Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında hem şiir yazmış,
hem şiir üzerinde düşünmüş sanatkârlarımız yetişmiştir. Ahmet Haşim, Yahya
Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar onların arasında akla ilk gelen
isimlerdir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren şiirlerini neşretmeye
başlayan Cahit Sıtkı Tarancı da hem şiir yazmış, hem özelde şiire, genelde
sanat eserinin çeşitli meselelerine dair görüşler ortaya koymuştur. O, şiirin
daha doğrusu sanatın çeşitli meselelerine dair görüşlerini daha çok mektup,
deneme ve eleştirme türlerinde yazdığı yazılarında dağınık olarak anlatmıştır.
Onları estetik disiplininin bütünlüğü içinde ele alıp inceler ve o bütünlüğün
ait oldukları yerlerinde değerlendirirsek, şairimizin sanat eserine dair
düşüncelerini ortaya koymuş oluruz. Estetik, dört unsurdan oluşan bir sanat
felsefeyi disiplinidir. Bu unsurları şöyle sıralayabiliriz: 1) Estetik
siijelsanatkâr, 2) Estetik obje/sanat eseri, 3) Estetik değer/sanat eserinin
güzelliği ve 4) Estetik yargı/sanat eserinin yargılanması. Bir sanatkarın
estetiği demek, bu dört unsura dair metinlere dayalı düşünceleri demektir. Biz
bu çalışmamızda, Cahit Sıtkı'nın bunlardan sadece üçüncüsüne dair görüşlerini
bir araya getirmeye ve değerlendirmeye çalışacağız.
___
Abak, Şaban, Cahit Sıtkı'nın Hikayeleri Üzerine Bir İnceleme, Hece Yayınları, Ankara 2003.
Abak, Şaban-ihsan Işık, "İsmet Özene Şiirimiz Çevresinde", Mavera, ( Ankara ), Yıl:11, Sayı: 313; aktaran: İbrahim Tüzer, İsmet Özel Şiire Damıtılmış Hayat, Dergâh Yayınları, İstanbul 2008, s. 78.
Kaplan, Mehmet, "Cahit Sıtkı Tarancı'nın Şiir Estetiği", Edebiyatımızın içinden, Dergâh Yayınlara, İstanbul 1978.
Korkmaz, Ramazan, Cahit Sıtkı Tarancı, Akçay Yayınları, Ankara 2002.
Milliyet gazt. (İstanbul), 13 Kasım 2007.
Tarancı, Cahit Sıtkı, Evime ve Nihai Mektuplar, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1989.
___________ , Yazılar, Can Yayınları, İstanbul 1995.
___________, Ziya 'ya Mektuplar, Can Yayınları, İstanbul 2007.
Tunalı, İsmail, Estetik, Remzi Kitabevi, İstanbul 1989.