PSİKOLOJİK SERMAYENİN BOYUTLARI: TÜRKİYE TAŞ KÖMÜRÜ KURUMUNDA BİR VAKA ÇALIŞMASI

Yöneticiler günümüz iş dünyasında örgütlerine verimlilik, üretkenlik ve karlılık getiren en önemli sermaye türünün psikolojik sermayeolduğu konusunda artan bir farkındalığa sahiptir. Öz-yeterlilik, iyimserlik, umut ve psikolojik dayanıklılık dâhil olmak üzere psikolojik sermayenin boyutları, kuruluşlara başarı getiren faktörlerdir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) - Kozlu Müessesesi’nin (Turkish Hard Coal Enterprise (TCMC) - Kozlu Establishment) istihdamettiği yeraltı madencilerinin psikolojik sermaye boyutlarını belirlemektir. Madencilerin psikolojik sermaye boyutlarını belirlemek için 344 yeraltı madencisine anket uygulanmıştır. SPSS 22 paket ve AMOS 24 programları kullanılarak analizler yapılmıştır.Madencilerin psikolojik sermaye boyutlarını belirlemek için keşfedici factor analizive doğrulayıcı factor analizi kullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda madencilerin psikolojik sermayefaktörleri umut ve öz-yeterlilik olarak belirmiştir.

DIMENSIONS OF PSYCHOLOGICAL CAPITAL: A CASE STUDY IN TURKISH HARD COAL ENTERPRISE

In today's business world, managers have a growing awareness thatpsychological capital is the most important type of capital that brings productivity,reproductivity and profitability to their organizations. The dimensions of psychologicalcapital, including self-efficacy, optimism, hope and psychological resilience, are the factorsthat bring success to organizations. The aim of this study is to determine psychologicalcapital dimensions of the underground miners employed by the Turkish Hard CoalEnterprise (TCMC) - Kozlu Establishment (Türkiye Taş Kömürü Kurumu (TTK) – KozluMüessesesi). In order to determine the psychological capital dimensions of the miners, aquestionnaire was applied to 344 underground miners. Analyzes were made by using SPSS22 and AMOS 24 package programs. Exploratory factor analysis and confirmatory factoranalysis were used to determine the psychological capital dimensions of miners. Accordingto the results of analyze, the psychological capital factors of the miners appear as hope andself-efficacy.

PDF

___

Akçay, V. H. (2011). “Pozitif psikolojik sermaye kavramı ve işletmelerde sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamadaki rolü”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13/1, ss. 73-98.
Akçay, V. H. (2012). “Pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini ile ilişkisi”, Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, (1), ss. 123‐ 140.
Akyıldız, M. (2009). Faktör analizi tanıtımı ve uygulanması, Erişim Tarihi: 02.11.2015, http://istatistik.gen.tr/faktoer-analizi-spss-ile-nasl-yaplr/,
Bergheim, K., Nielsen, M. B., Mearns, K., Eid, J. (2015). “The relationship between psychological capital, job satisfaction, and safety perceptions in the maritime industry”, Safety Science 74 (2015), pp. 27–36.
Çetin, F. ve Basım, H. N. (2012). “Örgütsel psikolojik sermaye: bir ölçek uyarlama çalışması”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 45, Sayı 1, s.121-137.
Eid, J., Mearns, K., Larsson, G., Laberg, J. C. ve Johnsen, B. H. (2012). “Leadership, psychological capital and safety research: conceptual issues and future research questions”, Safety Science 50 (2012), p. 55–61.
Erkuş, A. ve Fındıklı, M. A. (2012). “Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 2012.
Hsu, S., Wang, Y., Chen, Y. ve Park, M. S. (2014). “Building business excellence through psychological capital”, Total Quality Management, Vol. 25, No. 11, ss. 1210–1223, http://dx.doi.org/10.1080/ 14783363.2014.913349.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri – Faktör Analizi, (edt.) Şeref Kalaycı, 5.Baskı, Özbaran Ofset, Ankara, 2010.
Keleş, H. N. (2011). “Pozitif psikolojik sermaye: tanımı, bileşenleri ve örgüt yönetimine etkileri”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 2011 ISSN: 1309 -8039 (Online), ss. 34-350.
Kızrak, M., Bıçakçı, P. S., Basım, H. N. (2017). “Öz-liderlik becerilerinde psikolojik sermayenin rolü: kamu çalışanları üzerine görgül bir araştırma”, Business and Economics Research Journal, Volume 8 Number 4, pp. 797-813.
Kucuker, H. (2006). “Occupational fatalities among coal mine workers in Zonguldak Turkey, 1994–2003”, Occupational Medicine, Cilt 56, s. 144–146.
Lancaster, J. L. (2011). “Coal mine characteristics associated with progressive coal worker’s pneumoconiosis”, Unpublished Doctoral Thesis, Walden University, s. 1–111.
Liu, L., Xu X. al., (2015). “Associations of psychological capital, demographic and occupational factors with cigarette smoking among Chinese underground coal miners”, BMC Public Health, sf. 1-10.
Luthans, F. (2002). “The need for and meaning of positive organizational behavior”, Journal of Organizational Behavior, 23, pp. 695-706.
Luthans, F. (2012). “Psychological capital: implications for HRD, retrospective analysis, and future directions”, Human Resource Development Quarterly, Vol. 23, No. 1, s. 1-8.
Luthans, F. Avey, J. B., Avolio, B., Norman, J. St. M. and Combs, G. M. (2006). “Psychological capital development: toward a micro-intervention”, Journal of Organizational Behaviour, Vol. 27, No. 3, pp. 387-393.
Luthans, F. ve Youssef, C. M. (2004). “Human, social, and now positive psychological capital management: investing in people for competitive advantage”, Organizational Dynamics, Vol. 33, No. 2, pp. 143–160.
Newman, A. Ucbaşaran, D. Zhu, F. ve Hırst, G. (2014). “Psychological capital: A review and synthesis”, Journal of Organizational Behavior, s. 120-138.
Ocak, M., Güler, M. ve Basım, N. (2016). “Psikolojik sermayenin örgütsel bağlılık ve iş tatmini tutumları üzerine etkisi: Bosnalı öğretmenler üzerine bir araştırma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), ss. 113-130.
Öztürk, İ. (2014). “Hayvansal üretim verilerinde çoklu bağlantı probleminin yanlı regresyon yöntemi ile çözümlenmesi”, KSÜ DoğaBil.Derg., 17(3), ss. 1-12.
Rus, C. L. ve Baban, A. (2013, June). “Correlates of positive psychological capital: A synthesis of the empirical research published between January 2000 and January 2010, cognition, brain, behavior”, An Interdisciplinary Journal, Volume XVII, No. 2 (June), pp. 109-133.
Tjosvold, D. ve Yu, Z. (2007). “Group risk taking the constructive role of controversy in China”, Group & Organization Management, Volume 32, Number 6, pp. 653- 674.
Tonta, Y. (2007). Faktör analizi, Erişim Tarihi: 02.11. 2015, http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/courses/fall2007/sb5002/sb5002-12-faktoranalizi.pdf, 2007.
Yıldız, H. ve Örücü, E. (2016, Ocak). “Çalışanların pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt:14, Sayı:1, Doi: http://dx.doi.org/ 10.11611/JMER817.
Zeynel, E. (2018). “Akademisyenlerde psikolojik sermaye ile iş tatmini arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2018/2, Sayı:31, s.454-482.