Mehmet Burak TAŞKIN, Meriç BALCI, Murat Ali TURAN, Süleyman TABAN, Emre Can KAYA, Pınar ÖZER, Mahmut Reşat SOBA, Ali KABAOĞLU, Zuhal KALCIOĞLU, Nihat MÜEZZİNOĞLU

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Yetiştirilen Çay Bitkisi (Camellia sinensisL.) Yaşlı Yapraklarının Su Ekstraktı, Toplam Kül, Toplam Polifenol, Kafein ve Ham Selüloz İçerikleri

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yetiştirilen çay bitkisinde yaşlı yaprakların toplam kül ve su ekstraktı değerleriile kafein, ham selüloz ve toplam polifenol içeriklerinin araştırılmasının amaçlandığı bu çalışmada, Artvin ilinden58 (toplamın % 10,9'u), Rize'den 361 (toplamın % 67,86'sı), Trabzon'dan 101 (toplamın % 18,99'u) veGiresun'dan 12 (toplamın %2,26'sı) olmak üzere toplam 532 noktadan çay bitkisinin birinci yıl sürgünlerindenyaprak örnekleri alınmıştır. Analiz sonuçlarına göre, yaprak örneklerinde su ekstraktı değerinin % 12,40-3,81arasında değiştiği ve ortalama değerin % 33,88, toplam kül miktarının % 2,99-8,92 arasında değiştiği veortalama değerin % 5,40, toplam polifenol içeriğinin % 1,31-21,67 arasında değiştiği ve ortalama değerin% 6,49, kafein miktarının % 0,14-2,06 arasında değiştiği ve ortalama değerin % 0,668 olduğu ve ham selülozmiktarının ise % 12,20-23,82 arasında değiştiği ve ortalama değerin % 16,21 olduğu belirlenmiştir. Çayyaprak örneklerinde belirlenen ortalama su ekstraktı miktarı en az % 32,38 ile Giresun, ortalama toplam külmiktarı en az % 5,25 ile Artvin, ortalama toplam polifenol ve kafein miktarları en az Giresun ilinden (sırasıyla% 2,65 ve % 0,40) alınan ve ortalama ham selüloz içeriği ise en az % 15,86 ile Trabzon ilinden alınan yaprakörneklerinde tespit edilmiştir. Yaprak örneklerinin su ekstraktı, toplam kül, toplam polifenol, kafein ve hamselüloz miktarları arasında önemli ilişkiler saptanmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesinde çay tarımı yapılanalanlardan alınan yaprak örneklerinde belirlenen su ekstraktı, toplam kül, toplam polifenol, kafein ve hamselüloz miktarlarının Türk Gıda Kodeksi'nde yer alan siyah ve yeşil çay kalite parametreleri göz önünealındığında yeni sürgünler için olumsuz bir etkide bulunmayacağı sonucuna varılmıştır.

The Content of Water Extract, Total Ash, Total Polyphenol,Caffeine and Crude Cellulose of Tea Plant (CamelliasinensisL.) Old Leaves Grown in The East Black Sea Region

The aim of this study was to determine total ash and water extract values, caffeine, crude celluloseand total polyphenol content of old leaves of tea plant grown in East Black Sea Region. For this purpose,532 old leaf samples of tea plant were taken from the first-year sprouts. East Black Sea Coastal Regionconsidering the width of the tea cultivated areas of which Artvin: 58 samples (10.90 % of total leafsamples), Rize: 361 samples (67.86 % of total leaf samples), Trabzon: 101 samples (18.98 % of total leafsamples) and Giresun: 12 samples (2.26 % of total leaf samples). At the end of the research, water extractvalues of the tea samples taken from the tea cultivated areas varied in the range from 12.42 % to 3.81%with a mean of 33.88 %, total ash value: from 2.99 % to 8.92 % with a mean of 5.40 %, total polyphenolcontent: from 1.31 % to 21.67 % with a mean of 6.49 %, caffeine content from 0.142 % to 2.06 % witha mean of 0.668 % and crude cellulose content from 12.20 % to 23.82 % with a mean of 6.21 %. Thelowest water extract content determined in Giresun with a mean of 32.38 %, total ash value in Artvinwith a mean of 5.25 %, total polyphenol and caffeine in Giresun with a mean of 2.65 %, 0.40 %respectively, and crude cellulose content in Trabzon with a mean of 15.86 %. Consequently, substantialcorrelations were determined among water extract, total ash, total polyphenol, caffeine and crudecellulose content. It is considering that the quality parameters of tea plant's old leaves have not negativeeffect on new sprouts according to Turkish Food Codex.

PDF

___

Alpdoğan G, Karabina K, Sungur S (2002). Derivative spectrophotometric determination of caffeine in some beverages. Turkish Journal of Chemistry, 26:295-302.
Anonim (2015). Türk Gıda Kodeksi Siyah Çay Tebliği. Tebliğ No: 2015/30. Resmi Gazete, 17.06.2015-29389.
Arslan N, Toğrul H (1995). Türk çaylarında kalite parametreleri ve mineral maddelerinin farklı demleme koşullarında deme geçme miktarları. Gıda Dergisi, 20 (3):179-185.
Belitz H D, Grosch W, Shieberle P (2004). Coffee, Tea, Cocoa. In Food Chemistry, Eds. Belitz H D, Grosch W, Shieberle P., Springer-Verlag Berlin Heidelberg, p 939-969.
FAO (2015). İstatistiki veriler, http://faostat3.fao.org/browse/ Q/QC/E, Erişim tarihi: 20.11.2015.
Kacar B (1991). Çay ve Çay Topraklarının Kimyasal Analizleri, I. Çay Analizleri. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Çaykur Yayını, Ankara, No:14, s.331.
Kacar B (2010). Çay. Çay Bitkisi, Biyokimyası, Gübrelenmesi, İşleme Teknolojisi. Nobel Yayıncılık, Ankara, No: 1549, Fen Bilimleri: 107. ISBN 978-605-395-359-3, s.355.
Kacar B, Katkat A V (2015). Bitki Besleme, Nobel Yayıncılık, Ankara, s. 678.
ISO (2005). Determination of substances characteristic of green and black tea. Part 2: Content of catechins in green tea. Method using high-performance liquid chromatography. ISO 14502-2:2005, ISO Standard Stage: 90.93 (2005-02).
ISO (2011). Tea. Determination of crude fibre content. ISO 15598, ISO Standard Stage: 90.93 (2011-03-29)
Taban S, Okay Y, Kunter B (2001). Klon ve tohumdan üretilen çay bitkisinin genç ve yaşlı yapraklarının ekstrakt, polifenol, kül ve bazı mineral madde içerikleri. Gıda Dergisi, 26 (1): 49-53.
Willats W G T, McCartney L, Mackie L, Knox J P (2001). Pectin: cell biology and prospects for functional analysis, Plant. Mol. Biol., 47:9-27.
Yao L, Liu X, Jiang Y, Caffin N, D'Arcy B, Singanusong R, Xu Y (2006). Compositional analysis of teas from Australian supermarkets, doi:10.1016/j.foodchem.2004.11.009. Chemistry, 94 (1):115-122,
Yurdagel Ü (1982). 1979-1980 yılı eldesi Türk çaylarının analitik karakterleri üzerinde araştırmalar, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (3):109-126.