İzmir-Gaziemir İlçesinin İsmine Dair Efsaneler ve Aydınoğlu Gazi Umur Bey

Efsaneler belli bir anlatıcı tipine bağlı olmadan herkes tarafından sözlü bir şekilde yaratılıp, aktarılıp, kullanılabilen; yapısal olarak nesir ve kısa, konu olarak tarihî, tabiatüstü ve dinî unsurları içeren; işlev olarak da belli başlı adlandırmaları, nesneleri, coğrafî unsurları açıklayan, ahlak dersi ve öğüt içeren mesajlar veren, anlatıcısı ve dinleyicisi tarafından genellikle inanılan, gerçek ve kutsal kabul edilen ve bu hâliyle dinle ve inançla doğrudan bağlantılı halk anlatılarıdır. Birtakım yerlerin adlarıyla veya tarihî kişiliklerle ilgili efsaneler mevcuttur. Bazen efsanelerde anlatı şeması veya özellikleri sabit kalmakla birlikte efsanedeki karakterler değişebilir. Bazı anlatılar çeşitli tarihî kişilere atfedilebilir, anlatıların tarihî düzleminde bir karışıklık ile bir anakronizm ve adaptasyon görülebilir. Bunlarla birlikte bir efsane küçük bir bölgede bile farklı şekillerde anlatılabilir. Biz bu çalışmada İzmir’in Gaziemir ilçesinin adıyla ilgili efsaneleri inceledik. İncelememizde 2013 yılında yaptığımız derlemelerden elde ettiğimiz efsane metinlerini kullandık. İlk olarak efsanenin tanımına yer verdik. Ardından anakronizm ve adaptasyon unsurlarına değinip efsaneye konu edilen Gazi Umur Bey’in tarihi kişiliğiyle ilgili bilgi verdik. Ardından derlediğimiz efsanelerin daha önceden yayınlanmış metinlerine yer verip derlediğimiz metinleri inceledik. Sonuç olarak Gaziemir örneğinden hareketle bir yerin adıyla ilgili efsanelerin nasıl çeşitlendiği ve şekillendiğiyle ilgili tespitlere yer verdik

Legends About the District Gaziemir in İzmir and Aydınoğlu Gazi Umur Bey

Legends are folk narratives which can be created, transferred and used orally by anyone without depending on narrator type, prose and short structurally, topically historical, includes supernatural and religious features; functionally explains certain denotations, objects, geographical elements, gives messages which includes moral lessons and advices, usually believed real and holy by their narrator and listener, and by this means, related to religion and belief directly. Legends about names of some places or historical figures exist. In some legends, characters can change while narration diagram and characteristics stay the same. Some narrations can be attributed to various historical figures, narrations can show a disarray in historical level and live anachronism and adaptation. The same legend can be narrated in different ways in a small region. In this study, we examined the legends about the name Gaziemir district of İzmir. In our examination, we used legend texts which we obtained from our compilation in 2013. First of all, we gave place to definition of legend. Then we mentioned anachronism and adaptation factors and inform about Gazi Umur Bey who was entreated in the legend. Then we gave place to and analyzed previously published texts of the legend that we complied. As conclusion, we gave place to fastenings about how legends about a place’s name diversify and formed, based on Gaziemir example