Andriake Limanı'ndan Koç Başı Saplı Bir Patera/Tagenon

Myra’nın liman yerleşimi olan Andriake’deki Granarium’da 2009 yılında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan bir adet pişmiş toprak koçbaşı saplı patera/tagenon bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Andriake patera/tagenonu metal benzerinin pişmiş toprak taklidi olarak üretilmiştir. Pateraların testilerle birlikte yemekten önce ve sonra el yıkama ritüellerinde kullanıldıkları düşünülmektedir. Ancak kimi araştırmacıya göre bu eserlerin tava olarak da kullanılmış olduğu ileri sürülmektedir. Andriake örneğinin her iki amaç için de kullanılmış olabileceği öngörülmektedir. Andriake’deki patera/tagenon yakın benzerleriyle yapılan analoji sonucunda MS 1-2. yüzyıla tarihlenmiştir. Çalışmada incelenen eserin kil ve astar özellikleri yakın paralelleri ve diğer patera örnekleriyle benzeşmemektedir. Bu nedenle Andriake patera/tagenonunun üretim yeri şu an için belirsizdir.

Anahtar Kelimeler:

Myra (Likya), Andriake Limanı, Roma Dönemi, Patera, Tagenon

A Patera/Tagenon with A Ram's Head Handle from the Port of Andriake

This study discusses the terracotta patera/tagenon with a ram’s head handle that was found during the 2009 excavations in the Granarium at Andriake, which is a port settlement in Myra. The Andriake patera/tagenon was produced as a terracotta imitation made of a metal-like material. Pateras are thought to have been used for hand washing rituals before and after meals together with pitchers. However, some researchers also suggest that these artefacts were also used as pans. The Andriake patera/tagenon may have been used for both purposes. Analogies with objects similar to the Andriake patera/tagenon suggest that they date back to 1st-2nd century CE. The clay and slip characteristics of the artefact analyzed in this study are not similar to those of its close parallels and other patera examples, but the site of the production of the Andriake patera/tagenon is still not certain.

Keywords:

Myra (Lycia), Port of Andriake, Roman Period, Patera, Tagenon,

PDF

___

AKYÜREK, Engin (2014), “Andriake. Geç Antik Çağ’da Myra’nın Limanı”, Toplumsal Tarih, 246, 52-57.

AYGÜN, Çakır Afşin (2018), Myra’nın Limanı Andriake’nin Yerleşim Planı, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.

BULUT, Süleyman ve ŞENGÜL, Mehmet (2014), “2009-2012 Yılları Andriake Kazı Sikkeleri ve Yerleşim Tarihine Katkıları”, Ed. K. Dörtlük, O. Tekin, R. Boyraz Seyhan, Birinci Uluslararası Anadolu Para Tarihi ve Numismatik Kongresi – Bildiriler, Akmed, Antalya, 79-110.

CRAWFORD, J. Stephens (1990), The Byzantine Shops at Sardis, Harvard University Press, London.

ÇEVİK, Nevzat (2010a), “Myra ve Limanı Andriake, Kazılar Başlarken Ön-Düşünceler”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, 134, 53-82.

ÇEVİK, Nevzat (2010b), “Myra ve Andriake Kazıları’nda İlk Yıl: 2009/ The First Season of Excavations in Myra and Andriake: 2009”, ANMED 8, 55-60.

ÇEVİK, Nevzat (2016), “Mür Soluyan Kent: Myra”, Ed. H. İşkan, E. Dündar, Lukka’dan Likya’ya. Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 224-237.

ÇEVİK, Nevzat ve BULUT, Süleyman (2010), “İkinci Kazı Sezonunda Myra ve Limanı Andriake”, Ed. N. Çevik, Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Antalya, 25-118.

ÇEVİK, Nevzat ve BULUT, Süleyman (2011), “Myra ve Andriake Kazıları 2010/ Excavations at Myra and Andriake in 2010”, ANMED 9, 59-70.

ÇEVİK, Nevzat ve BULUT, Süleyman (2014), “Andriake Doğu Hamamı: Bölgenin Hamam Mimarlığına Işık Tutan Yeni Bir Örnek”. Adalya, 17, 221-263.

ÇEVİK, Nevzat ve ESHEL, H (2010), “A Byzantine Synagogue in Andriake in Southern Turkey”, Qadmoniot, 43, 41-43.

ÇEVİK, Nevzat, ÇÖMEZOĞLU, Özgü, ÖZTÜRK, Hüseyin Sami ve TÜRKOĞLU, İnci (2010a), “A Unique Discovery in Lycia: The Ancient Synagogue at Andriake, Port of Myra”, Adalya, 13, 335-366.

ÇEVİK, Nevzat, ÇÖMEZOĞLU, Özgü, ÖZTÜRK, Hüseyin Sami ve TÜRKOĞLU, İnci (2010b), “Andriake Sinagogu ve Bölgede Yahudi Varlığı”, Ed. N. Çevik, Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Antalya, 169-180.

ÇEVİK, Nevzat, BULUT, Süleyman, TIBIKOĞLU, Onur, ÖZDİLEK, Banu ve AYGÜN, Çakır Afşin (2011), “Myra ve Andriake Kazılarında İlk Yıl: 2009”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 32.1, 403-420.

ÇEVİK, Nevzat, BULUT, Süleyman ve AKYÜREK, Engin (2012), “Myra-Andriake Kazıları ve Araştırmaları 2011/ Excavations and Surveys at Myra-Andriake in 2011”, ANMED, 10, 65-72.

ÇEVİK, Nevzat, BULUT, Süleyman ve AKYÜREK, Engin (2013), “Myra ve Andriake Kazıları 2012/ Excavations at Myra and Andriake 2012”, ANMED, 11, 90-96.

ÇEVİK, Nevzat, BULUT, Süleyman ve AYGÜN, Çakır Afşin (2014), “Myra’nın Limanı Andriake”, Ed. S. Ladstatter, F. Pirson, T. Schmidts, Hafen und Hafenstadte im östlichen Mittelmeerraum von der Antike bis in byzantinische Zeit. Neue Entdeckungen und aktüelle Forschungsansatze, BYZAS, 19.1, 225-244.

ÇEVİK, Nevzat, BULUT, Süleyman, AYGÜN, Çakır Afşin ve ÇÖMEZOĞLU UZBEK, Özgü (2017), “2016 Yılı Myra ve Andriake Kazıları/ Myra and Andriake Excavations of 2016”, ANMED, 15, 67-75.

ÇEVİK, Nevzat, BULUT, Süleyman, AYGÜN, Çakır Afşin, ÇÖMEZOĞLU UZBEK, Özgü, TİRYAKİ TÜRKMENOĞLU, H. Ayça ve PİMOUGUET-PÉDARROS, Isabelle (2018a), “Myra-Andriake 2017”, ANMED, 16, 75-81.

ÇEVİK, Nevzat, BULUT, Süleyman, AYGÜN, Çakır Afşin ve ÇÖMEZOĞLU UZBEK, Özgü (2018b), “Myra-Andriake 2016”, Kazı Sonuçları Toplantısı, 39.2, 189-204.

DOKSANALTI, M. Ertekin (2006), Knidos Kap-Krio Kazı Alanı, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.

ERSOY, Akın (2018), “Bazı Arkeolojik Buluntu Örnekleri Üzerinden Antik Smyrna/İzmir’de İnançlar”. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5.1, 89-107.

GEBHARD, Elizabeth R., HEMANS, Frederick P. ve HAYES, John W. (1998), “University Of Chicago Excavations at Isthmia, 1989: III”, Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, 67.4, 405-456.

IGL, Roman (2002), “Eine römische Silberkasserolle aus Wieselburg an der Erlauf, Niederösterreich, mit Exkursen zu Form und Funktion von römischen Silber und Bronzegeschirr (Kelle-Sieb, Kasserolle)”, Archaeologia Austriaca, 86, 83-115.

KHAMİS, Elias (2013), “Copper Alloy Objects”, Ed. W. Aylward, Excavations at Zeugma Vol. III, Packard Humanities Institute, California, 93-166.

KORKUT, Taner (2007), “Roma Dönemi Patarası Yemek Pişirme Kapları: Tavalar”, Ed. B. Karasu, N. Ay, Z. Çobanlı, F. S. Alanyalı, R. Yamaçlı, Seres’07 IV. Uluslararası Katılımlı Seramik, Cam, Emaye, Sır ve Boya Semineri 26-28 Kasım 2007, Bildiriler Kitabı, Türk Seramik Derneği, Eskişehir, 431-449.

MATTHEWS, Kenneth D. (1969), “Scutella, Patella, Patera, Patina A Study of Roman Dinnerware”, Expedition, 11.4, 30-42.

MİGLBAUER, Renate (2012), “Römische Tischsitten am Beispiel von Bronzegefäßen aus Ovilaval/Wels”, Ed. G. Heilingsetzer, Festschrift für Walter Aspernig zum 70. Geburtstag, Jahrbuch des Musealvereines Wels, 36, 71-81.

NUBER, Hans Ulrich (1972), Kanne und Griffschale. Ihr Gebrauch im täglischen Leben und die Beigabe in Gräbern der römischen Kaiserzeit, Bericht der Römisch-Germanischen Kommission, 53, 1-232.

PASTUTMAZ, Deniz (2009), Knidos Üretimi Kabartmalı Seramikler, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.

POPOVIĆ, Ivana (2008), “Relief Decorated Handles of Ceramic Paterae from Sirmium, Singidunum and Viminacium”, Starinar, LVIII, 119-134.

RADNÓTİ, Aladár (1938), Die römischen Bronzegefässe von Pannonien, Dissertationes Pannonicae ex Instituto numismatico et archaeologico universitatis de Petro Pazmany nomitatae Budapestinensis provenienter, II.6, Royal Hungarian University Press, Budapest.

ROBİNSON, Henry Schroeder (1959), Pottery of the Roman Period: Chronology, The Athenian Agora, 5, Princeton.

RUSU-BOLİNDET, Viorica (1994), “Reprezentari de vase ceramice pe monumentele sculpturale din Dacia Romana”, Ephemeris Napocensis, 4, 113-128.

RUSU, Viorica (1997), “Griffe keramischer Paterae aus dem römischen Dakien”, Acta Mvsei Napocensis, 34.1, 325-388.

SLANE, Kathleen Warner (1990), The Sanctuary of Demeter and Kore the Roman Pottery and Lamps, Corinth, XVIII.II, Princeton.

ŞAHİN, Reyhan (2020), “Miletos’tan (Ionia) Koç Başı Saplı Bir Patera”, Seleucia, X, 329-354.

ŞTEFANESCU, Atalia (2003), “Bronze paterae in Roman Dacia”, The Antique Bronzes: Typology, Chronology, Authenticity. The Acta of the 16th Interntional Congress of Antique Bronzes, May 26th-31th, Bucharest, 421-429.

THOMSON DE GRUMMOND, Nancy ve SİMON, Erika (2006), The Religion of the Etruscans, University of Texas Press, Austin.

TREİSTER, Mikhail (2020), “Roman Bronze Casseroles from the Burials of Nomads of Asian Sarmatia”, Journal of Historical, Philological and Cultural Studies, 68.2, 5-60.

ÖZDİLEK, Banu (2015), “Andriake Sinagogu’ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiklerine Genel Bir Bakış”, Cedrus, III, 89-117.

ÖZDİLEK, Banu (2016), “2009-2012 Andriake Kazılarından Ele Geçen Unguentarium, Şişe, Lykion ve Mortar Örnekleri”, Olba, XXIV, 217-266.

ÖZDİLEK, Banu (2017), “Andriake Sinagogu’ndan Ele Geçen DSA Grubu Seramikler”, Cedrus, V, 337-395.

ÖZ, Cüneyt (2020), Myra ve Andriake Geç Roma Dönemi Seramikleri, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.

WAAGÉ, Frederick O. (1948), “Hellenistic and Roman Tableware of North Syria”, Ed. F. O. Waagé, Antioch on the Orontes: Ceramic and Islamic Coins IV, Wisconsin, 1-60.

WALDBAUM, Jane C. (1983), Metalwork from Sardis: The Finds Through 1974, Hardvard University Press, London.

WALDNER, Alice (2014), “XV Keramik”. Ed. H. Thür, E. Rathmayr, Das Hanghaus 2 in Ephesos. Die Wohneinheit 6/2. Baubefund, Ausstattung, Funde, Forschungen in Ephesos, 8.9, Wien, 353-359.