Ünal DEMİRTAŞ, Gültekin ÖZTÜRK, Aslan ÖZDEN

Askeri Sağlık Hizmetleri Tarihi ile İlgili Bir Araştırma: Kırım Savaşı ve Florence Nightingale

Kırım savaşı boyunca müttefik orduları için dondurucu soğuk ve bulaşıcı hastalıklar Rus askerlerinden daha önemliydi. Tifüs, skorbüt, kolera ve sıtma çok sayıda askerin ölümüne neden oldu. Kaynaklara göre bulaşıcı hastalıklar savaş nedenli ölümlerden 10 kat daha fazla ölüme neden olmuştur. Böylece Avrupa orduları savaş esnasında hastalıkların tedavisinin önemini kavramış ve Kırım Savaşı askeri sağlık konseptinin gelişmesinde dönüm noktası haline gelmiştir. Florence Nightingale ve beraberindeki 38 gönüllü İstanbul'daki İngiliz kışlalarında yatakların temiz olmasını, ortamın havalandırılmasını, atıkların bertaraf edilmesini sağlayıp günlük temizlik uygulamalarını yeniden düzenlediler. Nightingale sanitasyonun ilk teorisyenlerinden ve modern hemşirelik uygulamalarını ilk uygulayanlardan biridir. Nightingale, hastanelerde hastaların sanitasyonu, beslenmesi ve aktivitelerini geliştirmek için çalışmıştır. Bu gibi önlemlerin alınması ile ölüm oranlarının dramatik bir şekilde azaldığı görülmüştür

A Historical Survey of Military Health Services: The Crimean War and Florence Nigtingale

During the Crimean War freezing cold and contagious diseases was more important than the Russian soldiers for the allied armies. Typhus, scorbut, cholera and malaria prepare the dead of a large number of soldiers. According to the resources, the contagious diseases led to death more than ten times of the military actions. That's why, The European armies understood the importance of the treatment diseases in the war and the Crimean War became the beginning point in military health concept development. Florence Nightingale and a staff of 38 volunteers provide clean bedding, improve ventilation and sewage disposal, and reorganize everyday sanitary procedures at British barracks in Istanbul. She was an early theorist of sanitation and one of the founders of the modern nursing profession. Nightingale worked to improve sanitation, nutrition, and activity of patients at hospitals. Death rates were reduced dramatically with the introduction of such measures

PDF

___

Slade Sir A. Turkey and Crimean War, (Trans.) Ali Rıza Seyfi, İstanbul, 1943, p: 217.
Baumgart W. The Crimean War, 1853-1856, New York, 1999, pp: 143, 144, 215, 216.
Şehsuvaroğlu BN. Kırım Harbi'nde İstanbul Hastaneleri, Hayat Tarih Mecmuası, 1956;2(10).
Terzioğlu A. Kırım Harbi Esnasında Osmanlı Hastaneleri ve Dünya Hastaneciliğine Etkileri, Tarih ve Toplum, 1991;15(85):39-43.
Karal EZ. Osmanlı Tarihi, V.Cilt, Ankara, 1961, s:239-240.
Yıldırım N. Kolera Salgınlarında Alınan Karantina Önlemleri ve Osmanlı Toplumsal Yaşamındaki Yansımaları (1831-1918). IX. Türk Tıp Tarihi Kongresi Bildirileri, Ankara: Nobel Kitapevi, 2006;328-348.
Ayar M. Osmanlı Devletinde Kolera: İstanbul Örneği (1892-1895). İstanbul: Kitabevi, 2007; 12,26.
Fontmagne D. Kırım Harbi Sonrasında İstanbul, (Trans.) Gülçiçek Soytürk, İstanbul, 1977, pp: 66,67, 145.
Tosun S. Patient Care and Nursing in the Crimean War, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 2008.
Yıldırım N. Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Koruyucu Sağlık Uygulamaları. Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim Yayınları, 1999; 1326.
Pincoffs . Experiences of A Civilion in Eastern Military Hospitals With Observations on the English, French and Other Medical Departments and The Organization of Military Medical, Schools and Hospitals, Edinburgh, 1857, pp:10-12, 32, 187, 189-190.
Gill CJ, Gill GC. Nightingale in Scutari: Her Legacy Reexamined. Clin Infect Dis. 2005;40: 1799-1805.
Bebiş H., Özdemir S. War, Terrorism and Nursing, F.N. Hem. Derg. 2013; 21(1): 57-68.
Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Osmanlı Devri Osmanlı-Rus Kırım Harbi Kafkas Cephesi Harekatı (1853-1856), Ankara, 1986, p: 162.
Özbay K. Türk Asker Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri. Cilt III, Kitap I, Yörük Matbaası, İstanbul, 1976.
Karayaman M. Kırım Harbinde Sağlık Hizmetleri (1853), Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2008;1/2:59-75.