Doğrusal kombinasyon tekniği kullanılarak arazi değerlendirme çalışması; Çarşamba Sefalı Köyü Örneği

Bu çalışmanın amacı parametrik bir model olan Analitik Hiyerarşik Süreç yardımıyla Doğrusal Kombinasyon Tekniği kullanılarakçalışma alanına ait arazilerin arazi uygunluk sınıflamasının belirlenmesi ve haritalanmasıdır. Çalışma alanı, Samsun İli Çarşambailçesine bağlı Sefalı Köyü ve yakın çevresini kapsamakta olup, yaklaşık 972 ha’dır. Çalışma alanına ait haritalama birimleri vemodeller için gerekli olan toprak parametrelerinin belirlenmesinde detaylı toprak haritasından yararlanılmıştır. Ayrıca, CBSprogramı kullanılarak çalışma alanının arazi uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Tarımsal yönden arazi uygunluk haritasına göre,araştırma alanının büyük bir kısmı olan 6106.3 da’ ı (%62.85) uygun ve çok uygun sınıfları oluştururken, %27.1’i (2633.4 da) azuygun sınıfa girmektedir. Toplam alanın yalnız yaklaşık %10’unu oluşturan Tp1.Dd31o, Yk1.Ed21i ve Yk1.Dd21i haritalamabirimleri ise tarımsal kullanıma uygun değildirler. Bitkisel üretimi sınırlandıran ana faktörler olarak eğim, ağır bünye ve sığ topraközellikleri olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Parametric method, Analitik Hiyeraşik Süreç, Doğrusal Kombinasyon Tekniği, Arazi Değerlendirme

Land Evaluation Study Using Linear Combination Technique, Case Study Sefali Village

The main aim of this study is to determine land suitability class and mapping using Analitic Hierarchical Process associated withLinear Combination Technique that is a parametric model. This study was carried out in Sefalı village and its near vicinity located atÇarşamba district of Samsun province covers about 972.2 ha. Land mapping units and some soil parameters required for modelswere taken from detailed soil map. In addition, land suitability map was produced using GIS programme for the study area. Theresults of land suitability for agricultural use showed that while 610.63 ha (62.85%) of the study area soils were classified as bestand good, about %27.1 (263.34 ha) were classified as moderately good lands. Only about 10.0% of the study area located onTp1.Dd31o, Yk1.Ed21i and Yk1.Dd21i land mapping units were not suitable for agricultural uses. In addition, it was determined alsosome plant growing limitation factors such as, heavy texture, steep slope and shallow soil depth.

Keywords:

Parametric method, analitic hierarchical process, linear combination technique, land evaluation,

PDF

___

Dengiz O, Özcan H, 2006. Samsun-Bafra Ovası topraklarının cbs yardımıyla verimlilik indekslerinin (PI) belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 20 (38), 136-142.
Dengiz O, 2007. Assessment of soil productivity and erosion status for the Ankara-Soğulca catchment using GIS. International Journal of Soil Science 2 (1), 15-28.
Dengiz, O, Sarıoğlu FE, 2013. Parametric approach with linear combination technique in land evaluation studies. Journal of Agricultural Sciences, 19 (2), 101-112.
Dengiz O, Efendiler A, 2016. Farklı iki fizyografik ünite üzerinde oluşmuş toprakların karakteristiklerinin belirlenmesi ve dağılım haritalarının oluşturulması. Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, TÜCAUM, 13-14 Ekim, 156-168. Ankara.
Doğan B, Gülser C, 2019. Assessment of soil quality for vineyard fields: A case study in Menderes District of Izmir, Turkey. Eurasian Journal of Soil Science, 8(2), pp.176-183.
Dengiz O, Gülser C, İç S, Kara Z, 2009. Aşağıaksu Havzası Topraklarının Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri ve Haritalanması. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 24 (1): 34-43.
Dengiz O, Gülser C, 2014. Farklı Fluviyal Depozitler Üzerinde Oluşmuş Toprakların Dağılım Alanlarının Belirlenmesi ve Sınıflaması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 1: 9-17.
Dengiz O, Şişman A, Gülser C, Şişman Y, 2014. Arazi Toplulaştırmasında Kullanılan Arazi Kalite Derecelendirme Yöntemine Alternatif Yaklaşım. Toprak Su Dergisi, 3(1): 59-69.
Dengiz O, Özden, Ş, Başkan, O, Özcan H. 2004. Determination of Soil Quality Index of Bala State Farm Soils According to The Medalus Methodology. International Soil Congress on Natural Resource Management for Sustainable Development, Erzurum-Turkey.
Dengiz O, MA. Özyazıcı, Sağlam M. 2015. Multi-Criteria Assessment And Geostatistical Approach For Determination of Rice Growing Suitability Sites in Gokirmak Catchment. Paddy Water Environment, 13: 1–10. DOI 10.1007/s10333-013-0400-4.
Dinç U, Şenol S, 1997. Toprak Etüd ve Haritalama. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitapları Yayın No:50, Adana.
Doran JW, Parkin BT, 1994. Defining and assessing soil quality. In: Doran, J.W., Coleman, D.C., Bezdicek, D.F., Stewart, B.A. (Eds.), Defining Soil Quality for a Sustainable Environment. SSSA Inc., Madison, WI, USA, pp. 3–21 (SSSA Special Publication No. 35).
FAO, 1976. A Framework for land evaluation: Soils Bulletin 32, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy
FAO, 1983. Guidelines. Land evaluation for rainfed agriculture: Soils Bulletin 52, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy.
FAO, 1984. Land evaluation for forestry, forestry paper 48: Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy
FAO, 1993. An international framework for evaluating sustainable land management. Rome, Italy.
Gülser C, Candemir F, 2006. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Kampus topraklarının bazı mekaniksel özellikleri ve işlenebilirlikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21(2): 213-217.
Gülser C, Ekberli İ, Candemir F, Demir Z. 2016. Spatial variability of soil physical properties in a cultivated field. Eurasian Journal of Soil Science, 5(3):192-200.
Gülser C, 2018. Predicting Aggregate Stability of Cultivated Soils. Journal of Scientific and Engineering Research, 5(11):252-255.
Keskin S Yüksel M, 1998. Ankara Zir Vadisi ve yakın çevresinin arazi kullanım planlaması. M. Şefik Yeşilsoy International Symposium on Arid Region Soil. Menemen- İzmir (457- 463)
Kumar NV, Ganesh LS, 1996. A simulation-based evaluation of the approximate and exact eigenvector methods employed in AHP, European Journal of Operational Research, 95, 656-662.
Mamedov A, Ekberli İ, Gülser C, Gümüş İ, Çetin U, Levy JG, 2016. Relationship between soil water retention model parameters and structure stability. Eurasian Journal of Soil Science, 5(4):255-331.
Saaty TL, 1980. The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill, New York.
Soil Survey Staff, 1999. Soil Taxonomy. A Basic of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Survey. U.S.D.A Handbook No: 436, Washington D.C.
Thorntwaite CW, 1948. An Approach to a Rational Classification of Climate. Geographic Review, 38: 55-94.
Tunçay T, Bayramin İ, Erpul G, Kibar M, 2010. Kırşehir Çiçekdağ Tarım İşletmesi topraklarının kalite durumlarının belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 25(3):185-191.
Patrono A, 1998. Multi-Criteria Analysis and Geographic Information Systems: Analysis of Natural Areas and Ecological Distributions. Multicriteria Analysis for Land-Use Management, Edited by Euro Beinat and Peter Nijkamp, Kluwer Academic Publishers, Environment and Management-Volume: 9, pp: 271-292, AA Dordrecht, The Netherlands.
Sönmez K, 1994. Toprak Koruma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 169, Erzurum.
Wienhold BJ, Andrews SS, Karlen DL, 2004. Soil quality: a review of the science and experiences in the USA. Environ Geochem Hlth. 26:89–95.