Kafkasya’da var olan farklı kimlikler, bu coğrafyada Rus-Ermeni faktörünün or- taya çıkışına kadar bir arada yaşamayı sürdürdüler. Bu birliktelik 1905 yılına ka- dar normal bir şekilde devam etmiştir. Müslüman Türk insanını acımasızca kat- leden ve Türk izlerini tarihten silmeye çalışan Ermeni ve Rus yönetimi tam bir soykırım politikası uygulamıştır. Bu makalede 1905–1920. yıllarda Kuzey Azer- baycan’ın Lenkeran, Salyan, Yevlah, Şemkir, Şuşa, Cavanşir, Cebrail, Gökçay, Aksu, Hacıkabul, Kürdemir, Karabağ ve İrevan vilayetlerinde Ermeniler ve Rus- lar tarafından yapılan katliam ve soykırım üzerinde durulmuştur.Çalışmamızda, Ermeni ve destekçilerinin bu topraklardaki faaliyetlerini ağırlıklı olarak arşiv belgelerine dayanarak ortaya koyacağız. Bolşevik, Taşnak, Andranik ve Amazasp güçlerinin faaliyetlerine Ruslar başta olmak üzere dış güçlerin destek olduğunu gösteren çok sayıda arşiv belgesi mevcuttur.Büyük çoğunluğu Rusça ve Azerbay- can Türkçesiyle olan belgeler, Ermeni (Taşnak) ve Rus (Bolşevik) örgütlerinin sa- dece Osmanlı topraklarındaki özellikle Doğu Anadolu Türklerine değil, aynı za- manda Kafkaslardaki Türklere ve diğer halklara da işkence ve soykırım uygula- dıklarını göstermektedir. Ermenistan’ın Azerbaycan topraklarını işgal hareketi- nin başlangıç tarihi 1988 olarak bilinmektedir. Oysa Ermenilerin bu toprakları iş- gale başladıkları tarih XX. yüzyılın başlarına kadar uzandığı bilinmektedir

Different identities continued to live together in the Caucasus for many ages, until the emergence of the Russian-Armenian factor in the region. This factor continued normally until 1905. from then on, the Armenians and the Russian administration mercilessly massacred the Muslim Turkish people, and tried to erase Turkish traces from the history, by implementing a policy of genocide. This article focuses on the massacres and the genocide, done by the Armenians and other forces in the Lankaran, Salyan, Yevlakh, Shamkhor, Shusha, Cavanshir, Jabrail, Gokchay, Aksu, Hacikabul, Kurdemir, Karabakh and İrevan provinces of Northern Azerbaijan between 1905 and 1920. This study discovers the activities of the Armenian terror groups and their supporters, basing on archive documents. There are a lot of documents showing that Russia and other forces supported terror and genocide activities of the Tashnak, Andranik and Amazasp groups. The documents, which are mostly in Russian and Azerbaijani Turkish, prove that the Armenian (Dashnak) and Russian (Bolshevik) organizations committed torture and genocide not only over the Turks, who were in the territory of Ottoman Empire, especially in Eastern Anatolia, but also the Caucasian Turks and other peoples living in those territories. It is widely assumed that the start date of the occupition of the Azerbaijan territories by the Armenians is 1988. However, its beginning goes to the beginning of the XXth century