Ülkemizdeki Tatarlar ve kökenleri

Bir kavim adı olarak “Tatar” kelimesi ilk defa Orhun Yazıtlarında geçmektedir. Tatar adı, çeşitli tarihlerde Türk ve Moğol kabileleri için müşterek bir ad olarak kullanılsa da başlangıçta Moğolları ifade etmiştir. Moğol kabilelerinden Tatarlar, en kalabalık ve güçlü kabileydiler. Bu durum birçok Moğol ve Türk kabilesinin (boyunun) yabancılarla münasebetlerinde kendi adları yerine Tatar adını kullanmalarına neden olmuştur. Moğollar arasındaki “Tatar” adı bir Moğol boyunu ve Moğolistan sahasındaki Türk-Moğol boylarını ifade etmekteyken Türk dünyasında, özel olarak Kıpçak bozkırlarında, ortaya çıkan “Tatar” adı ise Kıpçak Türklerini ifade etmektedir. Artı olarak bugünkü Moğolistan sahasında ise, geçmişte Tatar olarak adlandırılmış Otuz Tatar, Dokuz Tatar gibi Türk kabilelerinin yaşamış oldukları bilinmektedir. Kıpçak sahasını fetheden Batu Han’ın ordusunun büyük bir kısmını yine Türkler oluşturmuşlardır ve orduda çok az sayıda bulunan Moğollar, Deşt-i Kıpçak sahasındaki Türklerle karışarak kısa sürede eriyip gitmişlerdir.

Tatars and the origins of our country

Name of a tribe as “Tatar” Orkhon Inscriptions for the first time pass the word. Name Tatar, Turkish and Mongol tribes on various dates were used as a name for the joint initially stated that the Mongols. Tatars who tribes of the Mongol, the most populous and powerful tribe. In this situation many Mongol and Turkish tribes (clans) dealings with strangers instead of their names has led to use the name of Tatar. Between the Mongols, “Tatar” was a Mongolian name and some of the Turkish-Mongol tribes in Mongolian area. In Turkish world, specially Kipchak steppes, the resulting “Tatar” name refers to the Kipchak Turks. Plus, in the field of today’s Mongolia, called the past Tatar, Turkish tribes are known to have lived, such as nine-Tatar, thirty-Tatar. Batu Khan’s army conquered a large part of Kipchak field again and the army formed a very small number of Turks in the Mongols, the Turks and Dasht-i Kipchak mingling area went to melt away as soon as possible.

___

  • Alptekin, Cahit, Sha-t’o Türkleri Siyasi ve Kültürel Tarih, IQ Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2008.
  • Ahincanov, Sercan M., Türk Halklarının Katalizör Boyu Kıpçaklar, Selenge Yayınları, İstanbul 2009.
  • Cebeci, Dilaver, Men Kazanga Baramen (Tataristan Seyahati Notları), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınevi, İstanbul 2000.
  • Çandarlıoğlu, Gülçin, Sarı Uygurlar ve Kansu Bölgesi Kabileleri (9-11. Asırlar), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 2004.
  • Grousset, Réné, Bozkır İmparatorluğu, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2006.
  • Gürün, Kamuran, Türkler ve Türk Devletleri Tarihi 1, Karacan Yayınları, İstanbul 1981.
  • Kamalov, İlyas, Altın Orda ve Rusya Üzerindeki Türk Tatar Etkisi, Ötüken Neşriyat, İst. 2009.
  • Kamalov, İlyas, Avrasya Fatihi Tatarlar, Kaknüs Yayınları, İstanbul 2007.
  • Kurat, Akdes Nimet, IV.-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz’in Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Murat Kitabevi Yayınları, Ankara 2002.
  • Roux, Jean Paul, Moğol İmparatorluğu Tarihi, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2007.
  • Roux, Jean Paul, Türklerin Tarihi Pasifikten Akdeniz’e 2000 Yıl, Kabalcı Yayınları, İst. 2007.
  • Turan, Oğuz, Türklerde Stratejik ve Taktik Düşünceler, Belge Yayınları, İstanbul 1986.
  • Yakubovskiy, A., Yu., Altın Ordu ve Çöküşü, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2000.