Bora AKDEMİR, Emine ÇAPAR, Murat BAYRAKDAR

İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN KAYNAŞTIRMA UYGULAMASINA İLİŞKİN TUTUMLARI VE YETERLİLİK ALGILARI: BİR KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMASI

Bu çalışma ilkokul öğretmenlerin kaynaştırma uygulamalarında tutumları ile yeterlilik algılarını incelemek amacıyla yürütülmüştür. Bu bağlamda açımlayıcı sıralı karma yöntem desenine göre öncelikle nicel veriler toplanarak ilişkisel tarama yaklaşımı içerisinde istatistiki olarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulguları derinleştirmek amacıyla nicel araştırma katılımcılarından gönüllü olan öğretmenlerle odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Nitel veriler tematik analiz yaklaşımıyla analiz edilmiş, nicel ve nitel bulgular birlikte tartışılmıştır. Araştırmanın nicel boyutuna 116, nitel boyutuna ise 7 öğretmen katılmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak katılımcı öğretmenlerin kaynaştırma uygulamalarına yönelik duygu, tutum ve kaygı puanlarının ortalama seviyede olduğu ve bu verilerin nitel bulgularla belirli farklar içerdiği, algılanan yeterlilik puanlarının ise görece yüksek olduğu ancak bu alandaki nitel bulgularla ciddi farklılıklar içerdiği, duygu, tutum ve kaygı puanları ile algılanan yeterlilik puanları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Bulgulara dayalı olarak uygulamacılara ve ileri araştırmalara yönelik öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kaynaştırma, Öz yeterlilik, Tutumlar, İlkokul öğretmenleri

PDF

___

Akalın, S. (2015). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin görüşleri ve gereksinimleri [Opinions and needs of mainstream classroom teachers about classroom management]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi [Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education], 16(3), 215-234.
Akay, E., Uzuner, Y., & Girgin, Ü. (2014). Kaynaştırmadaki işitme engelli öğrencilerle gerçekleştirilen destek eğitim odası uygulamasındaki sorunlar ve çözüm gayretleri [The problems and solution efforts of the resource room application designed for the mainstreamed primary school aged hearing impaired students]. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi [Journal of Qualitative Research in Education], 2(2), 43-68.
Akman, B., Uzun, E. M., ve Yazıcı, D. N. (2018). Okul Öncesi Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Görüşlerinin Karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 96-114.
Aktan, O., Budak, Y. ve Botabekovna, A. B. (2019). İlkokul Öğrencilerinin Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Sosyal Kabul Düzeylerinin Belirlenmesi: Bir Karma Yöntem Çalışması. Elementary Education Online, 18(4).
Alver, B. Bozgeyikli, H. ve Işıklar, A. (2011). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programı Öğrencilerinin Kaynaştırma Eğitimine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15/1, 155-168.
Akiba, M., Le Tendre, K.L. & Scribner, J.P. (2007). Teacher quality,opportunity gap, and national achievement in 46 countries. Educational Researcher, 36(7), 369-387.
Ayral, M., Özcan, Ş., Can, R., Ünlü, A., Bedel, H., Şengün, G., Demirhan, Ş., & Çağlar, K. (2015). Normal gelişim gösteren öğrencilerin özel gereksinimli öğrencilere bakışını etkileyen etkenler [The factors that affect the views of normally developing students on mainstream students]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Abant Izzet Baysal University Journal of Faculty of Education], 15(Special Number), 218-230.
Bakkaloğlu, H., Özbek, A. B., & Sucuoğlu, N. B. (2020). Okul öncesi bütünleştirmede özel gereksinimli ve tipik gelişen çocukların sosyal kabulleri: Boylamsal bir çalışma. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 369-391.
Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun-Könez, N., & Yalçın, G. (2018). Türkiye’de Okul Öncesi Kaynaştırma Konusunda Yapılan Araştırmalar Bize Neler Söylüyor?. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 119-150.
Batu, E. S., Cüre, G., Nar, S., Gövercin, D., & Keskin, M. (2018). Türkiye’de İlkokul ve Ortaokullarda Yürütülen Kaynaştırma Uygulamalarıyla İlgili Araştırmaların Gözden Geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(3), 577-614.
Batu, S. ve Kırcaali-İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık Batu, E. S., Göksel, C. Ü. R. E., Salih, N. A. R., Gövercin, D., & Keskin, M. (2018). Türkiye’de İlkokul ve Ortaokullarda Yapılan Kaynaştırma Araştırmalarının Gözden Geçirilmesi (2006-2016). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(3), 577-614. Bayar, A. (2015). Kaynaştırma Uygulamalarında Öğretmen Yeterliği Ölçeği'nin Türkçeye Uyarlama, Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(3).
Bayar, A., Bardak, Ş ve Özaşkın A, G. (2015). Kaynaştırma Eğitimi İle İlgili Duygular, Tutumlar Ve Kaygılar Ölçeği’nin Türkçe Uyarlama, Gerçeklik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Turkish Studies, 10(3).
Bayar, M. ve Üstün, A. (2017). İlkokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine ilişkin duygu, tutum ve kaygılarının değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 12(17).
Braun, V. ve Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. S. N. Şad*, N. Özer** ve A. Atli*** (Çevirenler). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 873-898. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.17m
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırmayöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
Cavkaytar, A. (2018). Özel eğitim alanı. Ed. Cavkaytar A ve Tekin Ersan D. Özel eğitim ve kaynaştırma içinde sf: 1-26. Ankara Eğiten Kitap
Ceylan, F.,ve Yıkmış, A. (2017). Kaynaştırma öğrencilerinin sergilediği problem davranışlara yönelik sınıf öğretmenlerinin uyguladıkları önleme ve müdahale stratejileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 239-264.
Creswell, J. W. (2018). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap.
Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Designing and conducting mixed methods research (3rd ed.). Sage
Çetin, B. I. (2017). Sanayi Devrimi’nden 21. Yüzyıla Batı Dünyasında Engellilik. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 7(1), 91-122.
Demir, M. K., & Açar, S. (2011). Kaynaştırma eğitimi konusunda tecrübeli sınıf öğretmenlerinin görüşleri [Experienced classroom teachers’ opinions on inclusive education]. Kastamonu Eğitim Dergisi [Kastamonu Education Journal], 19(3), 719-732.
Denizli, H., & Uzoğlu, M. (2016). Fen bilimleri dersi öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi [Determination of views of science teachers on the process of inclusive practices]. Türk Fen Eğitimi Dergisi [Journal of Turkish Science Education], 13(1), 3-37.
Dolapci, S., & Demirtaş, V. Y. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlilik algıları ve kaynaştırma eğitimine bakış açıları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 141-160. Dowling, M., & Dolan, L. (2001). Families with children with disabilities-inequalities and the social model. Disability & Society, 16(1), 21-35.