Serap DAŞBAŞ, Nur Feyzal KESEN, Hüsnünur ASLANTÜRK

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN AİLE AİDİYETİNİN AİLEYE İLİŞKİN DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Aidiyet ihtiyacının ilk olarak karşılandığı toplumsal kurum olarak aile, bireyin ruhsal, duygusal, sosyal ve ekonomik hayatında önemli bir yere sahiptir. Gelişimsel süreç boyunca farklı şekillerde ve derecelerde olmasına karşın, aileye karşı hissedilen aidiyet duygusu, bireyin yaşamındaki önemini korumaya devam etmektedir. Bireyin hayatındaki bu merkezi konumu nedeniyle aile aidiyetinin aileye ilişkin değişkenleraçısından incelenerek bu değişkenlerle ilişkisinin ortaya çıkarılması, aile aidiyetinin anlaşılması için gereklidir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin aile aidiyetlerinin aile yapısı, aile içi şiddet öyküsü ve aile ilişkilerine ilişkin değişkenler açısından incelenmesidir. Genel tarama modelinde tasarlanan çalışmanın örneklemini 2755 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Veriler, kişisel bilgi formu ve Aile Aidiyeti Ölçeği ile toplanmış, SPSS Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgularda; çekirdek aile yapısına sahip öğrencilerin aile aidiyetinin geniş aile yapısına sahip olanlardan; ebeveynleri birlikte yaşayan öğrencilerin aile aidiyetinin ebeveynleri boşanmış olanlardan daha yüksek;ailede şiddet gören, şiddeti sıklıkla yaşayan veya tanık olan öğrencilerin aile aidiyetinin diğerlerine göre daha düşük;demokratik aile tutumuna sahip öğrencilerin aile aidiyetinin diğer aile tutumlarına göre daha yüksek;ailesiyle kaliteli zaman geçiren, ailesi ile iletişiminde duygularını ifade edebilen ve ailesi tarafından anlaşılan üniversite öğrencilerininaile aidiyetinin diğerlerine göre daha yüksek olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Aile aidiyetinin aileyle ilişkili başka değişkenler açısından incelenmesine ve diğer örneklem gruplarında da çalışma yapılmasının aile çalışmalarına katkı sunacağı düşünülmektedir.

Examinatıon of Family Belonging of University Students in Terms of Family- Related Variables

As a social institution where the need for belonging is first met, the family has an important place in the psychological, emotional, social and economic life of the individual. Despite being in different shapes and degrees throughout the developmental process, the sense of belonging to the family continues to maintain its importance in the life of the individual. Family relations are among the determining factors of family belonging. Due to this central position in the life of the individual, it is necessary to examine the family belonging in terms of family-related variables, in order to understand the family belonging. The aim of this study is to examine the family belonging of university students in terms of family structure, family violence history and family relationships.The sample of the study designed in the general screening model was 2755 university students. The data were collected using the personal information form developed by the researchers and the Family Belonging Scale and analyzed with the SPSS Program.In the study, it was observed that the family belonging of the students with nuclear family structure was higher than those with extended family structure and the parents whose parents lived together were higher than divorced. The family belonging of students who have experienced or witnessed domestic violence is lower than others. Family belonging of students whose family has a democratic family structure is higher than other family attitudes; It was found that students who spend quality time with their family, who can express their feelings in communication with their family, and who are understood by their family, have higher family belonging than others.It was concluded that the variables of family structure, family violence history and family relationships examined in the study constitute a significant difference according to the family belongingof university students.It is believed that studying family belonging in terms of other variables related to the family, as well as conducting studies in other sample groups, will contribute to family work.

PDF

___

Açıkel Gülel, E. A., & Daşbaş, S. (2019). Suça sürüklenmiş erkek çocuklarda aile aidiyeti ve yaşam doyumu ilişkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(3), 965-987.
Alderfer, C. P. (1969). An empirical test of a new theory of human needs. Organizational Behavior and Human Performance, 4(2), 142-175.
Amato, P. R. (2010). Research on divorce: Continuing trends and new developments. Journal of Marriage and Family, 72, 650-666.
Anant, S. S. (1966). Need to belong. Canadas Mental Health, 14(2), 21-27.
Anyan, S. E., & Pryor, J. (2002). What is in a family? Adolescent perceptions. Children&Society, 16(5), 306-317.
Aslantürk, H., & Mavili, A. (2020).The sense of family belonging in university students from a single parent family compared with those from a two-biological-parent family. Current Psychology https://doi.org/10.1007/s12144-020-00725-0
Avşar, E. (2019). Boşanmış ve boşanmamış ailelerin çocuklarının aile aidiyeti ve psikolojik sağlamlığının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Aydoğan, H. (2019). Koruyucu aile yanında kalan çocukların aile aidiyet duygularına etki eden faktörlerin değerlendirilmesi: İzmir örneği, yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Barrett, A. E., & Turner, R. J. (2005). Family structure and mental health: The mediating effects of socioeconomic status, family process, and social stress. Journal of Health and Social Behavior, 46, 156-169.
Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497-529.
Baumeister, R. F., & Tice, D. M. (1990). Point-counterpoints: Anxiety and social exclusion. Journal of Social and Clinical Psychology, 9(2), 165-95.
Bowling, A. (2005). Quantitative social science: the survey. In A. Bowling & S. Ebrahim (Eds.), Handbook of Health Research Methods: Investigation, Measurement and Analysis (pp. 190-214). Berkshire: McGrawHill
Burger, J. M. (2016). Kişilik: Psikoloji Biliminin İnsan Doğasına Dair Söyledikleri. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Brown, S. L., & Manning, W. D. (2009). Family boundary ambiguity, marital status, and child adjustment. The Journal of Early Adolescence, 20(3), 281-309.
Choenarom, C., Williams, R. A., & Hagerty, B. M. (2005). The role of sense of belonging and social support on stress and depression in individuals with depression. Archives of Psychiatric Nursing, 19(1), 18-29.
Cockshaw, W. D., Shochet, I. M., & Obst, P. L. (2014). Depression and belongingness in general and workplace contexts: A cross-lagged longitudinal investigation. Journal of Social and Clinical Psychology, 33(5), 448-462.
Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis Yayıncılık.
De Lange, M., Dronkers, J., Wolbers, & M. H. (2014). Single-parent family forms and children’s educational performance in a comparative perspective: Effects of school’s share of single-parent families. School Effectiveness and School Improvement, 25(3), 329-350.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1990). A motivational approach to self: Integration in personality. In: Nebraska symposium on motivation: Vol. 38, Perspectives on Motivation, Eds: Dienstbier RD, Lincoln, University of Nebraska Press, p. 237–288.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2002). Handbook of self-determination research, University Rochester Press.
Dursun, Y. (2019). Suça sürüklenen çocukların bağlanma stilleri ve aile aidiyetleri: Marmara Bölgesi örneği. Yayınlanmamış doktora Tezi, Yalova Üniversitesi, Yalova.
Eren, E. (2007). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi, İstanbul, Beta Yayıncılık.Geçtan,
E. (2014). Psikanaliz ve sonrası. İstanbul, Remzi Kitabevi.
Giddens, A. (2005). Sosyoloji. (C. Güzel, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
Goodenow, C. (1993). The psychological sense of school membership among adolescents: Scale development and educational correlates. Psychology in the Schools, 30(1), 79-90.
Hagerty, B. M., & Patusky, K. (1995). Developing a measure of sense of belonging. Nursing Research, 44(1), 9-13.
Hagerty, B. M., Lynch-Sauer, J., Patusky, K. L., Bouwsema, M., & Collier, P. (1992). Sense of belonging: A vital mental health concept. Archives of Psychiatric Nursing, 6(3), 172-177.
Hagerty, B. M., Williams, R. A., & Oe, H. (2002). Childhood antecedents of adult sense of belonging. Journal of Clinical Psychology, 58(7), 793-801.
Hardway, C., & Fuligni, A. J. (2006). Dimensions of family connectedness among adolescents with Mexican, Chinese, and European backgrounds. Developmental Psychology, 42(6), 1246–1258.
Hedin, L. (2014). A sense of belonging in a changeable everyday life–a follow-up study of young people in kinship, network, and traditional foster families. Child&Family Social Work, 19(2), 165-173.
Hill, D. L. (2009). Relationship between sense of belonging as connectedness and suicide in American Indians. Archives of Psychiatric Nursing, 23(1), 65-74.
Ilik, D. A. (2019). Ergenlerde bağlanma stilleri ve aile aidiyetinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler (12. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
King, V., & Boyd, L. M. (2016). Factors associated with perceptions of family belonging among adolescents. Journal of Marriage and Family, 78(4), 1114-1130.
King, V., Boyd, L. M., & Pragg, B. (2018). Parent–adolescent closeness, family belonging, and adolescent well-being across family structures. Journal of Family Issues, 39(7), 2007-2036.
Lansford, J. E., Ceballo, R., Abbey, A., & Stewart, A. J., (2001). Does family structure matter? A comparison of adoptive, two-parent biological, single-mother, stepfather, and stepmother households. Journal of Marriage and Family, 63(3), 840-51.
Leake, V. S. (2006). Steps between, steps within: adolescents and stepfamily belonging (Unpublished doctorial dissertation). University of Kentucky, Kentucky.
Mackinnon, A.J., Henderson, A.S., & Andrews, G. (1991). The Parental Bonding Instrument: Ameasure of perceived or actual parental behavior? Acta Psychiatrica Scandinavica, 83, 153–159.
Mackinnon, A.J., Henderson, A.S., & Andrews, G. (1993). Parental “affectionless control” as an antecedent to adult depression: A risk factor refined. Psychological Medicine, 23, 135–141.
Maslow, A. H. (1970). Personality and Motivation. New York: Harper&Row.
Mavili, A., Kesen, N. F., & Dasbas, S. (2014). Aile aidiyeti ölçeği: bir ölçek geliştirme çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 33, 29-45.
McLaren, S., Gomez, R., Bailey, M., & Van Der Horst, R. K. (2007). The association of depression and sense of belonging with suicidal ideation among older adults: Applicability of resiliency models. Suicide and Life-Threatening Behavior, 37(1), 89- 102.
Moriarty, P. H., & Wagner, L. D. (2004). Family rituals that provide meaning for single-parent families. Journal of Family Nursing, 10(2), 190-210.
Mueller, C., & Haines, R. T. (2012). Adolescent perceptions of family connectedness and school belonging: Links with self-concept and depressive symptoms among gifted African American and Hispanic youth. Gifted Children, 5(2), 3.
Rivera, F. I., Guarnaccia, P. J., Mulvaney-Day, N., Lin, J. Y., Torres, M., & Alegria, M. (2008). Family cohesion and its relationship to psychological distress among Latino groups. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 30(3), 357-378.
Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri, gerçek dünya araştırması. Ş. Çankır ve N. Demirkasımoğlu (Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
Rogers, C. R. (1951). Client-Centered Therapy; Its Current Practice, Implications, and Theory. Boston: Houghton Mifflin.
Ryan, R. (1995). Psychological needs and the facilitation of ıntegrative processess. Journal of Personality, 63(3), 397-428.
Saki, Ü. (2018). Üniversite öğrencilerinin aile aidiyet düzeylerinin spor ve farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Sargent, J., Williams, R. A., Hagerty, B., Lynch-Sauer, J., & Hoyle, K. (2002). Sense of belonging as a buffer against depressive symptoms. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 8(4), 120-129.
Skinner, E., Johnson, S., & Snyder, T. (2005). Six dimensions of parenting: A motivational model. Parenting: Science and Practice, 5(2), 175-235.
Şirin, H. D. (2014). Ailelerde sosyo-demografik-ekonomik değişkenlerin aile yaşam kalitesine etkileri. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 2(1), 31-46.
Topses, G., & Bulut Serin, N. (2012). Psikolojik danışma ve kişilik kuramları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık,
Twenge, J. M., Baumeister, R. F., Tice, D. M., & Stucke, T. S. (2001). If you can't join them, beat them: effects of social exclusion on aggressive behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 81(6), 1058-1069.
Uludağ, T. (2010). Organizasyonlarda çalışanların motivasyonunun ölçülmesi ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Van Orden, K. A., Witte, T. K., Cukrowicz, K. C., Braithwaite, S. R., Selby, E. A., & Joiner, T. E. (2010). The interpersonal theory of suicide. Psychological Review, 117(2), 575– 600.
Yazgan İnanç, B., & Yerlikaya, E. E. (2016). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Yiğenoğlu, E. (2007). Orta öğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre mesleki etkinliklerindeki güdülenmişliklerini sağlayan etmenler (Ankara ili Çankaya ilçesi anadolu liseleri örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.