DUYGU ARIKAN, HAVA ÖZKAN

Annelerin el hijyeni hakkındaki bilgi ve uygulamaları

AMAÇ: Bu araştırma, annelerin kendileri ve çocuklarının bakımında el hijyeni konusundaki bilgi ve uygulamalarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. YÖNTEM: Tanımlayıcı ve retrospektif tipte olan araştırma, Mart 2009-Haziran 2009 tarihleri arasında yapılmıştır. Erzurum il merkezine bağlı olan 3 ilçeden randomize olarak Palandöken ilçesi belirlenmiştir. Bu ilçeye bağlı 8 aile sağlığı merkezinden randomize örnekleme yöntemiyle bir aile sağlığı merkezi seçilmiştir. Bu merkeze kayıtlı 15-49 yaş grubunda olan 4.000 kadın araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Evrenin biliniyor olduğu durumlarda kullanılan örneklem formülü ile örneklem 350 olarak belirlenmiştir. Aile sağlığı merkezine her hangi bir nedenle gelen ve araştırmaya katılmayı kabul eden evli ve çocuğu olan kadınlar araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu ile toplanmıştır. Araştırmanın verileri bilgisayar ortamında yüzdelik dağılımları yapılarak değerlendirilmiştir. BULGULAR; Annelerin %44,9’u 26-35 yaş grubunda, %52,6’sının ilkokul mezunu olduğu, %32,3’ünün iki çocuk sahibi olduğu belirlenmiştir. Annelerin, %83,7’sinin günde on ve daha fazla sıklıkta el yıkadıkları, %38,6’sının tuvalete girmeden önce ellerini yıkadıkları, %100’ünün tuvaletten sonra ellerini yıkadıkları, %75,7’sinin ellerini bez havlu ile kuruladıklarını belirtmişlerdir. Annelerin, çocuk bakımı esnasında el hijyeni hakkındaki bilgi ve uygulamaları incelendiğinde; %59,1’inin emzirmeye başlamadan önce, bebeğin altını değiştirmeden önce ellerini yıkayanların oranı %39,4 olarak saptanmıştır. Bebeğin bezini değiştirdikten sonra ellerin yıkanmasının gerekli olduğunu belirten anne oranı %98,3’tür. Annelerin %74,9’u bebek kustuğunda, bebeğin temizliği sağlandıktan sonra ellerin yıkanmasının gerekli olduğunu belirtmişlerdir. SONUÇ; Annelerin kendileri ve çocuklarının bakımında el hijyeni konusunda bilgilerinin ve uygulamalarının yeterli olmadığı saptanmıştır.

Knowledge and applications about hand hygiene of the mothers

AIM: This research was carried out with the aim of evaluating knowledge and applications about hand hygiene of the children and the mothers themselves. METHOD: This research, retrospective and dectriptive, was carried out between the dates March 2009 and June 2009. The town of Palandöken was chosen randomly from three towns of Erzurum City Centre. Of the eight family health centre depending on this town, a family health centre was chose randomly by means of sampling. 4000 women in the 15 and 49 years of age group formed the study context. In the circumstance in which the context is known, the sampling was determined as 350 by means of sampling method. The women, married and with children, accepting to participate in the research or coming to family health centre for any reasons were included in the research. The data of the research were collected by a questionnaire form prepared by the researchers. The data of the research were evaluated by making percentage distributions in computer. RESULTS; It was found out that 44.9 % of the women was in 26-35 age group, and that 52.6 % of the women was primary school graduate, and that 32.3 % of the women had to children. It was also found out that 83.7 % of the mothers washed their hands ten or more times, and that 38.6 % of the mothers washed their hands before coming into toilets, and that 100 % of the mothers washed their hands after going out the toilets, and that 75.7 % of the mothers dried their hands by using clot towels. When, during the child care, knowledge and applications about hand hygiene of the mothers were examined, ıt was observed that 59.1 % of the mothers washed their hands before giving breast feding, and that 39.4% of the mothers know that they should wash their hands before changing their babies under. After changing baby diaper, the rate of mothers expressing that they should wash their hands was 93.3%. 74.9 % of the mothers stated that the hands should be washed when the baby vomited or after baby cleaning finished. CONCLUSION; It was found out that the mothers did not have sufficient knowledge and applications about hand hygiene in the care themselves and their children.

PDF

___

1 Önsüz MF, Hıdıroglu S. İstanbul'da farklı iki ilköğretim okulundaki öğrencilerin kişisel hijyen alışkanlıklarının belirlenmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2008; 9(1): 9-17.
2 Üner S, Sevencan F, Başaran E, Balcı C, Bilaloğlu B. Bir sağlık ocağına başvuran kişilerin sosyal el yıkama ile ilgili bazı bilgi ve tutumların saptanması. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2009: 8(3): 207-216.
3 Güler Ç. Kişisel hijyen. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2004; 3(6): 119-132.
4 Yılmaz E, Özkan S. Bir ilçede iki farklı yerleşim yerindeki ilköğretim okulu öğrencilerinin kişisel hijyen alışkanlıklarının karşılaştırılması. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009; 4(10): 19-34.
5 Kaya M, Büyükşerbetçi M, Meriç MB, et al.. Ankara'da bir lisenin 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen konusunda davranışlarının belirlenmesi. Sted. 2006; 15(10): 179-183.
6 Aslan D, Mermerkaya MU, Kaya FE, et al. Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda yapılmış olan bir müdahale çalışması. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2006; 26: 157-162.
7 Akın L, Özcebe H, Güler Ç. Kişisel Hijyen. Eds.: Akın L, Özcebe H, Haznedaroğlu D, Özbaş S, Serim H. İçinde: Adölesan Sağlığı ve Gelişimi Eğitici Eğitimi Rehberi Kitabı. Ankara. SB AÇSAP Genel Müdürlüğü Yayını, 2001, s. 105- 122.
8 Wenzel RP. The Economic of Nasocomial İnfektions. J. Hosp. Infect. 1995; 31: 79-87.
9 Lee GM, Salomon JA, FriedmanJF. Illness transmission in the home: a possible role for alcohol- based hand gels. Pediatrics. 2005; 115: 852-860.
10 Rabie T, Curtis VE. Spa: Lavado de manos yriesgo de infecciones respiratorias: una revisión cuantitativa sistemática. Tropical Medicine & International Health. 2006; 11(3): 258-267.
11 Kaya M, Aslan D. Ankara'da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahele çalışması. Erciyes Tıp Dergisi. 2009; 31(2): 135- 143.
12 Asuman Kocakaya (Köroğlu). Lise yaş grubu gençlerin kişisel hijyen alışkanlıkları ile ilgili bilgi, tutum, davranışları ve verilen eğitimin etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 2005.
13 Sandora TJ, Taveras EM, Shih MC, et al. A Randomized, Controlled Trial of a Multifaceted Intervention Including Alcohol-Based Hand Sanitizer and Hand-Hygiene Education to Reduce Illness Transmission in the Home. Pediatrics. 2005; 116: 587-594.
14 Karatay G, Özvarış ŞB. Bir sağlık merkezi bölgesindeki gecekondularda yaşayan kadınların genital hijyene ilişkin uygulamalarının değerlendirilmesi C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006, 10(1): 7-14.
15 Deveci SE, Açık Y, Ercan E, Ferdane A, Öncül O. Bir üniversite hastanesinde temizlik çalışanlarının temizlik ve hijyen konusundaki davranışlarının değerlendirilmesi. F.Ü. Sağ. Bil. Tıp Derg. 2010; 24(2): 123-127.
16 Ünsal A, Özyazıcıoğlu N, Sezgin S. Doğu Karadenizdeki bir belde ve ona bağlı dokuz köyde yaşayan bireylerin genital hijyen davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010; 13: 12-19.
17 Demirbağ AC. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarında hijyenik alışkanlıklarla ilgili risk faktörleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. (2000); 4(2): 52-58.
18 Çan, G, Topbaş M, Kapucu M. Trabzon’da İki Farklı Yerleşim Yerindeki İlköğretim Öğrencilerinin Kişisel Hijyen Alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2004; 3(8): 170-177.