Samsun Alanlı köyünde yaşayan yaşlılarda aileden algılanan sosyal destek ile depresif belirti yaşama sıklığı arasındaki ilişki

AMAÇ: Bu çalışma, kendi evinde yaşayan yaşlı bireylerin algıladıkları sosyal destek faktörlerini, depresif belirti sıklığını araştırmak ve sosyal destek ile depresif belirti sıklığı arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla yapılmıştır YÖNTEM: Araştırma tanımlayıcı nitelikte bir çalışmadır. Veriler 1 Şubat- 20 Mayıs 2007 tarihleri arasında toplanmıştır. Bu çalışma Samsun il merkezinde bulunan Alanlı Köyünde ailesiyle ya da yalnız yaşayan 65 ve üzeri yaştaki bireylerle yapılmıştır. Çalışma grubu kendi evinde yaşayan 62 bireyden oluşmuştur. Veriler üç ayrı form kullanılarak elde edilmiştir: 1. Sosyo-Demografik Bilgi Formu, 2. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, 3. Geriatrik Depresyon Ölçeği. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiklerle birlikte, normal dağılım gösteren veriler için t testi ve korelasyon analizi, normal dağılım göstermeyen verilerde ise Mann Whitney U (U) ve Kruskall Wallis (KW) testleri kullanılmıştır. BULGULAR: Yaşlıların yaş ortalamaları 71,74±5,72 yıldır. Yaşlıların % 48,4’sı erkek, %51,6’sı kadındır. Çalışmada Samsunda kendi evlerinde aileleriyle veya yalnız başlarına yaşayan 65 yaş üzeri bireyler geriatrik depresyon ölçeği (GDÖ) ve algılanan aile desteği ölçeği ile tarandı. Yaşlıların GDÖ'nden aldıkları ortalama puan 11,09± 6.,20 idi. Yaşlıların günlük işlerini yapabilme ve sigara içme durumları ile depresyon durumları arasında ilişki saptanmıştır. Evde yaşayanların yaşlıların “%37,1’inde eşik üstü depresif belirti sıklığı saptanmış ve depresyonla algılanan sosyal destek arasında anlamlı bir ilişki (r=-,237) bulunmamıştır. SONUÇ: Bu araştırmada, yaşlılarda depresif belirtilerin az görüldüğü ve sosyal destek algısının yeterli olduğunu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Aile, Depresyon, Formlar, Kırsal nüfus, Yaşlı, Sosyal destek

Relationship of perceived family social support and depression symtomps of old people living in Alanlı district, Samsun

AIM: The aim of this study was to compare and examine the relationship of perceived social support and depresssive symptoms in older Turkish persons who lived in the community. METHODS: The research is astudy of descriptive characteristic. This study was conducted between 1 February - 20 May 2007. The study involved elderly adults aged 65 years or older living in Samsun, Alanlı district. The sample group (We consecutivitely) identified 62 people who were visited at their home at the Alanlı village in Samsun. Data were collected by interviewing the subjects and by using "Socio-Demographic Information Form", "The Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS)" and "Geriatric Depression Scale (GDS)". In this study, t test, correlation analysis, mann whitney U and kruskall wallis (KW) analysis were performed. RESULTS: Elderly individual were mean age of 70.70±8.01 years (min=46 age, max=84 age). Elderly individual were %60.9 male and %39.4 female. In this study, older people who reside in their own homes of Samsun were surveyed for depression with Geriatric Depression Scale form (GDS) The mean score was 11.09± 6.20 and Social support subscale scores was 32.62±65. CONCLUSION: In this research, it was found fever depression symptoms and more perceived social support at older people.

Keywords:

Family, Depression, Forms, Rural Population, Aged, Social Support,

PDF

___

1. T.C Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 2000 genel nüfus sayımı-Nüfusun sosyal ve ekonomik Nitelikleri. Ankara. 2003.
2. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. H.Ü.N.E.E, 2003, p. 18.
3. Yaşlı Sağlığı. TC. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, 2002, p. 8.
4. Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı. 2007. DPT Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü. Yayın no: 2741 http://ekutup.dpt.gov.tr/nufus/yaslilik/eylempla.pdf [Erişim tarihi; 27.01.20090].
5. Atalay B. Türk Aile Yapısı Araştırması. Yayın No: DPT; 2313 SPGM: 421. 1992.
6. Dhar HL. Gender, Aging, Health and Society. J Assoc Physicians India. 2001; 49: 1012-1020.
7. Helman EA, Stewart C. Social support and the elderly client. Home Health Nurs. 1994; 12: 51-60
8. Patterson BJ. The process of social support: adjusting to life in a nursing home. J Adv Nursing. 1995; 21(4): 682-689.
9. Akın B, Emiroğlu ON. Evde Yaşayan Yaşlılarda Sosyal Destek Yapısı, Sağlık Durumu ve Yeti Yitimi İlişkisi. Turkish Journal of Geriatrics. 2006; 9(3): 170-176.
10. Toprak İ, Soydal T, Bal E, İnan F, Aksakal N, Altınyollar H ve ark. Yaşlı Sağlığı. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2002, p. 12.
11. Whooley MA, Stone B, Soghikian K. Randomized trial of case finding for depression elderly primary care patients. J. Gen. Intern. Med. 2000; 15(5): 293-300.
12. Fiahin E.M, Yalçın BM. Huzurevinde veya kendi evlerinde yaşayan yaşlılarda depresyon sıklıklarının karşılaştırılması. Turk J Geriatrics. 2003; 6(1): 10-13.
13. Uçku R, Küey L. Yaşlılarda depresyon epidemiyolojisi. Nöro-psikiyatri Arşivi. 1992; 29: 15-20.
14. Bahar A, Tutkun H, Sertbaş G. Huzurevinde yaşayan yaşlıların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2005; 6(4): 227-239.
15. Hybels CF, Blazer DG, Pieper CF. Toward a threshold for subthreshold depression: an analysis of correlates of depression by severity of symptoms using data from an elderly community sample. Gerontologist. 2001; 41(3): 357-365.
16. Aksüllü N, Doğan S. Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon Arasındaki İlişki, Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2004; 5 (2): 76–84.
17. Maral I, Aslan S, Ilhan M, Yıldırım A, Candansayar S, Bumin MA. Depresyon Yaygınlığı ve Risk Etmenleri: Huzurevinde ve Evde yaşlılarda Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001; 12(4): 251–259.
18. Oxman T, Berkman LF, Kasl S, Freeman DH Jr, Barrett. Social support and depressive symptoms in the elderly. Am J Epidemiology. 1999; 135(4): 356–368.
19. Oxman T, Hull J. Social Support and Treatment Response in Older Depressed Primary Care Patients. Gerontol. B. Psychol. Sci. Soc. Sci. 2001; 56(1): 35-45.
20. Baqar A, Husaini RS, Castor J, Gary Linn ST, Moore HA, Warren RW. Social support and depression among the black and white elderly. Journal of Community Psychology. 2006; 18(1): 12-18.
21. Grant IP, Yager J. Social supports in relation to physical health and symptoms of depression in the elderly. Am.J.Psycology. 1998; 145: 1254-1258.
22. Özer S, Fadıloğlu Ç. 65 Yaş ve Üzeri Bir Grup Yaşlının Aile Sağlıklarının, Sosyal Ağlarının ve Algıladıkları Aile Destek Sistemlerinin Değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2006; 9(3): 158-164.
23. Sorias O. Hasta ve Sağlıklı Öğrencilerde Yaşam Stresi; Sosyal Destek Ve Ruhsal Hastalık İlişkisinin İncelenmesi. Seminer Psikoloji Dergisi. 1992; 9(1): 33-49.
24. Sağduyu A. “Yaşlılar için Depresyon Ölçeği”: Hamilton Depresyon Ölçeği ile Karşılaştırmalı Güvenirlilik ve Geçerlilik Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi. 1997; 8(1) :3-8.
25. Şahin M, Yalçın M. Huzurevine ve kendi evlerinde yaşayan yaşlılarda depresyon sıklıklarının karşılaştırılması. Geriatri. 2000; 6(1): 10-13.
26. Bekaroğlu M, Uluutku N, Tanriover S, Kirpinar I. Depression in elderly population in Turkey. Acta Psychiatr Scand. 1991; 84(2): 174-178.
27. Wada T, Ishine M, Sakagami T, Okumiya K, Fujisawa M, Murakami S et al. Depression in Japanese community-dwelling elderly-prevalence and association with ADL and QOL. Arch. Gerontol. Geriatr. 2004; 39(1): 15-23.
28. Kai S, Ene T, Kadri J. Depressive symptoms in older Estonians: prevalence and models. J. Am. Geriatr. Soc. 2002; 50(6):1164-1165.
29. Aktürk Z, Şahin EM, Dagdeviren N, Özer C. Türkçeleştirilmiş geriatrik depresyon skalasının iç güvenilirlik analizi. V. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Özet Kitabı, 2002, p. 442.
30. Dişcigil G, Gemalmaz A, Başak O, Gürel FS, Tekin N. Birinci Basamakta Geriatrik Yaş Grubunda Depresyon. Turkish Journal of Geriatrics. 2005; 8(3): 129-133.
31. Göktaş K, Özkan İ. Yaşlılarda Depresyon. Psychiatry in Türkiye. 2006; 8(1): 31-36.
32. Topbaş M, Yaris F, Can G, Kapuca M, Sayar K. The effect of socio-demographic factors and medical status on depressive symptoms of the inhabitants of nursing home and community- dwelling elders in Trabzon-Turkey. Bull Clin Psychopharmacol. 2004; 14(2): 57-60.
33. Henderson AS, Korten AE, Jacomb PA, Mackinnon AJ, Jorm AF, Christensen H et.al. The course of depression in the elderly: a longitudinal community based study in Australia. Psychol Med.1997; 27: 119-29.