Gökhan PERİNÇEK, Gündeniz ALTIAY, Çakır Ebru EDİS, Osman Nuri HATİPOĞLU, Erhan TABAKOĞLU

Masif pulmoner emboli nedeniyle trombolitik tedavi uygulanan hastalarda yaşam süresi üzerine etki eden faktörler

Masif pulmoner emboli hayatı tehdit eden bir hastalık olup, trombolitik tedavi hayat kurtarıcıdır. Bu çalışmanın amaçları; masif pulmoner emboli tanısıyla trombolitik tedavi uyguladığımız hastalardaki erken ve geç mortalite oranlarını, mortalite ile ilişkili risk faktörlerini saptamaktır. 1998-2006 yılları arasında masif pulmoner emboli tanısıyla trombolitik tedavi uyguladığımız tüm hastaların hastane ve poliklinik kayıtları retrospektif olarak incelendi. Pulmoner emboli tanısı spiral bilgisayarlı tomografi ve/veya ventilasyon/perfüzyon sintigrafisi ile konuldu. Masif pulmoner emboli nedeniyle tPA veya streptokinaz uygulanmış 22'si kadın toplam 41 hasta çalışmaya alındı. Sağkalım analizlerinde Kaplan-Meier yöntemi, mortaliteyle ilişkili bağımsız risk faktörlerini saptamak için Cox regresyon analizi uygulandı. Hastanede yatarken olan ölüm erken mortalite veya hastane mortalitesi olarak, taburcu edildikten sonra oluşan ölüm ise geç mortalite olarak kabul edildi. Kırk bir hastanın 12'si hastanede yatarken (hastane mortalitesi %29), taburcu edilen 29 hastanın altısı ise taburcu edildikten sonraki süreçte öldü (geç mortalite %21). Taburcu edilen hastaların ortalama yaşam süresi 2304 gün (%95 GA 1725-2884) olarak bulundu. Streptokinaz veya tPA kullanan hastalarda erken ve geç mortalite oranları (p> 0.05) ve yaşam süreleri açısından anlamlı bir fark saptanmadı (p= 0.8908). Aritmi varlığı [p= 0.01; Odds oranı (OR): 6.25] ve juguler venöz dolgunluk (p= 0.03; OR: 6.75) hastane mortalitesi için, birden fazla ek hastalık varlığı ise geç mortalite (p= 0.02; OR: 23.7) için bağımsız risk faktörleri olarak bulundu. Hastane mortalitesi için juguler venöz dolgunluk veya aritmi varlığının prognostik sensitivitesi %75, spesifisitesi %79, pozitif prediktif değeri %60, negatif prediktif değeri %88 idi. Masif pulmoner embolili bir hastada aritmi ve/veya juguler venöz dolgunluk varlığı hastane mortalitesi için kötü prognostik faktörlerdir. Taburcu olan hastalarda yaşam süresini belirleyen ise altta yatan ek hastalık varlığıdır.

Effecting factors on survival in patients taking thrombolytic treatment due to massive pulmonary embolism

Massive pulmonary embolism (MPE) is a life threatening disease, thrombolytic treatment could save lives. The aims of this study are to identify early and late mortality rates in patients with MPE who received thrombolytic treatment, and mortality related risk factors. All the hospital records for the MPE patients who received thrombolytic treatment between 1998 and 2006 were retrospectively investigated. Pulmonary embolism was diagnosed through computed tomografi scan and V/P scintigraphy. Due to MPE, 21 women total 41 patients who undergo tPA or streptokinase were included in the study. Kaplan-Meier for the survival analysis and cox regression analysis for determining the mortality related independent risk factors were used. Dying while staying in hospital was accepted as early or hospital mortality, after discharge from hospital as late mortality. Out of 41 patients, 12 of them died while they are hospitalized (hospital mortality; 29%) 6 of them died after they were discharged (late mortality; 21%). The average survival time among discharged patients was 2304 days (95% confidence interval: 1725-2884). Among those patients who took streptokinase or tPA, late or early mortality rates (p> 0.05) and survival time did not show significant difference (p= 0.8908). The presence of arrhythmia [p= 0.01; odds rate (OR): 6.25] and jugular vein distention (JVD) (p= 0.03; OR: 6.25) for hospital mortality and multiple ongoing health problems for the late mortality were identified as the independent risk factors. For the hospital mortality, the presence of JVD or arrhythmia, for prognostic sensitivity, specificity, positive predictive value and negative predictive value were recorded as 75%, 79%, 60% and 88% respectively. In conclusion, the presence of arrhythmia and/or JVD on a patient with MPE is a negative prognostic factor for hospital mortality. The presence of other ongoing health problems influences the survival time of the discharged patients.

PDF

___

1. Konstantinides SV. Massive pulmonary embolism: what level of aggression? Semin Respir Crit Care Med 2008; 29: 47-55.
2. Todd JL, Tapson VF. Thrombolytic therapy for acute pulmonary embolism: a critical appraisal. Chest 2009; 135: 1321-9.
3. Al Otair H, Chaudhry M, Shaikh S, et al. Outcome of patients with pulmonary embolism admitted to the intensive care unit. Ann Thorac Med 2009; 4: 13-6.
4. Schneider RF, Ntimba FD, Hourizadeh A, et al. Massive pulmonary embolism: a comparison of radiological and clinical characteristics and outcomes. Emerg Radiol 2002; 9: 79-81.
5. Le Conte P, Huchet L, Trewick D, et al. Effecicacy of alteplase thrombolysis for ED treatment of pulmonary embolism with shock. Am J Emerg Med 2003; 21: 438-40.
6. Meneveau N, Ming LP, Seronde MF, et al. In-hospital and long-term outcome after sub-massive and massive pulmonary embolism submitted to thrombolytic therapy. Eur Heart J 2003; 24: 1447-54.
7. Liu P, Meneveau N, Schiele F, et al. Predictors of longterm clinical outcome of patients with acute massive pulmonary embolism after thrombolytic therapy. Chin Med J 2003; 116: 503-9.
8. Findik S, Erkan L, Light RW, et al. Massive pulmonary emboli and CT pulmonary angiography. Respiration 2008; 76: 403-12.
9. Filipecki S, Tomkowski W, Hajduk B, et al. Outcome of patients with clinically acute massive pulmonary embolism. Pneumonol Alergol Pol 1994; 62: 132-7.
10. Aniteye E, Tettey M, Sereboe L, et al. Outcome of trombolysis for massive pulmonary embolism. Ghana Med J 2009; 43: 19-23.
11. Özsu S, Özlü T, Bülbül Y. Ulusal verilerle pulmoner tromboemboli. Tuberk Toraks 2009; 57: 466-82.
12. De Bonis S, Rendina D, Vargas G, et al. Predictors of inhospital and long term clinical outcome in elderly patients with massive pulmonary embolism receiving thrombolytic therapy. J Am Giriatr Soc 2008; 56: 2273-7.
13. Escobar C, Jimenez D, Marti D, et al. Prognostic value of electrocardiographic findings in hemodynamically stable patients with acute symptomatic pulmonary embolism. Rev Esp Cardiol 2008; 61: 244-50.
14. Meneveau N, Schiele F, Vuillemenot A, et al. Streptokinase vs alteplase in massive pulmonary embolism. A randomized trial assessing right heart haemodynamics and pulmonary vascular obstruction. Eur Heart J 1997; 18: 1141- 8.
15. Arseven O, Sevinç C, Alataş F ve ark. Türk Toraks Derneği, Pulmoner Tromboemboli Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu. Toraks Dergisi 2009; 10: 1-49.