Ramazan BOZKURT, Aslan Yusuf YÜKSEL

5715

Günümüzde Balık Atıklarının Helal Sektörde Kullanım Alanları

Günümüzde balıklardan çıkan atıklar dünyanın çeşitli yerlerinde tekrar değerlendirilmektedir.Balıkların pul, deri, kemiksi yapıları ile diğer kısımlarından elde edilen atıkları, su ürünlerisektörlerinde geri dönüşümü yapılarak yeni ürünler elde edilmektedir. Her gün gelişen yöntemlerleatıklardan elde edilen yeni yan ürünler, insanların günlük tüketimine sunulmaktadır. Su ürünleriatıklarından elde edilen ürünler, bu sektörlerle birlikte bu işle uğraşan ülkelere de önemli ticarikazançlar sağlamaktadır. Sadece balık atıklarından elde edilen jelatin, kolajen ile birçok ürününsağlık, biyomedikal, kişisel bakım ve gıda gibi birçok alanda kullanımıyla önemli ticari gelirler eldeedilmektedir. Son zamanlarda bu gibi ürünler, ülkemizde ve yurtdışında helal kullanım adı altındailgi çekmektedir. Bugünlerde Avrupa, Amerika ve Uzakdoğu gibi birçok ülke ‘Helal sertifika’ ileDünya pazarlarında önemli gelirler elde etmektedirler. Bu derlemenin amaçlarından biri çevrekirleticisi olan atıklardan elde edilecek yan ürünlerle ülkemize hem istihdam hem de ekonomikkazanç sağlanmasıdır. Bir diğer amacı da su ürünleri işletmelerinde balık atıklarından elde edilecekjelatin, kolajen gibi ürünlerin gıda, ilaç, biyomedikal ve doğal ilaç sektörlerdeki uygulamalarıhakkında bilgi oluşturmasıdır. Bu sayede oluşacak geri dönüşümle milyarlarca dolara ulaşan helalürün pastasından da yararlanılmasının, su ürünleri işletmeleri açısından da bir farkındalıkoluşturmasıdır.

Nowadays Some Usage Areas of Fish Wastes in Halal Sector

Today, wastes from fish are re-evaluated in various parts of the world. New products are obtained by recycling the wastes obtained from the Scale, skin, bony structures and other parts of the fish in the fisheries sectors. New by-products produced from waste daily are presented to the daily consumption of people. The products obtained from aquaculture wastes, together with these sectors, also provide significant commercial gains to the countries involved. Significant commercial revenues are obtained by using many products such as health, biomedical, personal care and food with gelatin, collagen obtained from fish waste alone personal care and food. Recently, such products have attracted interest under the name of halal use in our country and abroad. Nowadays, many countries such as Europe, America and Far East are gaining significant revenues in world markets with ’Halal Certificate’. One of the purposes of this review is to provide both employment and economic benefits to our country with the by-products obtained from wastes that are polluting the environment. Another aim is to provide information about the applications of fish products such as gelatin, collagen in food, pharmaceutical, biomedical and natural pharmaceutical sectors. In this way, the use of halal product paste, which reaches billions of dollars with the recycling, is an awareness for aquaculture companies.
PDF

___

  • [1] Turan H, Kaya Y, Sönmez G. Balıketinin besin değeri ve insan sağlığındaki yeri. E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences. 2006; 23: Ek (1/3): 505-508
  • [2] Balıklar. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Megep. Ankara: 2011 http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_mo dul/moduller_pdf/Balıklar.pdf. Erişim tarihi: 20.06.2019.
  • [3] Doğanay A, Öge H, Öge S, Sarımehmetoğlu HO, Gönenç B. Hayvanları hastalıkları. Ankara Üniversitesi Kütüphane Ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı. Açık Ders Malzemeleri. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/52902/ mod_resource/content/0/2.hafta.pdf. Erişim tarihi: 20.06.2019.
  • [4] Bhavya S. Scales of fishes (with diagram). Available from: http://www.notesonzoology.com/phylum-chordata/fishes/scales-of-fishes-with-diagramvertebrates-chordata-zoology/8069.
  • [5] Kolajen Nedir. https://www.kolajen.org/kollajennedir Erişim tarihi: 20.06.2019.
  • [6] Riaz MN, Chaudry MM. Handbook of halal food production. CRC Press LLC 2004; Available from: http://www.al-rida.net/attachments/040_halal.pdf.
  • [7] Fakhar M, Darabinia M, Montazeri M. Some islamic pattern in relation to food and water hygiene. The turkish online journal of design, art and communication - TOJDAC Special edition. 2016
  • [8] Pang S, Chang YP, Woo KK. The Evaluation of the Suitability of Fish Wastes as a Source of Collagen. 2nd International Conference on Nutrition and Food Sciences. Singapore: IPCBEE. 2013; 53(15).
  • [9] Rakhmanova A, Khan ZA, Sharif R, Lü X. Meeting the requirements of halal gelatin: A mini review. MOJ Food Process Technol. 2018; 6(6): p 477‒ 482.
  • [10] Mustafa N, İbrahim MHI, Asmawi R, Amin AM. Hydroxyapatite extracted from waste fish bones and scales via calcination method. Applied mechanics and materials. Switzerland: 2015;Vols. 773-774: p 287-290.
  • [11] Balık atıkları tıpta kullanılabilecek. http://www.merhabahaber.com/balik-atiklari-tiptakullanilabilecek-1387232h.htm. Erişim tarihi: 20.06.2019.
  • [12] Fernandes P. Enzymes in fish and seafood processing. Frontiers in bioengineering and biotechnology. 2016; 4( Article 59).
  • [13] Paul S, Pal A, Choudhury AR, Bodhak S, Balla VK, Sinha A, Das M. Effect of trace elements on the sintering effect of fish scale derived hydroxyapatite and its bioactivity. Ceramics International. 2017; 43 (17): p. 15678-15684.
  • [14] Ramli S, Zain NM. The use of gelatin in biomedical engineering: Halal perspective. World academy of science, engineering and technology. ınternational journal of humanities and social sciences. 2018; 12(12).
  • [15] Sandhu A. Producing artificial bones from fish scales. 2012[4, June]. Available from: https://phys.org/news/2012-06-artificial-bones-fishscales.html
  • [16] Granito RN, Renno ACM, Yamamura H, de Almeida MC, Ruiz PLM, Ribeiro DA. Hydroxyapatite from fish for bone tissue engineering: A promising approach. Int. J. Mol. Cell. Med. Spring 2018; 7(2): 80–90.
  • [17] Sulaiman S, Syakirah NK, Jamal P, Alam MZ. Fish bone waste as catalyst for biodiesel production. Journal of tropical resources and sustainable science. 2015; 3: 180-184.
  • [18] Sulaiman S, Amin MHM. Fish bone-catalyzed methanolysis of waste cooking oil. Bulletin of chemical reaction engineering & catalysis. Revised: 2nd. 2016; 11(2): 245-249.
  • [19] Sowunmi A, Mamone RM, Bastidas-Oyanedel JR, Schmidt JE. Biogas potential for electricity generation in the Emirate of Abu Dhabi. Biomass conversion biorefinery. 2016; 6: 39-47.
  • [20] Venkatesan J, Anil S, Kim SK, Shim MS. Marine fish proteins and peptides for cosmeceuticals: a review, Mar. Drugs. May. 2017; 15: 143
  • [21] Gunasekera RM, Turoczy NJ, De Silva SS, Gooley GJ. An evaluation of the suitability of selected waste products in feeds for three fish species. Journal of Aquatic Food Product Technology. 2002; 11: 57–78.
  • [22] Caruso G. Fishery wastes and by-products: A Resource to be valorised. 2016; 10(1): 012-015.
  • [23] Rajani N, Alka M. To study the Ethano-medicinal importance of food fish used by localite of Durg. Swami shri swaroopanand saraswati mahavidyalya hudco bhilai (SSSSMHB). IOSR Journal of environmental science, toxicology and food technology. 2015; 1(6): p 38-40.
  • [24] Sila A, Martinez-Alvarez O, Haddar A, GómezGuillén MC, Nasri M, Montero MP, et al. Recovery, viscoelastic and functional properties of Barbel skin gelatine: investigation of anti–DPP-IV and anti-prolyl endopeptidase activities of generated gelatine polypeptides. Food Chem. 2015; 168: 478–486.
  • [25] Pérez-Gálvez R, Espejo-Carpio FJ, MoralesMedina R, García Moreno PJ, Guadix EM. Fish discards as source of health-promoting biopeptides. National food ınstitute, research group for bioactives – analysis and application, University of Granada. 2018; 17: p177-204.
  • [26] Kim SK, Venkatesan j. Introduction to seafood processing by-products ın seafood processing byproducts: Trends and applications. Ed. by Kim SK. Springer. New York. 2014; 597: p. 1–10.
  • [27] Mariod AA, Adam HF. Gelatin, source, extraction and industrial applications. Acta Sci. Pol., Technol. Aliment. 2013; 12(2): 135-147.
  • [28] Al-Mazeedi HM, Regenstein JM, Riaz MN. The ıssue of undeclared ıngredients in halal and kosher food production: A focus on processing aids. Comprehensive reviews in food science and food safety. Institute of food technologists. 2013; 12.
  • [29] Nurdiani R, Vasiljevic T, Singh TK, Donkor ON. Bioactive peptides from fish by- products with anticarcinogenic potential. International Food Research Journal October, 2017; 24(5): 1840-1849.
  • [30] Sarriff A, Abdulrazzaq HA. Exploring the halal status of cardiovascular, endocrine and respiratory group of medications. Malays J. Med. Sci. JanMac. 2013; 20(1): 69-75
  • [31] Halal Gelatın®. Gelatin has been used for decades as an indispensable incipient in the pharmaceutical industry. Available from: https://www.halalgelatin.org/application/pharmaceu tical/
  • [32] Helal ve sağlıklı yaşam ”farkındalık ve sürdürülebilirlik” 6.OIC Helal Expo. 29 Kasım - 02 Aralık. 2018. İstanbul. http://www.izmirkulturturizm.gov.tr/Eklenti/58762, helal-expo-2018-sunumupdf.pdf?0. Erişim tarihi: 08.05.2019.
  • [33] Smellie S. Waste not, want not: Would you wear shoes made of fish? CBC news, posted: Canada. 2017 [July 08 ]. Available from:https://www.cbc.ca/news/canada/newfoundlandlabrador/shoes-fish-leather-1.4192186
  • [34] Senevirathne M, Kim SK. Utilization of seafood processing by-products: Medicinal applications. Advances in food and nutrition. 2012; 65: p 495 - 512.
  • [35] Fish entrails and processing waste as a raw material. Eurofish magazine. Available from: http://www.eurofishmagazine.com/sections/fisherie s/item/445-fish-entrails-and-processing-waste-as-araw-material
  • [36] Gıda raporu. [Internet]. 2009-2017 yılları arası Türkiye’nin gıda ihracatı. http://www.gidaraporu.com/turkiye-global-halalbazar_g.htm. Erişim tarihi: 29.05.2019.
  • [37] Balık pulundan üretilen ’helal gıda jelatini’e yatırımcı desteği bekliyorlar. https://www.ihavideo.com.tr/Video/Detay/1111411 -balik-pulundan-uretilen-helal-gida-jelatinineyatirimci-destegi-bekliyorlar. Erişim tarihi: 04.06.2019.
  • [38] Dünyada helal gıda gerçeği. Dünya'da hızla yükselen bir Pazar. http://www.gimdes.org/kurumsal-2/dunyada-helalgida-gercegi. Erişim tarihi: 04.06.2019.
Türk Doğa ve Fen Dergisi-Cover
  • ISSN: 2149-6366
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2012
  • Yayıncı: Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

The Thin Film Phototransistor Cell with Silver Interfacial Layer

İkram ORAK

Toprağa Bazı Doğal ve Yapay Gübre İlavelerinin Çilek Bitkisinin Verim Parametreleri Üzerine Olan Etkileri

Kadriye ATEŞ, Orhan İNİK, Ali Rıza DEMİRKIRAN

Günümüzde Balık Atıklarının Helal Sektördeki Bazı Kullanım Alanları

Ramazan BOZKURT, Aslan Yusuf YÜKSEL

Günümüzde Balık Atıklarının Helal Sektörde Kullanım Alanları

Ramazan BOZKURT, Aslan Yusuf YÜKSEL

Farklı Rakımlardan Toplanan Kirazların Modifiye Atmosfer Ambalajları ile Muhafaza Süresine Etkisi

Yusuf NİKPEYMA, Ferudun KOÇER, Çetin HÜYÜKLÜ

Aydın İlinde 2013-2017 Döneminde Tarımsal Ürün İhracatının Genel Bir Değerlendirmesi

Nergiz YÜKSEL, Mustafa SÜRMEN