil, boy ya da tarihi süreç gibi bir ölçüte dayanmayan bu devletlerin, her biri hem birbirleri hem de Osmanlı Devleti ile mücadele içerisinde olmuşlar ve bu mücadelede büyük devletler tarafından farklı amaçlarla desteklenmişlerdir. XX. yüzyılın başında zirveye ulaşan Balkanlardaki bu gerginlik, bölgede özellikle Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile nüfuz mücadelesine giren Rusya’nın aktif politikası ile 1912’de bölgesel bir çatışmaya dönmüş, yakında başlayacak olan I. Dünya Savaşı’nın da habercisi olmuştur. Kısa sürede dost ve düşman tarafların yer değiştirdiği, çeşitli kombinezonların döndüğü Balkan Savaşlarında büyük devletlerin tutumu dikkat çekicidir. Sırpların Adriyatik’e ilerlemeleri Avusturya’da rahatsızlık yaratırken, Balkan devletlerini Osmanlı’ya karşı harekete geçirmede önemli rol oynayan Rusya şimdi Bulgaristan’ın İstanbul’a yaklaşmasından ciddi endişe duymaktaydı. Makale konumuzun bir bölümünü teşkil eden İngiltere’nin politikası ise Osmanlı Devleti’ne karşı Balkan devletlerini destekler nitelikte olmuştur. İngiltere, Berlin Antlaşması’ndan sonra özellikle Bulgaristan’ı nüfuzuna almaya çalışmış ve bu ülkeyi Rusya’nın güneye doğru yayılmacılığı yolu üzerine bir “tampon devlet” olarak dikme çabası içerisine girmişti. İşte tarafımızca kaleme alınan bu makalede Balkan Savaşları sürecinde bölgede ortaya çıkan askerî ve siyasî gelişmelerin İngiltere’nin önde gelen yayın kuruluşlarından The Times gazetesine yansıması üzerinde durulacaktır. Ayrıca Times gazetesinin verdiği haberler esas alınarak İngiltere’nin Balkan sorununa yaklaşımına da değinilecektir.

‘The Times’ The Balkan Wars and the Policy of the United Kingdom According to ‘The Times’ Newspaper

The Balkans were peaceful under the Ottoman rule, but non-Turkish ethnic groups started to rebel from the beginning of the 19th Century onward with the support of European states, As a result small independent and/or autonomous governments came into being. These governments, which not did not fully depend on certain historical borders, religion, language, ethnic group or historical process, were at fight with both each other and Ottoman Empire, and this situation was supported by powerful states of those days for various aims. These tensions that reached top at the beginning of the 20th Century turned to be a regional conflict in 1912, especially due to Russia’s active policy against the Habsburg Empire, which was contesting with the former for influence on the Balkans. This was also forerunner of the World War I.. In the Balkan Wars that all sides changed in a short period, the attitude of powerful empires was notable. The progression of Serbia to the Adriatic disturbed Austria. Russia, which had provoked the Balkan states against the Ottoman Empire, started to worry for the Bulgarian advance toward Istanbul. Britain's policy, which constitutes a part of our paper, was to support the Balkan states against the Ottoman Empire. The London government tried especially to control Bulgaria after the Treaty of Berlin in order to check Russia's southward expansion, by creating a "buffer state". This essay tells about the reflections of the military and political developments during the Balkan Wars on The Times newspaper, which was one of Britain's leading broadcasting organizations. In addition, based on news from the Times, Britain's approach to the problem will be discussed.

PDF

___

AĞANOĞLU H.Yıldırım, Balkanlardan Cumhuriyet’e Balkanların Makûs Talihi Göç Kum Talihi, Göç, Saati Yayınları, İstanbul 2001.
AKMAN Halil, Paylaşılamayan Balkanlar IQ Kültür Sanat Yayınları, İstanbul, 2006. Balkanlar,
ANDERSON Matthew Smith, Doğu Sorunu 1774-1923 (Çev.: İdil Eser), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2001.
ARMAOĞLU Fahir, 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1789-1914) TTK Yayınları, Ankara 1997. (1789-1914), Balkan Gazetesi Arşivi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Meclis-i Vükela Kararı, Dosya No: 170, Gömlek No: 4. / 29 Ey- lül 1328.
BAYUR Yusuf Hikmet, Türk İnkılâp Tarihi, Cilt: II, Trablusgarp ve Balkan Savaşları Osmanlı Asyası’nın Paylaşılması için Anlaşmalar, Kısım: I, 1911 Başından Balkan Savaşı’na dar, Kadar TTK Yayınları, Ankara 1991.
-----, Türk İnkılâbı Tarihi II, Trablusgarp ve Balkan Savaşları, Osmanlı Asyası’nın Paylaşıl- Paylaşıl- savaşları, ması için Anlaşmalar, Kısım II, Balkan savaşları Ankara 1991.
BİRBUDAK Togay Seçkin, Balkan Savaşlarında Edirne Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Edirne, Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2008.
CASTELLAN Georges, Balkanların Tarihi, 14-20. Yüzyıl (Çev.: Ayşegül Yaraman-Başbuğu), 14- Milliyet Yayınları, İstanbul 1995.
ÇETİNKAYA Y. Doğan, 1908 Osmanlı Boykotu, Bir Toplumsal Hareketin Analizi İletişim Analizi, Yayınları, İstanbul 2004.
GLENNY Misha, Balkanlar, 1804-1999, Milliyetçilik Savaş ve Büyük Güçler Balkanlar 1804- (Türkçesi: Mehmet Harmancı), Sabah Kitapları, İstanbul 2001.
HACISALİHOĞLU Mehmet, “Makedonya”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt: Ansiklopedisi, 27, İstanbul 2003.
-----, Jön Türkler ve Makedonya Sorunu (1890-1918) Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul Sorunu (1890-1918), 2008.
HALAÇOĞLU Ahmet, Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912-1913) TTK (1912-1913), Yayınları, Ankara 1995.
HAMZAOĞLU Yusuf, Balkan Türklüğü I Ankara 2000. I,
HAYTA Necdet – BİRBUDAK Togay Seçkin, Balkan Savaşlarında Edirne Ankara 2010. Balkan Edirne,
KABASAKAL Hüseyin, Balkan Harbi (1912-1913), Genelkurmay ATASE Yayınları, Ankara (1912- 1979.
KERİMOĞLU Hasan Taner, İttihat-Terakki ve Rumlar (1908-1914) Libra Kitapçılık ve Ya- İttihat- (1908-1914), yıncılık, İstanbul 2009.
KOCATÜRK Önder, Osmanlı-İngiliz İlişkilerinin Dönüm Noktası (1911-1914), İlişkilerin Osmanlı (1911-1914) Bozulması ve İlk Krizler, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 2011.
KURAN Ahmed Bedevî, Osmanlı İmparatorluğu’nda İnkılap Hareketleri ve Milli Mücadele Mücadele, İş Bankası Yayınları, İstanbul 2012.
KURAT Akdes Nimet, Rusya Tarihi, Başlangıçtan 1917’ye Kadar TTK Yayınları, Ankara Kadar, 1987.
MCCARTY Justin A., Osmanlı’ya Veda, İmparatorluk Çökerken Osmanlı Halkları (Çev.: Mehmet Tuncel), İstanbul 2006
OKUR Mehmet “Balkan Savaşları”, Balkanlar El Kitabı I, Tarih (Der.: Osman Karatay- Tarih, Bilgehan A. Gökdağ), Karam Araştırma ve Yayıncılık, Ankara, 2006.
-----, “XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti’ne Yönelik Emperyalist Rekabet”, IV. Türkiye’nin Tehditler), Güvenliği Sempozyumu (Tarihten Günümüze Dış Tehditler) Elazığ 16-17 Ekim 2003, Fırat Üniversitesi Yayınları, Elazığ 2004.
Ömer Seyfettin, Balkan Harbi Hatıraları (Haz: Tahsin Yıldırım), İstanbul 2011.
ÖZCAN Azmi, Pan-İslamizm: Osmanlı Devleti, Hindistan Müslümanlar ve İngiltere (1877- Pan- (1877- 1914), 1914) İslam Araştırmaları Yayınları, Ankara 1997.
SAGAY Reşat, XIX. ve XX. Yüzyıllarda Büyük Devletlerin Yayılma Siyasetleri ve Milletlerarası Önemli Meseleler İş Bankası Yayınları, İstanbul 1977.
SHAW Stanford J., - Shaw Ezel Kural, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, İkinci 1808- Cilt, Reform, Devrim ve Cumhuriyet: Modern Türkiye’nin Doğuşu, 1808-1975 (Türkçesi: Mehmet Harmancı), E Yayınları, İstanbul 1983. Tasvir- Tasvir-i Efkâr The Guardian The Times
TROÇKİ Lev, Balkan Savaşları (Çev.: Tansel Güney), İş Bankası Yayınları, İstanbul 2012 Kuvvetleri
Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Osmanlı Devri Balkan Harbi, II. Cilt 2. Kısım, 2. Kitap, Şark Çıkarması, Ordusu, İkinci Çatalca Muharebesi ve Şarköy Çıkarması Genelkurmay ATASE Yayınları, Ankara 1993.
UÇAROL Rifat, Siyasi Tarih (1789-1994), Fizik Yayınevi, İstanbul 1995. (1789-
YERASİMOS Stefanos, Milliyetler ve Sınırlar, Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu (Çev.: Şirin Tekeli), İletişim Yayınları, İstanbul 1995.