19433

Cengiz Han'ın Kızları ve Yapmış Oldukları Evlilikler

1206 yılında düzenlenen kurultayda Temüçin, Moğol ve diğer milletlere mensup beylerin desteği ile Büyük Moğol Ulusu’nu kurmuştur. Böylece Moğolistan’ı siyasi olarak bir bütün hâline getirmiştir. Yine aynı kurultayda Cengiz Han unvanını almıştır. Cengiz Han’ın birçok eşi ve bu eşlerinden dünyaya gelen çocukları vardır. İlk eşi Börte Üçin’den dört erkek, beş kızı olmuştur. Cengiz Han’ın Börte Üçin’den doğan kızlarının en büyüğü Koçin Begi adı ile bilinmektedir. Koçin Begi İkires boyuna gelin olarak verilmiştir. Cengiz Han’ın ikinci kızı Çiçegen Begi, Oyrat boyuna gelin edilmiştir. Üçüncü kızı Alaha Begi, Önggütler ile evlendirilmiştir. Dördüncü kızı Tumalun Begi, Kongirat boyuna gelin verilmiştir. Cengiz Han’ın en sevdiği beşinci kızı Altalun Begi ise, Olhunut boyuna gelin olmuştur. Cengiz Han’ın Börte Üçin’den doğanlar haricinde, diğer kızları da bulunmaktadır. Bunlardan Al Altun Begi, Uygurlara gelin edilmiştir. Alaçin Begi’nin ise Cengiz Han’ın kızı olup olmadığı tam olarak bilinmese de, Ögedey Kağan zamanında Al Altun’un ölümü sonrası Uygurlara gelin olmuştur. Kaynaklardan tam olarak tespit edilemeyen ancak bazı araştırmacıların iddiası üzere Cengiz Han’ın, Kulan Hatun’dan doğan, Tulga isimli bir kızı bulunmaktadır. Bu kızın Karluklara gelin edildiği görülmektedir. Hakkında bilgi sahibi olduğumuz Cengiz Han’ın bütün kızları dönemin önde gelen şahsiyetleri ile evlendirilmişlerdir. Bu kişiler özenle seçilmiş olup, Cengiz Han’a devletini kurar iken veya kurduktan sonra bağlılıklarını bildiren destekçilerinden oluşmaktadır. Moğollar tarafından bu kızlar ile evlenen damatlara “Güregen” denilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Moğollar, Cengiz Han, Moğol Prensesleri, Moğol Boyları

Genghis Khan’s Daughters and Their Marriages

Temuchin founded the Great Mongol Ulus with the support of Mongol and other leaders at the quriltai held in 1206. Thus, he established political unity in Mongolia. He also received the title Genghis Khan in the same quriltai. Genghis Khan had many wives and children born from these wives. Genghis Khan had four sons and five daughters from his first wife Borte Uchin. The eldest of Genghis Khan's daughters born to Borte Uchin is known by the name Qochin Begi. Qochin Begi was a bride to the Ikires tribe. Chichegen Begi, the second daughter of Genghis Khan, was a bride of the Oirat tribe. His third daughter, Alaqa Begi, married grooms from the Onggut tribe. His fourth daughter, Tumalun Begi, was a bride of the Qongirat tribe. Altalun Begi, the fifth and most favorite daughter of Genghis Khan, was the bride of the Olqunut tribe. Genghis Khan has other daughters besides those born to Borte Uchin. Of these, Al Altun Begi became the bride of the Uighurs. Although it is not known exactly whether Alachin Begi was the daughter of Genghis Khan, she became a bride to the Uighurs after Al Altun's death during the time of Ogedei Khagan. Genghis Khan had another daughter named Tulgha, who according to some researchers was born from Qulan Khatun. It is seen that this girl was a bride to the Qarluqs. All the daughters of Genghis Khan, whom we know about, were married to leading figures of the period. These individuals are carefully selected and consist of supporters who inform Genghis Khan of their loyalty when he established or after establishing his state. Grooms who married these girls were called “Guregen” by the Mongols.

PDF

___

AHMED NESEVİ (2015), Sîreti Celâleddîn Mengüberni. (M. Minovi, Nşr.). İntişarat-ı İlim u Ferheng, Tahran.
ALÂEDDİN ATA-MELİK CÛVEYNİ (2016), Târîh-i Cihân Gûşâ, Nşr. M. Kazvînî, İntişarat-ı Hermes, Tahran.
ANONİM (1990), Mongolun Nigoça Tobçiyan, Trans. B. Sumyabaatar, Ulsin Hevleliin Gazar, Ulaanbaatar.
ANONİM (1995), Moğolların Gizli Tarihi, Çev. A. Temir, TTK yay., Ankara.
ANONİM (2004), The Secret History of the Mongols, Trans. I. de Rachewiltz, Briil, Leiden.
ANONİM (2011), Moğolların Gizli Tarihçesi, Çev. M. L. Kaya, Ed. E. Kalan, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
ATWOOD, C. P. (2004), Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire. Facts on File, Inc, New York.
BARTHOLD. V. V. (1981), Moğol İstilasına Kadar Türkistan, Çev. H. D. Yıldız, Kervan yay., İstanbul.
BUELL, P. D. (2003), Historical Dictionary of the Mongol World Empire. The Scarecrow Press, Maryland.
D’OHSSON, A. C. M. (2014), Moğol Tarihi, Haz. Ekrem Kalan, I.Q Kültür Sanat yay., İstanbul.
DJAMAL AL-KARŞİ (2005), İstoriya Kazakistana v Persidskih İstoçnikah Djamal al- Karşi al-Mulhakat Bissurah, C. I., Trans. Ş. H. Vohidova ve B. B. Aminova,. Daik Pryess, Almatı.
GROUSSET, R., (2006), Bozkır İmparatorluğu, Çev. M. R. Uzmen, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
GÜLENSOY, T. ve Küçüker, P. (2015), Eski Türk-Moğol Kişi Adları Sözlüğü, Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
HOWORTH, H. H. (1876), History of the Mongols, C. I, Longmans Green and Co., London.
JOHANN DE PLANO CARPİNİ (2003), Moğol Tarihi ve Seyahatname, Çev. Ergin Ayan, Derya Kitapevi, Trabzon.
LUBSANDANZAN (2006), Altan Tovç, Haz. Ş. Çoimaa, Mongol Tüühen Survalç Biçgiin Tsvral, Ulaanbaatar.
MAY, T. (2017), The Mongol Empire a Historical Encyclopedia, An Imprint of ABC-CLIO, LLC, California.
MUHAMMED BENÂKETÎ (2000), Târîh-i Benâketî, Nşr. C. Şear, Encümen-i Asar Mefahir-i Ferhengi, Tahran.
MUHAMMED MİRHAND (2006), Târîh-i Ravzatû’s Safâ, C. VIII. Nşr. C. Keyanfur, İntişarat-ı Esatir, Tahran.
Muizzu’l Ensâb. (t.y.), Bibliotheque Nationale France Department des Manuscrits. Persian 67.
ÖGEL, B. (2002), Çingiz Han’ın Türk Müşavirleri, I.Q Kültür Sanat yay., İstanbul.
REŞİDUDDİN FAZLULLAH HEMEDANİ (1995), Camiu’t Tevârîh. C. I-II., Nşr. M. Ruşen ve M. Musevi, İntişarat-ı Elburz, Tahran.
REŞİDUDDİN FAZLULLAH HEMEDANİ (t.y.), Kitab-ı Nesebname-i Mûluk. Topkapı Sarayı Müzesi III. Ahmed Kitaplığı. Envanter Nu: 2937.
RYBATZKİ, V. (2006), Die Personennamen und Titel der Mittelmongolischen Dokumente, Publications of the Institute for Asian and African Studies, Helsinki.
T’ANG, C. (1970), Moğol Sülalesi Devrinde Türk ve İslam Dünyası ile Temaslarda Bulunan Şahsiyetler, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Umumi Türk Tarihi Kürsüsü, İstanbul.
WEATHERFORD, J. (2016), Cengiz Han’ın Kızları, Çev. M. Bilgen, T&K Yayınları, İstanbul.
ZHAO, G. Q. (2008), Marriage as Political Strategy and Cultural Expression Mongolian Royal Marriages from World Empire to Yuan Dynasty, Peter Lang, New York.