İstişâre ve Hz. Peygamber’in Yönetimindeki Yeri

İnsanın kendi kendine hayatını sürdürememesi, diğer insanlarla birlikte yaşamasını gerektirmiştir. Bu durum yönetim kurumunu kaçınılmaz kılmıştır. “Nasıl bir yönetimle idare edilmeliyiz?” arayışı tarihi süreç içinde çok farklı yönetim sistemlerini ortaya çıkarmıştır. Sözü edilen sistemlerden biri de Hz. Peygamber’in Medine’de kurduğu devlette uyguladığı istişâreye dayalı yönetim uygulamasıdır. Bu çalışmada bu sistemi bir bütün olarak ele alma yerine sadece istişâre ayağı ve uygulama örnekleri analiz edilmiştir. Bu çerçevede önce istişâre kavramı ayrıntılı olarak ele alınmış, akabinde de bu mekanizmanın Hz. Peygamber’in yönetimindeki yeri örnekler üzerinden değerlendirilmiştir. İstişâre konusu değerlendirilirken özellikle lügatlerde nasıl ele alındığı belirlendiği gibi aynı zamanda yönetimdeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. İstişâre mekanizmasının Hz. Peygamber’in yönetimindeki yeri ele alınırken de konuyla ilgili örnekler analiz edilerek bu mekanizmanın yönetim kurumuna sağladığı katkı ortaya konulmuştur. Bu çerçevede istişâre mekanizmasının, her düzeydeki yöneticiler için vazgeçilemez bir çözüm üretme aracı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mekke, Medine, Yönetim, İstişâre, Hz. Peygamber

Consultation and its place in the administration of the Prophet

The inability of man to live his life by himself necessitated living with other people. This situation made the management institution inevitable. “How should we be governed?” search has revealed many different management systems in the historical process. One of the systems mentioned is the consultation-based administration practice that the Prophet implemented in the state he established in Medina. In this study, instead of considering this system as a whole, only consultation and application examples were analyzed. In this context, first the concept of consultation was discussed in detail, and then the place of this mechanism in the administration of the Prophet was evaluated through examples. In this study, while evaluating the subject of consultation, especially how it is handled in the dictionaries is determined, as well as its place in the administration. While discussing the place of the consultation mechanism in the administration of the Prophet, examples related to the subject were analyzed and the contribution of this mechanism to the administrative institution was revealed. In this framework, it has been concluded that the consultation mechanism is an indispensable tool for producing solutions for managers at all levels.

Keywords:

Administration, Consultation, The Prophet, Mekka, Medine,

PDF

___

Âlûsî, Ş. (1415). Rûḥu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm ve’s-sebʿi’l-mes̱ânî, Dâru’l-Kutubu’l-İlmiyye, Beyrut.
Âsım Efendi. (1305). Kâmus Tercümesi, İstanbul.
Babilli, M. (1972). İslam’da Şûrâ, İstanbul.
Belâzürî, E. (1996). Ensâbu’l-Eşrâf, Dâru’l-Fikr, Beyrut.
Buhârî, E. (2001). el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ, Dâru Tavki’n-Necât.
Ezherî, E. (ts.). Tehzîbu’l-Luğa.
Fîruzâbâdî, E. (2005). el-Kâmûsu’l-Muhît, 8. basım), Müessesetü’r-Risale, Beyrut.
Hamidullah, M. (1991). İslam Peygamberi, İrfan Yayımcılık ve Ticaret, İstanbul.
İbn Ebû Hatim, M. (1419). Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm, 3. Baskı, Mektebetü Nizar, Suudi Arabistan.
İbn Hişâm, M. (1992). es-Sîretü’n-Nebeviyye, Dâru’l-Fikr, Beyrut.
İbn Manzûr, F. (1414). Lisânu’l-Arab, 3. basım, Dâru Sâdır, Beyrut.
İbn Sa’d, A. (1968). et-Tabakâtu’l-Kübrâ, Dâru Sadr, Beyrut.
İbnü’l-Arabî, B. (2003). Aḥkâmü’l-Ḳurʾân, Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, Beyrut.
Kurt, E. (2000). Hz. Peygamber Devrinde Danışma Meclisi (Şura). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü/Dokuz Eylül Üniversitesi
Kurtubî, E. (1964). el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân, Daru’l-Kütübü’l-Mısriyye, Kahire.
Müftüoğlu, Ö. (2012). Bugünün Müslümanının Kur’an’la İletişimi, Ankara.
Müslim, H. (ts.). el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ, Dâru İhyai‟t-Turâsi‟l-Arabî, Beyrut.
Sayı, A. (1994). Kur’an Etrafında Makaleler, Anadolu Dağıtım, İzmir.
Vâkıdî, A. (1989). Kitabü’l-Meğâzî, Dâru’l-A’lemî, 3.Baskı, Beyrut.
Zebîdî, F. (1973). Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, Dâru’l-Hidaye, Kuveyt.