İktidar ve Dil İlişkisi Bağlamında Taşra Mektuplarına Yansıyan II. Abdülhamit Portresi

Basın faaliyetlerinin en aktif şekilde sürdürüldüğü gazeteler, on sekizinci yüzyılın ürünü olarak ortaya çıkmış ve II. Abdülhamit dönemine gelindiğinde, Osmanlı toplumunun sıradan bir parçası olmuştur. Dönemin yaşantısını aracısız olarak yansıtan en önemli yayın organı olan gazetelerde yer alan haberler, halkın zihin yapısını ve olaylara bakış açısını göstermesi bakımından önem taşımaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son büyük padişahı olarak gösterilen II. Abdülhamit, yıkılma sürecine çoktan girmiş olan bir devleti, kendi belirlediği ölçüler etrafında geliştirdiği bir modernleşme politikası ekseninde ayakta tutmaya çalışmış, imparatorluk tarihinde özel bir öneme sahip olan bu dönemin yansımaları basında da yer bulmuştur. Saltanat yılları boyunca Yıldız Sarayı’ndan dışarı çıkmayan fakat özenle inşa ettiği Hamîdi düzen çerçevesinde oluşturduğu siyasal sembolizm aracılığı ile geniş Osmanlı topraklarında ismi varlığına delil bir Abdülhamit portesi var eden padişahın Osmanlı taşrasındaki yansımalarının incelendiği bu makalede, II. Abdülhamit’in iktidarını meşrulaştırmak için oluşturduğu sembolik dünya, benzer meşruiyet krizini tecrübe eden dönemin diğer monarklarının politikaları ile de kıyaslanarak, bütüncül bir şekilde ortaya konulmuştur

Anahtar Kelimeler:

Basın, II. Abdülhamit, Osmanlı İmparatorluğu, Mektup, Sembolizm

In the Context of the Relationship Between Power and Language the Portrait of Abdulhamit II Reflected in the Provincial Letters

Newspapers, in which the press activities are most actively maintained, has emerged as the product of the eigtheenth century and during the reign of Abdulhamit II, they became an ordinary part of the society. The news in the newspapers, which are the most important publication organs that reflect the life in that period agently, are important because they show the structure of the public mind and people’s perspective for the events. Abdulhamit II, who is considered as the last great sultan of the Ottoman Empire, developed a modernization policy around his own measurements and tried to keep the state afloat which was already in the process of collapse. This period has a special importance in the history of the Empire and its reflections are also found in the press. The Sultan has never gone out of the Yıldız Palace during the years of his reign but through the political symbolism that he built around a carefully designed Hamidi order, in the Ottoman territories he created an Abdulhamit portrait as his name was the reflection of his existence. In this article, the reflections of the Sultan’s presence in the Ottoman province are examined and comparing with the policies of other monarchs who have been experiencing the same legitimacy crisis, the symbolic world which Abdulhamit II had created to justify his ruling is presented as a whole.

Keywords:

Press, Abdulhamit II, the Ottoman Empire, Letter, Symbolism,

PDF

___

AVCI, İsmail, “Divan Şiirinde İskender-i Zülkarneyn”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. VII, No: 29, Ordu 2014.
CANNADİNE, David, Ornamentalism: How The British Saw Their Empire, Oxford University Press, Published by Oxford University Press, New York 2001.
DERİNGİL, Selim, İktidarın Sembolleri ve İdeoloji: II. Abdülhamid Dönemi (1876- 1909), 3. bs., Yapı Kredi Yay., İstanbul 2007.
DERİNGİL, Selim, Simgeden Millete: II. Abdülhamid’den Mustafa Kemal’e Devlet ve Millet, 3.bs., İletişim Yay., İstanbul 2013.
HANİOĞLU, M. Şükrü, A History of the Late Ottoman Empire, Twilight of Tanzimat, Hamidian Regime, Princeton University Press, Princeton 2008.
HOBSBAWM, Eric; RANGER, Terence, Geleneğin İcadı, Agora Kitaplığı, İstanbul 2006.
KÜTÜKOĞLU, Mübahat S., “Elkâb”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. XI, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1995.
NORA, Pierre, Hafıza Mekanları, Dost Kitabevi, Ankara 2006.
OSMANOĞLU, Ayşe, Babam Sultan Abdülhamid, 6. bs., Timaş, İstanbul 2013.
ÖZCAN, Abdülkadir, “Cülûs”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. VIII, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1993.
Ali Said, Saray Hatıraları-Sultan Abdülhamit’in Hayatı, Nehir Yay., İstanbul 1994.
TÜRKKAHRAMAN, Mimar, Siyasal İktidarların Meşrulaşmasında Sembollerin Rolü, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya 1997.
ÜÇSU, Kaan, “İmparatorluğun Başkentinde Yenileşme Sembolü Olarak Kule, Cephe ve Meydan Saatleri”, Tarih Boyunca Yenileşme Hareketleri, Kitabevi Yay., İstanbul 2014.
YILMAZ, Gülgun, “Batılılaşma Dönemi Osmanlı Yaşamında Saatlerin Yeri”, Safranbolu Saat Kulesi ve Zaman Ölçerler Sempozyumu, Karabük Valiliği Kültür Yayınları, Karabük 2011.