Türkiye'de belli yörelerde sıva ve badana amacıyla kullanılan ve "ak toprak" olarak bilinen asbestin solunması plevra kal-sifıkasyonu ve kalınlaşmasına, diffüz akciğer fıbrozisine ve mezotelyomaya neden olmaktadır. Kliniğimizde 1990-1995 yıl-ları arasında ayaktan ya da yatırılarak izlenen, asbest teması olduğu bilinen ve akciğer grafilerinde yukarıda sözü edilen patolojilerin saptandığı 32 hasta çalışmaya alınmıştır. Bu hastaların dosyalan incelenerek en sık semptomun nefes darlığı ile göğüs ve sırt ağrısı olduğu, akciğer grafılerlnde en sık rastlanan patolojinin plevra kalsifıkasyonu (%56) ile pleura kalın-laşması (%50) olduğu saptanmıştır. Torakoskopi eşliğinde alınan plevra biyopsisi ile 9 hastada malign plevral mezotelyo-ma (%28), l hastada torakotomi ile alınan plevral doku kitlesinin incelenmesi ile benign plevral mezotelyoma (%3), l has-tada torakotomi ile alınan perikard biyopsilerinin incelenmesi ile malign perikardiyal mezotelyoma (%3) ve l hastada peri-ton biyopsisi ile malign peritoneal mezotelyoma (%3) saptanmıştır. Diğer 20 olgunun 3'üne radyolojik olarak asbestozis, 17'sine asbeste bağlı plevral kalsifıkasyon ve/veya plevral kalınlaşma tanısı konulmuştur. Ayrıca bu hastaların büyük ço-ğunluğunun yaşamış ya da yaşamakta olduğu Burdur ili Çavdır ilçesi-Yazır köyüne gidilerek köy evlerinin duvarlarında-ki sıva ve badanalardan ve köyün civanndaki topraklardan örnekler alınmış ve bunların tremolit cinsi asbest içerdiği sap-tanmıştır. Köyde yaşayanlardan 70'nin mikrofilmleri Verem Savaş Dispanseri'de çekilebilmiş ve bunlar içinde patolojik bul-gu mevcut olanların sayısı 14'tür. Yaşları 35 Ue 65 arasında olan bu 14 kişinin mikrofilmlerinde çeşitli plevra ve akciğer pa-tolojileri (%13 plevral kalsifıkasyon, %13 plevral kalınlaşma, %1 diffüz akciğer fibrozisi) olduğu görülmüştür. Ak toprak üe sıva ve badana geleneğinin günümüzde de devam etmesi kişilerin bu konuda bilgisiz olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmada asbest içeren beyaz toprağın kullanılması ile oluşan plevra.h'vştalıklarının göz ardı edilemeyecek kadar yüksek oranda olduğu gösterilmiştir.

The inhalation of asbest, used as plaster and whitewash in houses and known as "white soil" in some regions of Turkey, may result in calcification and thickening of pleura, diffuse pulmonary fibrosis and mesothelioma. Thirty two patients fol-lowed by our clinic between 1990 and 1995, with a definitive exposure to asbest and having the disorders mentioned abo-ve, in the X-rays of chest, which were mostly taken routinely, have been included in this study. Retrospective analysis of these patients revealed that the most common symptoms were dyspnea and chest and back pain and the most common radiological findings were pleural calcification (56%) and pleural thickening (50%). After pleural biopsies under thoracos-copy, malignant pleural mesothelioma has been diagnosed in 9 patients (28%) and malignant pericardia! mesothelioma in. l (3%) and malignant peritoneal mesothelioma in l patient (3%). Most of these patients have once Hoed for a time or haue been lining in Yazir village, Çavdır,Burdur. We visited that village and got some samples from the plaster and whitewash of the houses and from the soil. These samples were analysed and found to contain tremolite asbest. Seventy of the populati-on over 35 years of age were evaluated with chest X-rays. Pleural and pulmonary disorders were found in 14 (20%). Pleural calcification was observed in 13%', pleural thickening in 13% and diffuse pulmonary /ïbrosi's in 1%. The traditional use of "white soil" as plaster and white wash even today, puts forward that some our people is still unaware about the harmful and even lethal effects of this "soil". We concluded that the usage of "white soil" that contains asbest causes a very high insidence of pleural and pulmonary diseases that can not be neglected.