20299

SOSYAL SORUN ÇÖZME ENVANTERİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLAMA ÇALIŞMASI

Sorun; uyum sağlayıcı, bir işlevsellik için bir tepki gerektiren ancak birey ya da bireylerin karşılaştığı bir ya da daha fazla engel nedeniyle etkili bir tepkinin hali hazırda olmadığı herhangi bir yaşam durumu veya görevi olarak tanımlanmaktadır. Sorun çözme, günlük yaşamda karşılaşılan özgül bir sorun için etkili çözümleri belirleyebilmek ya da keşfedebilmek için birey, çift ya da grup tarafından gerçekleştirilen bilişsel-davranışsal bir işlem olarak tanımlanmaktadır. Sosyal sorun çözme perspektifi gerçek yaşamda karşılaşılan sorunların çözümünde güdüsel, tutumsal ve duyuşsal boyutlarını vurgulamaktadır. Ülkemizde insanların sosyal sorun çözme becerilerini geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı ile değerlendirme gereksinimi hissedilir olmuştur. Bu gereksinimi karşılamak üzere gerçekleştirilen çalışma sosyal sorun çözme envanterinin Türkiye için geçerliğini ve güvenirliğini belirlemeyi amaçlamaktadır. 353 üniversite öğrencisi üzerinde uygulanan ölçeğin güvenirliği Cronbach Alpha değeri sorun yönelim ölçeği için 0.93 (biliş alt ölçeği için 0.85, duyuş alt ölçeği için 0.69 ve davranış alt ölçeği için 0.88), sorun çözme becerileri ölçeği için 0.93 (sorun tanımlaması ve formülasyonu alt ölçeği için 0.72, seçenek çözümlerin oluşturulması alt ölçeği için 0.76, karar verme alt ölçeği için 0.84 ve çözümü gerçekleştirme ve doğrulama alt ölçeği için 0.78) ve sosyal sorun çözme envanterinin tamamı için 0.95 olarak bulunmuştur. Geçerlik için yapılan açıklayıcı faktör analizi sonuçlarına göre, envanterin iki boyutu olduğu; birinci faktöre ait toplam değişkenliği açıklama oranı % 24.597, ikinci boyutun da % 9.178 ve toplamda % 33.775 olarak bulunmuştur. Yapılan bu çalışmanın sonucunda Sosyal Sorun Çözme Envanteri’nin Türk toplumu için geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

sosyal sorun çözme, sorun yönelimi

The Adaptation Study of Social Problem Solving Inventory to Turkish

A problem is defined as any life situation or task that demands a response for adaptive functioning but no effective response is immediately apparent or available to the person or people confronted with the situation because of the presence of one or more obstacles. Problem solving is defined as the self-directed cognitive-behavioral process by which an individual, couple, or group attempts to identify or discover effective solutions for specific problems encountered in everyday living. Social problem solving perspective indicates motivational, attitudinal, Araştırma Toplum ve Sosyal Hizmet Cilt 19, Sayı 1, Nisan 2008 and emotional dimensions of problem-solving in the real world. There is a need to evaluate people’s social problem solving skills in a proper way with a valid and reliable measurement vehicle. This study is conducted to satisfy this need and the main purpose of this study is to determine the validity and reliability of Social Problem Solving Inventory in Turkish society. For reliability study on 353 undergraduate students, the Social Problem Solving Inventory had an internal consistency of 0.93 for problem orientation scale (0.85 for cognition subscale, 0.69 for emotion subscale, and 0.88 for behavior subscale), 0.93 for Problem Solving Skills Scale (0.72 for problem definition and formulation, 0.76 for generation of alternatives subscale, 0.84 for decision making subscale, and 0.78 for solution implementation and verification subscale), and 0.95 for Social Problem Solving Inventory in total. According to principal component analysis, it is determined that the Inventory has two dimensions; total variability of first dimension is 24.597%, and second dimension is 9.178%, and 33.775% in total. As a result of this study, it is determined that Social Problem Solving Inventory is valid and reliable for Turkish society.

Keywords:

social problem solving, problem orientation,

PDF

___

Akarsu, B. (1975) Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Anderson, J.C. ve Gerbing D.W. (1984) The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood comfirmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155- 173.
Cole, D.A. (1987) Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
Çam, S. , Tümkaya, S. (2008) Kişilerarası problem çözme envanteri lise öğrencileri formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 5 (2), 1-17.
D’Zurilla, T. J. ve Goldfried, M. R. (1971) Problem solving and behavior modification. Journal of Abnormal Psychology, 78, 107–126.
D’Zurilla, T. J. ve Maydeu-Olivares, A. (1995) Conceptual and methodological issues in problem-solving assessment. Behavior Therapy, 26, 409–432.
D’Zurilla, T. J. ve Nezu, A. M. (1982) Social problem solving in adults. In P. C. Kendall (Ed.). Advances in cognitivebehavioral research and therapy (Vol. 1, pp. 201–244). New York: Academic Press.
D’Zurilla, T. J. ve Nezu, A. M. (1999) Problem-solving therapy: A social competence approach to clinical intervention (2nd ed.). New York: Springer.
D’Zurilla, T. J. ve Nezu, A. M. (2001) Problem-solving therapies. In K. S. Dobson (Ed.), Handbook of cognitive–behavioral therapies (2nd ed., pp.211–245). New York: Guilford Press.
D’Zurilla, T. J., Nezu, A. M. ve Maydeu-Olivares, A. (2002) The social problem-solving inventory-revised (SPSI-R): technical manual. North Tonawanda, NY: Multi-Health Systems, Inc.
D’Zurilla, T.J. Nezu, A.M. ve Maydeu-Olivares A. (2004) Social Problem Solving: Theory And Assessment. (Ed. Thomas J D’Zurilla; Edward C Chang; Lawrence J Sanna). Social problem solving : theory, research, and training, ss. 11-27, Washington, DC : American Psychological Association.
D’Zurilla, T. J. (1986) Problem-solving therapy: a social competence approach to clinical intervention. New York: Springer.
D’Zurilla, T. J. ve Nezu, A. M. (1990) Development and preliminary evaluation of the Social Problem-Solving Inventory. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2, 156-163.
Elliott, T. R., Sherwin, E., Harkins, S. ve Marmarosh, C. (1995) Self-appraised problem-solving ability, affective states, and psychological distress. Journal of Counseling Psychology, 42, 105-115.
Elliott, T., Herrick, S., MacNair, R. ve Harkins, S. (1994) Personality correlates of selfappraised problem-solving ability: Problem orientation and trait affectivity. Journal of Personality Assessment, 63, 489–505.
Elliott, T., Shewchuk, R., Richeson, C., Pickelman, H. ve Franklin, K. W. (1996) Problem-solving appraisal and the prediction of depression during pregnancy and in the postpartum period. Journal of Counseling and Development, 74, 645–651.
Fischer, J. ve Corcoran, K. (1994) Measures for clinical practice: A sourcebook (Vol.2). New York: The Free Press.
Haugh J.A. (2006) Specifity and social problem-solving: Relation to depressive and anxious Symptomology, Journal of Social and Clinical Psychology, 25, 392-403.
Hu, L.T. ve Bentler, P.M. (1999) Cut-off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
Jöreskog, K.G. ve Sörbom, D. (1993) LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers
Kaptan, F. ve Korkmaz H. (2002) Türkiye’de Hizmet Öncesi Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerine Yönelik Algıları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Qafqaz University, 9: 183-188.
Savaşır, I., Şahin, N. H. (1997) Bilişsel- Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Marsh, H.W. ve Hocevar, D. (1988) A new more powerful approach to multitrait-multimethod analyses: Application of second-order confirmatory factor analysis. Journal of Applied Psychology, 73, 107-117.
Marsh, H.W., Balla, J.R. ve McDonald, R.P. (1988) Goodness-of-fit indexes in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103, 391-410.
Maydeu-Olivares A., RodrõÂguez-Fornells, A., Gomez-Benito J. ve D’Zurilla, T.J. (2000) Psychometric properties of the Spanish adaptation of the Social Problem-Solving Inventory-Revised (SPSI-R), Personality and Individual Differences, 29, 699-708.
Maydeu-Olivares, A. ve D’Zurilla, T.J. (1995) A factor analysis of the Social Problem Solving Inventory using polychoric correlations, European Journal of Psychological Assessment, 11, 98-107.
Maydeu-Olivares, A. ve D’Zurilla, T.J. (1997) The factor structure of Problem Solving Inventory, European Journal of Psychological Assessment, 13, 206-215.
Nezu, A. M. (1987) A problem-solving formulation for depression: A literature review and proposal of a pluralistic model. Clinical Psychology Review, 7, 121–144.
Nezu, A. M., Nezu, C. M. ve Perri, M. G. (1989) Problem solving therapy for depression: theory, research and clinical guidelines. New York: Wiley.
Oğuzkan, F. (1974) Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ozankaya, Ö. (1975) Toplumbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Öğülmüş, S. (2001) Kişilerarası Sorun Çözme Becerileri ve Eğitimi, Ankara: Nobel Yayınları.
Rath, JF, Hennessy, JJ. ve Diller L. (2003) Social Problem Solving and Community Integration in Postacute Rehabilitation Outpatients With Traumatic Brain Injury, Rehabilitation Psychology, 48, 137–144.
RodrõÂguez-Fornells A. ve Maydeu-Olivares A. (2000) Impulsive/careless problem solving style as predictor of subsequent academic achievement. Personality and Individual Differences, 28, 639-645.
Sahin, N., Sahin, N. & Heppner, P. P. (1993) Psychometric properties of the Problem Solving Inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17, 379-396.
Shewchuk, R., Johnson, M. ve Elliott, T. (2000) Self-appraised social problem-solving abilities, emotional reactions, and actual problem-solving performance. Behaviour Research and Therapy, 38, 727–740.
Türk Dil Kurumu (2008) Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/ TR/BelgeGoster. aspx. (19 Nisan 2008).