Afetlerde enfeksiyon hastalıkları salgınları ve kontrol önlemleri

Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre afet; olağanüstü büyüklükte ve dış yardım gerektirecek şiddette oluşan ve ani gelişen fenomen bir olaydır. Afetin meydana geldiği toplumda afetlerin zararlarını azaltmak için önleyici tedbirler alınmadı ise o toplumda afet sonrası nedenlerden hastalık ve ölüm hızları yükselebilir. Afet sonrasında enfeksiyon hastalıklarının görülme sıklığında yükselme olması riski artmaktadır. Afetlerin türüne bağlı olarak enfeksiyon hastalıkları ile mücadele yöntemlerinde farklılıklar gerekebilir. Ani gelişen afetlerin ilk günlerinde salgın görülmezken toplumun yer değiştirmesi ya da alt yapı ile ilgili sorun alanlarından dolayı salgınlar görülebilir. Bu nedenle doğal afetlerde ortaya çıkabilecek salgınları kontrol edebilmek için bunlara zemin hazırlayan faktörlerin bilinmesi gerekir. Toplumda afete hazırlık aşamasında ve afetin erken döneminde risklere yönelik yapılan koruyucu çalışmaların ve kontrol çalışmalarının sürekli hale getirilmesi afet sonrasında da enfeksiyon hastalıklarının görülme sıklığını azaltacaktır.

Epidemics of infectious diseases in disasters and control measures of them

As World Health Organization (WHO) defined, a disaster is the prodigious force of nature which occurs so abruptly and severely that an external assistance is necessary. If the preventive measures are not taken in order for disaster mitigation and in the society where the disaster occurs, deaths and diseases may increase as a result of the disaster. In the aftermath of a disaster, the risk of catching an infectious disease is high. The methods which are used in fighting against infectious diseases may differ depending on disaster types. In the first days of abrupt disasters, the infection is not observed whereas due to problems such as migration or substructure people may be catched infection. Therefore, recognizing the factors leading up to them is a necessity to control the infections which occurs during natural disasters. Ensuring the continuity of prevention and control efforts against disasters during the early period of the disaster preparedness will reduce the occurrence of infections after the disaster.

PDF

___

1. Eryılmaz M. Afet Tanımı. In: Eryılmaz M, Dizer U nd (eds). Afet Tıbbı. 2 ed. Ankara: Ünsal Yayınları, 2007; 7-22.
2. United Nations International Strategy for Disaster Reduction (ISDR). 2009 UNISDR Terninology on Disaster Risk Reduction. Switzerland: Genava, 2009; 9. Erişim tarihi: 01 Nisan 2012. Available from: http://www.unisdr.org/we/inform/terminology
3. World Health Organization (WHO). Reliefweb Glossary of Humanitarian Terms. Switzerland: Genava, 2008; 22. Erişim tarihi: 01 Nisan 2012. Available from: http://www.who.int/hac/about/reliefweb- aug2008.pdf
4. United Nations Department of Humanitarian Affairs: Internationally Agreed Glossary of Basic Terms Related to Disaster Management. Switzerland: Genava, 1992; 35. Erişim tarihi: 05 Nisan 2012. Available from: http://reliefweb.int/node/21195
5. World Health Organization (WHO). The Global Burden of Disease: 2004 Update. Switzerland: Genava, 2008; 11. Erişim tarihi: 05 Nisan 2012. Available from: http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disea se/GBD_report_2004update_full.pdf
6. World Health Organization (WHO). Global Immunization Data. 2012;1-4. Erişim tarihi 22 Nisan 2012. Available from: http://www.who.int/immunization_monitoring/Globa l_Immunization_Data.pdf
7. Akın L. Bulaşıcı Hastalıkların Kontrolü. In: Güler Ç, Akın L (eds). Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006; 865-951.
8. Temel F. Yeni Görülen ve Yeniden Görülen Enfeksiyonlar. In: Güler Ç, Akın L (eds). Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006; 952.
9. Akın L. Aşılamaya Bağlı toplumsal Kazanımlar. In: Güler Ç, Akın L (eds). Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006; 978-981.
10. World Health Organization (WHO). Erişim tarihi: 05 Nisan 2012. http://www.who.int/gho/en/
11. Ehreth J. The Value of Vaccination: A Global Perspective. Vaccine. 2003: 21: 4105-4117
12. Bloom DE, Canning D, Weston M. The Value of Vaccination. World Ekonomics. 2005: 6:3:1-26
13. Tschoegl L, Below R, Guha-Sapir D. An Analytical Review of Selected Data Sets on Natural Disasters and Impacts. 1.Bankok, Thailand:2006
14. Dizer U.Afet ve İnfeksiyon. In: Eryılmaz M, Dizer U nd (eds). Afet Tıbbi. 2 ed. Ankara: Ünsal Yayınları, 2007; 501-521,555-571.
15. Uçku R, Aslan BÜ. Olağan Dışı Durumlarda Bulaşıcı Hastalıklara Yaklaşım. In: Karababa AO. (ed). Olağan Dışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri nd Sağlık Çalışanın El Kitabı. 2 ed. Ankara: 2002; 165-186.
16. Londesman L.Y. Public Health Management of nd Disaster The Preactıce Guide. 2 ed. New York: American Public Helath Association, 2005.
17. Kapsamlı Doğal Afet Risk Yönetimi Kursu-ODTÜ Sürekli Eğitim Merkezi Online Kurs Notları Kasım 2008-Ağustos 2009.
18. Altaş B, Kuloğlu Z. Malnütrasyonlu Çocuğa Yaklaşım. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2011; 5(1): 54-64
19. Salama P, Assefa F, Talley L, Spiegel P, Veen AV, Gotway CA. Malnutrition, Measles, Mortality, and the Humanitarian Response During a Famine in Ethiopia. The Journal of the American Medical Association. 2001; 286(5): 563-571
20. Mohan A, Murhekar MV, Wairgkar NS, Hutin YJ, Gupte MD. Measles transmission following the tsunami in a population with a high one-dose vaccination coverage, Tamil Nadu, India 2004- 2005. BMC Infections Diseases. 2006; 6(143): 1-6
21. Akgün D. Batman’da sel sonrası hastalık sürveyans çalışmalarının değerlendirilmesi. Dicle Tıp Dergisi. 2009; 6(1): 1-7
22. Güler Ç, Çobanoğlu Z. Afetler. 1. Ankara: Aydoğdu Ofset, 1994.
23. Bolt BA. Depremler. Çev. Tansel Ü. Tübitak Popüler Bilim Kitapları. Ankara: 2008
24. Bakır B. Göçler ve Mülteci Sorunları. In: Eryılmaz nd M, Dizer U (eds). Afet Tıbbi. 2 ed. Ankara: Ünsal Yayınları, 2007; 1325-1350.
25. Kouadio IK, Kamigaki T, Oshitani H. Measles outbreaks in displaced populations: a rewiev of transmission, morbidity and moertality associated factors. BMC İnternational Health and Human Rights. 2010; 10(5): 1-10
26. Waring SC, Brown BJ. The Threat of Communicable Diseases Following Natural Disasters: A Public Health Response. Disaster Management&Response. 2005; 3: 41-47
27. 27 Lala MK, Lala KR. Health after Disaster. Indian Journal of Community Medicine. 2006; 31(3): 123- 128
28. Connolly MA. Communicable disease control in emergencies A field manual (WHO). Switzerland, Genava: 2005
29. World Health Organization (WHO). Communicable diseases following natural disasters. Switzerland: Genava, 2006. Erişim tarihi: 15 Nisan 2012. Available from: http://www.who.int/diseasecontrol_emergencies/g uidelines/CD_Disasters_26_06.pdf
30. World Health Organization (WHO) and UNICEF. Global Water Supply and Sanitation Assessment 2000 Report. United States of America, 2000;3. Erişim tarihi: 15 Nisan 2012. Available from: http://www.who.int/water_sanitation_health/monito ring/globalassess/en/
31. World Health Organization (WHO). South Asia Earthquake-Affected Areas,2005. Ministry of Helath, Pakistan, 2005. Erişim tarihi: 21 Nisan 2012. Available from: http://www.who.int/diseasecontrol_emergencies/p ublications/cd_south_asia_earthquake/en/index.ht ml
32. Connolly MA, Gayer Michalle, Ryan Michael, Salama P, Spiegel P, Heymann DL. Communicable disease in complex emergencies: impact and challenges. The Lancet 2004; 364: 1974-83. Available from: URL: http://www.thelancet.com/. Erişim tarihi: 28 Nisan 2012.
33. Aslan D. Enfeksiyon Hastalıkları ve Beslenme İlişkisi In: Güler Ç, Akın L (eds). Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006; 876-881
34. World Health Organization (WHO). Rapid Health Assessment Protocols for Emergencies. 1999. Erişim tarihi: 21 Nisan 2012. Available from: http://helid.digicollection.org/en/d/Jh0212e/1.html
35. Özmert EN. Dünya’da ve Türkiye’de aşılama takviminde gelişmeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2008;51: 168-175. Available from: URL: http://www.cshd.org.tr/?fullTextId=308 . Erişim tarihi: 01 Mayıs 2012.
36. World Health Organization (WHO). Pandemic influenza preparedness and mitigation in refugee and displaced populations. Genava; Switzerland,2006. Erişim tarihi: 05 Mayıs 2012. Available from: http://www.who.int/diseasecontrol_emergencies/tr aining/PI_contents_introduction_jan07.pdf