VATİKAN KÜTÜPHANESİNDE TÜRKÇE BİR TIP METNİ: ECZĀ-YI LOKMĀN ḤEKĪM

Bu makalenin konusu; dönemi ve müellifi bilinmeyen Eczā-yı Lokmān

THE TURKISH MEDICAL TEXT IN THE VATICAN LIBRARY: ECZĀ-YI LOKMĀN ḤEKĪM

The subject of this article is Eczā-yi Lokmān Ḥekīm, whose periodand author is unknown. This work, which consists of 140 pages, isregistered in the Vatican Library, The Catalog of Turkish ManuscriptWorks, number 430. As a matter of fact, it is also possible to finddetailed horoscope and talisman information about the subject inthat medical text. This medical text, which is located in the VaticanLibrary, is very important for Turkish language studies in the featuresof language and spelling, vocabulary (the terms of medicine, the namesof plants, animals, drug, stone, mine and the information and specialwords of talisman, Turkish verbs). In addition, the work also containsdata for different branches of science, like other medical texts.According to our researches, that Turkish medicine text writtenin the Arabic characters is absent both in the book of History of TheLiterature of Medical Sciences During in Ottoman Period and also in thecatalog of The Manuscript Books in the Republic of Turkey Ministry ofCulture and Tourism, which contains the most comprehensive resourcesregarding medical texts. Therefore, it is considered that the study is of aquality that would contribute to studies related to Turkish medical texts.

___

  • Adıvar, A. A. (1982). Osmanlı Türklerinde ilim. İstanbul: Remzi.
  • Akar, A. (2018). Oğuzların dili eski Anadolu Türkçesine giriş. İstanbul: Ötüken.
  • Argunşah, M. (1990). II. Murad devrinin (1421-1451) ünlü hekimi MuhammedBin Mahmûd Şirvânî ve Türkçe eserleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 483-498.
  • Argunşah, M. (1999). Tuhfe-i Muradî (inceleme-metin-dizin). Ankara: Türk DilKurumu.
  • Arslan, M. (2014), Kitâbü tercüme-i tezkire-i Dâvûd fî ilmü’t-tıbb (metin-dizinler-sözlük). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Aydemir, Y., Hayber, A. (2007). Makedonya kütüphaneleri Türkçe yazma eserlerkataloğu. Ankara: TİKA.
  • Aynacı, M. (2014). Sultâniyye (inceleme-metin-dizin). Yayımlanmamış DoktoraTezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bayat, A. H. (2016). Tıp tarihi. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür.
  • Kutluer, İ. (1993). Câlînûs. TDVİA (Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi) C7 içinde (s. 32-34). İstanbul: TDV.
  • Canpolat, M. (1973). XIV. yüzyılda yazılmış değerli bir tıp eseri: Edviye-i müfrede.Türkoloji Dergisi, V/1, 21-47.
  • Canpolat, M., Önler, Z. (2007). Edviye-i müfrede. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Demir, N. (2005). 1691 yılında yazılmış bir şifalı bitkiler kitabına dair. İlmîAraştırmalar, 19, 59-66.
  • Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak.
  • Gümüşatam, G. (2009). 15. yüzyıl tıp kitaplarından Tertîb-i Muʿâlece’nin söz varlığı,dil ve anlatım özellikleri. Turkish Studies, 4/8, 1374-1406.
  • İhsanoğlu, E., Şeşen, R. vd. (2008). Osmanlı tıbbi bilimler literatürü tarihi 1. İstanbul:IRCİCA.
  • Kurban, F. (1990). Şirvânî Mahmud-Sultaniye (giriş-metin-sözlük). YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Karahan, L. (2006). Eski Anadolu Türkçesinin kuruluşunda yazı dili-ağız ilişkisi.Turkish Studies/Türkoloji Dergisi I/1, 9-18.
  • Kaya, E. (2008). Muyîddin Mehî’nin Müfîd (Nazmü’t-teshîl) adlı eseri (inceleme-metin-dizin) ve bu eserin XV. yüzyıl Türk tıp dilinin oluşmasındaki yeri.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü.
  • Korkmaz, Z. (1995). Türk dili üzerine araştırmalar. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Küçüker, P. (2010). Kitâb-ı Güzîde ya da Sultâniyye. UÜ Fen-Edebiyat FakültesiSosyal Bilimler Dergisi, 11/18(1), 173-181.
  • Önler, Z. (1981). Celalüddin Hızır (Hacı Paşa) Müntahab-ı Şifa (inceleme-metin-dizinler). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Önler, Z. (1990). 14 ve 15. yüzyıl Anadolu Türkçesi botanik terimleri. Journal ofTurkish Studies, (Fahir Öz Armağanı), 14, 357-392.
  • Önler, Z. (2004). XIV. ve XV. yüzyıl metinlerinde Türkçe bitki adları. Kebikeç,18, 273-301.
  • Parlar, Z. (2015). Eski Anadolu Türkçesine ait bir tıp metni: Kitāb-ı Keḥḥāl-nāme-i Nūrü’l-ʿUyūn. International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 1, 15-24.
  • Popara, H. (2013). Katalog-Arapskih-Turskih-Perzijskih i Bosanskih rukopisa.Svezak Osamnaesti, London - Sarajevo.