Saliha ÖZPINAR, Hakan BAYDUR, Gülay YILDIRIM, Osman ALTIPARMAK, Ceyda MAHLEÇ ANAR, Şafak TANER

Tüberküloz Damgalanma Ölçeği: Geçerliliği ve güvenilirlik

Giriş: Damga, sağlık ile ilgili birçok alanda dikkat çeken bir konudur. Özellikle toplumun sosyal hastalıklara yönelik damgalaması, hastaların ve aile üyelerinin çare arama davranışını ve tedavilerini etkilemektedir. Bu çalışma, tüberküloz hastalarında toplumsal damgalanma algısını değerlendirmek için geliştirilen Tüberkülozda Damgalanma Ölçeği nin Türk toplumu için geçerlilik ve güvenirliğini incelemek amacıyla yapılmıştır. Hastalar ve Metod: Bu metodolojik çalışma Manisa, İzmir ve Sivas illerinde yürütülmüş olup 18 yaş üzeri, mental bozukluğu bulunmayan 150 tüberkülozlu birey üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak Tüberküloz Damgalanma Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma kapsamında ölçeğin dil eşdeğerliği, içerik geçerliliği, güvenirlik ve yapı geçerliliği çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verilerinin değerlendirilmesinde ortalama, ortanca, standart sapma, Spearman korelasyon, Cronbach Alpha katsayısı ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma kapsamına alınan bireylerin yaş ortalamasının 45.6 ± 16.1 (20-85) olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin test-tekrar test güvenirliği için Spearman korelasyon katsayısı 0.98, Cronbach Alfa katsayısı ise 0.853 olarak belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinde belirlenen uyum indekslerine göre ölçek için tek faktörlü yapının uygun olduğu [x2/SD= 481.38/230= 2.09; RMSEA= 0.087; GFI= 0.776; CFI= 0.776; NNFI= 0.875] bulunmuştur. Sonuç: Türkiye için uyarlanan Tüberküloz Damgalanma Ölçeğitüberküloz hastalarında toplumsal damgalanma algısını değerlendirmek için geçerli ve güvenilir bulunmuştur.

Stigma of tuberculosis scale: validity and reliability

Introduction: In many health conditions, stigma is receiving increasing attention. Public stigmatization toward social illness can affect particularly the patients and family memberships to help seeking behavior and treatment. This study, the aim of this study was to investigate the validity and reliability of the Turkish Stigma of Tuberculosis Scalewhich was developed to evaluate of perception of stigma with tuberkulosis patient. Patients and Methods: This methodological study was conducted with 150 with tuberculosis disease people who above 18 age and without known psychological and mental disability. In the study, Stigma of Tuberculosis Scale was used as data collection tool. During the study, language equivalence, content validity, reliability and construct validity of the scale was performed. The data was assessed by using mean, median, standard deviation, Spearman Correlation, Cronbach Alpha coefficient and confirmatory factor analysis. Results: The mean age of study participants was 45.6 ± 16.1 (20 - 85). years. Spearman correlation coefficient of the scale for testretest reliability was 0.853 and the Cronbach Alpha coefficient was 0.95. According to fit indexes of confirmatory factor analysis [x2/ SD= 481.38/230= 2.09; RMSEA= 0.087; GFI= 0.776; CFI= 0.776; NNFI= 0.875] it was found that one factors were appropriate for the scale. Conclusion: The adoption of the translated Stigma of Tuberculosis Scale in Turkey is found reliable and valid to evaluate of perception of stigma with tuberkulosis patient.

PDF

___

1. United Nations Statistics Division. Erişirim tarihi: 15 Ekim 2013. Available from: unstats.un.org/unsd/mi/pdf/mdg%20 book.pdff.
2. Coreil J, Lauzardo M, Clayton H. Stigma and Therapy Completion for Latent Tuberculosis among Haitian-origin Patients. Fla Public Health Rev 2010;7:32-8.
3. Dilek A. Socially stigmatizing disease from the perspective of public health: Tuberculosis. Klinik Gelişim. 2007;20:86-90. Epub 2010 Oct 15.
4. Tiruviluamala P, Reichman LB. Tuberculosis. Annu Rev Public Health 2002;23:403-26.
5. Dhingra VK, Khan S. A sociological study on stigma among TB patients in Delhi. Indian J Tuberc 2010;57:12-8.
6. Macq J, Solis A, Martinez G, Martiny P. Tackling tuberculosis patients' internalized social stigma through patient centred care: an intervention study in rural Nicaragua. BMC Public Health 2008;8:154.
7. Macq J, Solis A, Martinez G. Assessing the stigma of tuberculosis. Psychol Health Med 2006;11:346-52.
8. Van Rie AV, Sengupta S, Pungrassami P, Balthip Q, Choonuan S, Kasetjaroen Y, et al. Measuring stigma associated with tuberculosis and HIV⁄AIDS in southern Thailand: exploratory and confirmatory factor analyses of two new scales. Trop Med Int Health 2008;13:21-30.
9. Jaramillo E. Tuberculosis and stigma: predictors of prejudice against people with tuberculosis. J Health Psychol 1999;4:71- 9.
10. Gorsuch RL. Exploratory factor analysis: its role in item analysis. J Pers Assess 1997;68:532-60.
11. Gobookee. Erişim tarihi: 15 Eylül 2013. Available from: http://www.gobookee.org/using-multivariate-statisticstabachnick/.
12. Worthington RL, Whittaker TA. Scale development research a content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist 2006;34:806-38.
13. Scientific Software International. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. Available from: www.ssicentral.com.
14. SAGE. Erişim tarihi: 09 Ekim 2013 Abailable from: http:// www.sagepub.com/books/Book7150.
15. Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling 1999;6:1-55.