Türkiye'de çocuklarda fazla kiloluluk ve şişmanlık prevalansları

Çocukluk çağında şişmanlık son zamanlarda giderek artmakta ve önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de okul çağı çocuklarda çocukluk çağı kiloluluk ve şişmanlık prevalansının saptanması amaçlanmıştır. Araştırma verisi 12 NUTS Bölgesinde yer alan 53 ilden MayısHaziran 2013 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışma kesitsel tipte epidemiyolojik bir çalışmadır; kiloluluk ve şişmanlık prevalansı DSÖ kriterlerine göre belirlenmiştir. Çalışma kapsamında 163'ü kentsel ve 53'ü kırsal yerleşim yerinden olmak üzere toplam 216 ilkokuldan 5600 öğrenci yer almıştır. Çalışmanın hedef grubu ikinci sınıfta öğrenim gören 7-8 yaş grubu olarak belirlenmiştir. Çocukların %88,8'inin ailesi antropometrik ölçümler için izin vermiştir. Antropometrik ölçümler eğitim almış sağlık personeli tarafından standart aletler ile yapılmıştır. Örneklemde yer alan tüm çocukların %88,5'i analizlerde yer almıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin %49,9'u kız; %52,7'si yedi yaşındadır. Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre 7 yaşta kiloluluk prevalansı %14,5 (%95 GA 13,1-15,9) ve şişmanlık prevalansı ise %8,6 (%95 GA 7,52-9,67)'dır. Sekiz yaş grubunda bu yüzdeler sırasıyla %13,9 (%95 GA 12,5-15,3) ve %8,0 (%95 GA 6,90-9,09)'dır. Cinsiyet ve yerleşim yerlerine göre öğrencilerde kiloluk ve şişmanlık prevalansları farklıdır. Erkek öğrenciler kızlara göre, kentte yaşayanlar kırda yaşayanlara göre daha fazla kilolu ve şişmandır. NUTS Bölgelerine göre kiloluluk ve şişmanlık farklılık göstermekte olup, İstanbul'da kiloluluk (%15,9; %95 GA 13,4-18,4), Doğu Karadeniz'de şişmanlık (%18,3; %95 GA 11,525,1) ile ilk sırada yer almaktadır. Bu bulgular, Türkiye'de çocuklarda şişmanlığı önleme programına acil gereksinim olduğunu göstermektedir.

___

Lawrence G,Potvin L. Education, Health Promotion, and Social and Lifestyle Determinants of Health and Disease. Eds: Deteles R, McEwen J, Beaglehole R, Tanaka H.in OxfordTexbook of Public Health 4thEdition.USA: Oxford University Press, 2002.
World Health Organization. 2013. Global Strategy on Diet, Physical http://www.who.int/dietphysicalactivity/childhood/en/index.ht ml [ErişimTarihi: 16.05.2013]. and Health. 2012.
NgM, Fleming T, Robinson M, Thomson B, Graetz N, Margono C, Mullany EC, et al.Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.The Lancet. 29 May 2014. DOI: 10.1016/S0140-6736(14)60460-8 4. World Health
Organization.2013. Obesity.
http://www.who.int/topics/obesity/en/. 10.10.2013].
ErişimTarihi: 5. Wijnhoven TMA, vanRaaij JMA, SpinelliA, Rito, HovengenR, M.
Childhood Obesity Surveillance Initiative 2008: weight,
heightand body massindex in 6-9-year-old children Pediatric
Obesity. 2013; 8(2): 79-97. al.WHO European 6. Wijnhoven TM, vanRaaij JM, Spinelli A, Starc
G, Hassapidou M, Spiroski I, et al. WHO European
Childhood Obesity Surveillance Initiative: body mass index
and level of overweight among 6-9-year-old children from
school year 2007/2008 to school year 2009/2010. BMC
Public Health. 2014 Aug 7;14(1):806. doi: 10.1186/1471- 2458-14-806
T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri, Hacettepe
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Milli Eğitim Bakanlığı. Türkiye'de Okul Çağı Çocuklarında (6-10 Yaş Grubu) Büyümenin Izlenmesi (TOÇBİ) Projesi Araştırma Raporu. SağlıkBakanlığıYayın No: 834, Ankara. 2011.
World Health Organization. Social Determinants and well being among young people, health behaviour in school aged children (HBSC) study: International report from the 2009- 2010 http://www.euro.who.int/en/ health-topics/Life-stages/child- and-adolescent-health. [ErişimTarihi: 10.08.2014]. Europe 2012.
Dündar C, Öz H. Obesity-related factors in Turkish school
children. Scientific World Journal. 2012;2012:353485. doi: 10.1100/2012/ 353485. Epub 2012 Apr 1.
Simsek E, Akpinar S, Bahcebasi T, Senses DA, Kocabay K. The prevalence of overweight and obese children aged 6-17 years in the West Black Sea region of Turkey. Int J Clin Pract. 2008 Jul;62(7):1033-8. Epub 2007 Nov 16.
Pirinçci E, Durmuş B, Gündoğdu C and Açık Y. Prevalence
and risk factors of overweight and obesity among urban school children in Elazig city, Eastern Turkey, 2007. Annals of Human Biology. 2010;37(1): 44-56.
Öztürk A ve Aktürk S. İlköğretim öğrencilerinde obezite
prevalansı ve ilişkili risk faktörleri. TAF Prev Med Bull.2011; 10(1): 53-60.
Akçam M, Boyacı A, Pirgon Ö ve Dündar B. Isparta ilindeki
on okulda çocukluk çağı şişmanlık sıklığı değişiminin değerlendirilmesi. Türk Ped Arş. 2013; 152-5. DOI: 10.4274/tpa.1074.
Onis M, Onyango AW, Borghi E, Siyam A, Nishidaa C, Siekmann J. Development of a WHO growth reference for school-aged children and adolescents. Bulletin of the World Health Organization. 2007; 85(9):660-667.
World Health Organization. AntroPlus for Personal Computers manual: Software for assessing growth of the world's children and adolescents, Geneva: WHO, 2009, http://www.who.int/growthref/tools/en/. 24.06.2013]. [Erişim Tarihi:
Çalışır H, Karaçam Z. The prevalence of owerweight and
obesity in primary school children and its correlation with sociodemographic factors in Aydin, Turkey. International Journal of Nursing Practice. 2011; 17:166-173.
Arı Z ve Süzek H. Muğla merkez köylerindeki bir grup
ilköğretim okulu öğrencisinde serum lipid profile ve obezite taraması. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2009;9(2):11-16
İnanç BB, Şahin DS, Oğuzöncül AF, Bindak R, and Mungan
F. Prevalance of obesity in elementary schools in Mardin, South-Eastern of Turkey of Turkey: A preliminary study. Balkan Md J. 2012;29:424-30
Sağlam H, Tarım Ö. Prevalence and correlates of obesity in
schoolchildren from the city of Bursa, Turkey. J Clin Res Ped Endo. 2008;1(2):80-88. DOI: 10.4008/crpe.v1i2.15.
Tütüncü İ. Kastamonu il merkezinde 13 ilköğretim okulunda 5
yaş grubu öğrencilerde fazla kiloluluk ve obezite
prevalansı. ACU Sağlık Bil Derg. 2014 (2):141-151.
Yuca SA, Yılmaz C, Cesur Y, Doğan M, Kaya A, and
Başaranoğlu M. Prevalance of overweight and obeisty in children and adolescents in Eastern Turkey. J Clin Res Ped Endo. 2010;2(4):159-163. DOI: 10.4274/jcrpe.v2i4.159.).
Demirci H, Nuhoglu C, Ursavas IS, Isildak S, Basaran EO andKılıc MY. Obesity and asymtomatic hypertension among children aged 6-13 year living in Bursa, Turkey. Family Practice. 2013;30:629-633. DOI: 10.1093/farmpra/cmt048.
Kaya M, Sayan A, Birinci M, Yıldız M, and Türkmen K. The obesity prevalence among students between the ages of 5 and 18 in Kütahya. Turk J Med Sci. 2014; 44:10-15. DOI: 10.3906/sag-1301-71.