“YEŞİL” YOKSULLUK, ÇEVRESEL ADALET VE SOSYAL HİZMET

19. yüzyılın son çeyreğinde profesyonel bir meslek olarak temelleri atılan sosyal hizmet, günümüzde eski ve yeni zorluklarla mücadele ederek yoluna devam etmektedir. Yoksullukla mücadele başta olmak üzere çocuk istismarı ve çocuk koruma, ruh sağlığı, yaşlı bakımı, engellilerin rehabilitasyonu ve sağlık destek hizmetleri gibi alanlar geçmişten bugüne devam eden mücadele ve müdahale alanlarını oluşturmaktadır. Ancak bu yüzyılda iklim değişikliği, doğal afetler (erozyon, heyelan, kuraklık ve sel nedeniyle göç), küresel ısınma, yaşanabilir doğal alanların yok olması, ekilebilir tarım alanlarının tahribatını içeren ekolojik krizler mesleğin gündemine yeni mücadele ve müdahale alanlarını da dahil etmiştir. Söz konusu ekolojik kriz ve ortaya çıkardığı yapısal sorunlar birey, grup ve toplum düzeyindeki ilişkileri etkilemesi nedeniyle başta sosyal hizmet olmak üzere pek çok akademik disiplini ve mesleği de yakından ilgilendirmektedir. Öte yandan bu çalışmanın çıkış noktasında yer alan yoksulluk sorunu, sosyal hizmet alanında en sık karşılaşılan toplumsal sorunlardan biridir. Geçmişte yoksulluk sorunu ekonomik temelde ele alınırken bugün modernitenin ve küreselleşmenin de etkisiyle insani yoksulluk odağında çok boyutlu bir yapı içinde ele alınmaktadır. Bu çalışmada sosyal hizmet bakış açısıyla insan türünün bir parçası olduğu doğa ile arasındaki diyaloğa dayalı ilişkinin; tahakküm ve hiyerarşiye dayalı monolog bir yapıya dönüşmesi sonucunda oluşabilecek birey, grup ve toplum düzeyindeki sorunların neler olabileceği irdelenmektedir. Bu çalışmada ayrıca insani yoksulluk, çevresel adalet ve hak kavramları ekseninde sosyal hizmetin geçmişi, bugünü ve geleceği de ele alınıp tartışılmaktadır. Çalışmanın sonuç bölümünde bu çerçevede sosyal hizmet uzmanlarına düşen görev ve sorumluluklar da etik veya hukuki konuların ötesinde bir varoluş sorunu olarak ele alınarak ekolojik adalet ve/veya anayasa tartışmaları bağlamında değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ekolojik kriz, yoksulluk, çevresel adalet

“Green” Poverty, Environmental Justice And Social Work

Social work, which was established as a profession in the last quarter of the nineteenth century, continues its path by struggling with old-time and new difficulties. Areas such as child abuse and child protection, mental health, elderly care, rehabilitation of disabled people and health support services constitute areas of ongoing struggle and intervention for the social work. However, in this century, it is seen that new struggle and intervention areas have been appeared, which is defined as ecological crisis including climate change, natural disasters (erosion, landslide, drought and migration), global warming, disappearance of habitable natural areas and destruction of arable land areas. The ecological crisis and its structural problems affect the relationships at individual, group and community level. Therefore, this issue is closely related to many academic disciplines and professions, particularly social work. On the other hand, the issue of poverty which is at the outset of this study is one of the most common social problems in the field of social work. The problem of poverty, which was regarded as an economic problem in the past, is now being dealt with in a multidimensional structure within the framework of humanitarian poverty, under the influence of modernity and globalization. This study adopts a perspective of the social work on the potential individual, group and social problems that may arise as a result of the transition of the relationship between nature and human beings which is based on dialogue to a monologue structure based on tyranny and hierarchy. In addition, this study discusses the past, the present and the future of social work within the framework of the concepts such as the humanitarian poverty, environmental justice and rights. In the conclusion part, the duties and responsibilities of social workers are evaluated within the context of ecological justice or/and constitution discussions by considering this issue as an existing problem beyond ethical or legal issues.

Keywords:

Ecological crisis, poverty, environmental justice,

PDF

___

Akbaş, E. (2014). Sosyal Çalışmada Çağdaş Eleştirel Perspektifler, Ankara: SABEV Yayınları.
Aktan, C. C. (2002). Yoksullukla Mücadele Stratejileri. Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
Bentley, K. (2004). Women's human rights & the feminisation of poverty in South Africa. Review of African Political Economy, vol. 31, p. 247-261.
Besthorn, F. H. (1997). Reconceptualizing Social Work’s Person-in-Environment Perspective: Explorations in Radical Environmental Thought. PhD. Dissertation. Ann Arbor: University of Kansas. UMI Microform 981157.
Besthorn, F. H., & Canda, E. R. (2002). Revisioning environment: Deep ecology for education and teaching in social work. Journal of Teaching in Social Work, vol. 22, issue 1-2, p. 79-101.
Besthorn, F. H. (2003). Radical ecologisms: Insights for educating social workers in ecological activism and social justice. Critical Social Work, 4(1), 66-106.
Boynudelik, M. (Ed). (2011). Ekolojik Anayasa. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Chaudhry, I. S., Malik, S. & Hassan, A. (2009). The Impact of Socioeconomic and Demographic Variables on Poverty: A Village Study. Lahore Journal of Economics, vol. 14, no. 1, pp. 39-68.
Coşkun, S. & M., Tireli (2008), Avrupa Birliğinde Yoksullukla Mücadele Stratejileri ve Türkiye. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Craig, G. (2002). Poverty, social work and social justice. British Journal of Social Work, vol. 32 no. 6, 669-682.
Denney, D. (1998). Social Policy and Social Work. New York: Oxford University Press.
Dominelli, L. (2011). Climate change: social workers’ roles and contributions to policy debates and interventions. International Journal of Social Welfare, DOI: 10.1111/j.1468-2397.2011.00795.x (20), p. 430–438.
Dominelli, L (2012) Green Social Work. Cambridge: Polity Press.
Dominelli, L. (2013). Environmental justice at the heart of social work practice: Greening the profession. International Journal of Social Welfare. vol. 22, no. 4, p. 431-439.
Dominelli, L. (2018a). Yeşil Sosyal Hizmet. (Çev. Ed. Arzu İçağasıoğlu Çoban) Ankara: Nika Yayınevi.
Dominelli, L. (2018b). The Routledge Handbook of Green Social Work. (Eds. Lena Dominelli) London: Routledge.
Drolet, J., Wu, H., Taylor, M. & Dennehy, A. (2015). Social Work and Sustainable Social Development: Teaching and Learning Strategies for ‘Green Social Work’ Curriculum, Social Work Education, vol. 34, no. 5, p. 528-543.
Duyan, V. & Ö., Özgür Bayır (2016). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları
EPA - United States Environmental Protection Agency (2018). Learn About Environmental Justice, https://www.epa.gov/environmentaljustice/learn-about-environmental-justice [Erişim Tarihi: 07.08.2018]
Farmer, P. (2003). Pathologies of power: Health, human rights, and the new war on the poor. North American Dialogue, vol. 6, issue 1, p. 1-19.
Gray, M., J. Coates and T. Hetherington (2012) ‘Introduction: Overview of the Last Ten Years and Typologyof ESW’, (Eds. M. Gray, J. Coates and T. Hetherington) Environmental Social Work, pp. 1−28. New York: Routledge
Hetherington, T., & Boddy, J. (2013). Ecosocial work with marginalized populations: Time for action on climate change. (In) Environmental social work. (Eds.) Mel Gray, John Coates, Tiani Hetherington, p. 46-61. Oxon: Routledge.
Hoff, M., & McNutt, J. (Eds.) (1994). The Global Environmental Crisis. Implications For Social Welfare and Social Work. Aldershot: Ashgate.
Hoff, M. D., & Polack, R. J. (1993). Social dimensions of the environmental crisis: Challenges for social work. Social Work, vol. 38 (2), p. 204-211.
İncedal, S. (2013). Türkiye’de Yoksulluğun Boyutları: Mücadele Politikaları Ve Müdahale Araçları. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü, Aile Ve Sosyal Politikalar Uzmanlık Tezi.
Jahan, S., & Umana, A. (2003). The environment-poverty nexus. Development Policy Journal, vol. 3, no. 20, p. 53-70.
Jo, Y. N. (2013). Psycho-social dimensions of poverty: When poverty becomes shameful. Critical Social Policy, 33(3), 514–531. https://doi.org/10.1177/0261018313479008
Kılıç, S. & N., Tok. (2014). Geleneksel Adalet Anlayışlarından Çevresel Adalet Anlayışına, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, sayı: 6 (3), s. 213-228.
Leist, A. (2011). Daha İyi Bir Sürdürülebilirlik İçin Çevresel Adalet. (Çev. Selim KILIÇ), Küresel Bakış, sayı: 1 (1), s. 1-12.
Löwy, M. (2015). Ekososyalizm: Kapitalist Ekolojik Felakete Radikal Bir Alternatif. İstanbul: Epos Yayınları.
Matthies, L. A., Narhi, K., & Ward, D. (2001). The Eco-Social Approach in Social Work. SoPhi: University of Jyvaskyla.
Miller, S. E., Hayward, R. A., & Shaw, T. V. (2012). Environmental shifts for social work: A principles approach. International Journal of Social Welfare, vol. 21, issue 3, p. 270-277.
Närhi, K., & Matthies, A. L. (2016). Conceptual and historical analysis of ecological social work. (Eds. J. McKinnon & M. Alston), Ecological social work: Towards sustainability, p. 21–38. London: Red Globe Press.
Närhi, K., & Matthies, A. L. (2018). The ecosocial approach in social work as a framework for structural social work. International Social Work, vol. 61, no. 4, p. 490–502.
Nesmith A. & Smyth, N. (2015) Environmental Justice and Social Work Education: Social Workers' Professional Perspectives, Social Work Education, vol. 34, no. 5, p. 484-501.
Önder, T. (2003). Ekoloji, Toplum ve Siyaset. Ankara: Odak Yayınevi.
Özdemir, S. (2007). Küreselleşme sürecinde refah devleti. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
Peeters, J. (2011). The place of social work in sustainable development: Towards ecosocial practice. International Journal of Social Welfare, p. 1-22. DOI: 10.1111/j.1468-2397.2011.00856.x
Pellow, D. N. (2016). Toward a critical environmental justice studies: Black Lives Matter as an environmental justice challenge. Du Bois Review: Social Science Research on Race, vol. 13, issue 2, p. 221-236.
Ramsay, S. & J. Boddy (2016). Enviromental Social Work: A Concept Analysis. British Journal of Social Work, vol. 47, no. 1, p. 68-86.
Shaw, T. V. (2011). Is social work a green profession? An examination of environmental beliefs. Journal of Social Work, vol. 13, issue ), p. 3-29.
Thompson, N. (2013). Kuram ve Uygulamada Sosyal Hizmeti Anlamak. (Çeviri Editörü: Burcu Hatiboğlu Eren, Özlem Cankurtaran Öntaş), Ankara: Dipnot Yayınevi.
TÜSİAD (2000), Türkiye’de Bireysel Gelir Dağılımı ve Yoksulluk: Avrupa Birliği ile Karşılaştırma. İstanbul: Lebib Yalkın Yayımları.
Yanardağ, U. (2019). Türkiye’de Çevre Odaklı Sosyal Çalışma Uygulamalarını Düşünmek. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(1), 309-329.
Yıldız, İ. (2015). İnsani Gelişme ve İnsani Yoksulluk Bağlamında İnsani Gelişme Endeksi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İle Türkiye Karşılaştırması. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Çalışma Ekonomisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Walker, G. (2012). Environmental justice: concepts, evidence and politics. London: Routledge.
https://yeryuzuneozgurluk.wordpress.com/2013/11/03/izmirde-insanmerkezcilik-turculuk-paneli/ [Erişim Tarihi: 05.08.2018]