Örgütsel İklim Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmada Örgütsel İklim Ölçeği İlköğretim Formu (Hoy ve Tarter, 1997b) Türkçeye uyarlanmıştır. Ölçek, 230 kişiden oluşan bir örneklem üzerinde uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği için açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmıştır. AFA sonucunda ölçeğin altı faktörden oluştuğu belirlenmiştir. Orijinal ölçeğe ve Türkçedeki kullanımına dikkat edilerek bu faktörler “Destekleyici Müdür Davranışı”, “Emredici Müdür Davranışı”, “Kısıtlayıcı Müdür Davranışı”, “Samimi Öğretmen Davranışı”, “Meslektaşlar Arası İşbirlikçi Öğretmen Davranışı” ve “Umursamaz Öğretmen Davranışı” olarak adlandırılmıştır. Ölçek 39 maddeden oluşmaktadır. Ölçek, “nadiren olur, bazen olur, genellikle olur ve çok sık olur” seçeneklerinden oluşan Likert tipi dörtlü yanıt seçeneği ile yanıtlanmaktadır. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yük değerleri 0.46 ile 0.82; madde-toplam korelâsyonları 0.35 ile 0.77; güvenirlik katsayıları ise 0.70 ile 0.89 arasında değişmektedir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular sonucu, Türkçeye uyarlanan Örgütsel İklim Ölçeği’nin kamu ilkokul ve ortaokullarının örgüt iklimini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

iklim, örgütsel iklim, örgütsel iklim ölçeği

-

In this study, The Organizational Climate Description for Elementary Schools (OCDQ-RE) (Hoy & Tarter, 1997b) has been adapted into Turkish. The scale was applied to a 230-people- sample group. Explanatory Factor Analyses (EFA) was executed for structural validity of the scale. The results of the EFA showed that scale consisted of six factors. The factors were named as a “Supportive Principal Behavior”, “Directive Principal Behavior”, “Restrictive Principal Behavior”, “Intimate Teacher Behavior”, “Collegial Teacher Behavior” and “Disengaged Teacher Behavior” paying attention to their uses in the original scale and in Turkish. The scale consists of Likert type 39 items and four answer choices as “rarely occurs, sometimes occurs, often occurs and very frequently occurs”. Item factor loadings in the related scale range from 0.46 and 0.82, corrected item-total correlations between 0.35 and 0.77, and reliability coefficients between 0.70 and 0.89. As a result of the findings of this study, The Organizational Climate Scale was found out to be a valid and reliable measurement tool to be used in describing the organizational climate of the public elementary and secondary schools

Keywords:

climate, organizational climate, organizational climate scale,

PDF

___

Akbaba-Altun, S. (2001). Örgüt sağlığı. Ankara: Nobel Yayınevi.
Akbaba-Altun, S. ve Memişoğlu, S. P. (2011). Çoklu veri kaynağına dayalı değerlendirmenin okul iklimine etkisi. İlköğretim Online, 10 (2), 743-756.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Üniversitesi İİBF.
Bursalıoğlu, Z. (2000). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Bush, T. (2008). Leadership and management development in education. London: SAGE.
Bush, T., & Middlewood, D. (2005). Leading & managing people in education. London: SAGE.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Conley, S. (2006). Climate, school. In F. W. English (Edt.), Encyclopedia of educational leadership and administration (pp. 153-155). California: Sage Publications Ltd.
Gök, S. (2009). Örgüt ikliminin çalışanların motivasyonuna etkisi üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2), 587-605.
Hoy, W. K., & Forsyth, P. (1986). Effective supervision: Theory into practice. New York: Random House.
Hoy, W. K., Hannum, J. & Tschannen-Moran, M. (1998). Organizational climate and student achievement: a parsimonious and longitudinal view. Journal of School Leadership, 8 (4), 336-359.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi. (Çev. Edt: S. Turan). Ankara: Nobel.
Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997a). The road to open and healthy schools: A handbook for change, secondary edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997b). The road to open and healthy schools: A handbook for change, elementary edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools/healthy schools: Measuring organizational climate. Beverly Hills, CA: SAGE.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (1), 117-139.
Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi II. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: the use of factor analysis for instrument development in health care research. CA: SAGE.
Schein, E. (1992). Organizational culture and leadership. San Francisco: Jossey Bass.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L.S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Ally and Bacon.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel.
Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 445-458.
Wallace, J., Hunt, J., & Richards, C. (1999). The relationship between organisational culture, organisational climate and managerial values. The International Journal of Public Sector Management, 12 (7), 548- 564.