Hatice YAVUZ, Gülen BARAN, Müdriye Yıldız BIÇAKÇI

İŞİTME ENGELLİ VE İŞİTME ENGELİ OLMAYAN 9-17 YAŞ GRUBUNDAKİ ÇOCUKLARIN SOSYAL UYUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Bu araştırma işitme engelli ve işitme engeli olmayan dokuz-on yedi yaş grubundaki çocukların sosyal uyumlarını karşılaştırmak ve etkili olabilecek etmenleri belirlemek amacıyla planlanmıştır. Araştırmaya Ankara ilindeki 75. Yıl Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezine devam eden kırk işitme engelli çocuk ile Sevgi Durağı Etüt Eğitim Merkezi’ne devam eden işitme engeli olmayan kırk çocuk olmak üzere toplam seksen çocuk dahil edilmiştir. Araştırmada “Genel Bilgi Formu” ile “Hacettepe Kişilik Envanteri-Sosyal Uyum Alt Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Çift Yönlü Varyans Analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi, T-testi ve Scheefe Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; işitme engelli ve işitme engeli olmayan çocukların sosyal uyum puanları arasında işitme engeli olmayan çocuklar lehine anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır. İşitme engelli ve işitme engeli olmayan çocuğun yaşı, işitme engeli olma durumu x anne öğrenim düzeyi interaksiyonu ve işitme engeli olma durumu x baba öğrenim düzeyi interaksiyonunun sosyal uyuma ilişkin puan ortalamalarında anlamlı bir farklılığa neden olduğu saptanmıştır. Ayrıca işitme engeli olan çocukların cihaz kullanma durumunun ve eğitime başlama yaşının sosyal uyuma ilişkin puanlarında anlamlı bir farklılık yarattığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İşitme engeli, işitme engelli çocuk

Comparison of Social Adjustment of Children with and without Hearing Impairment in 9-17 Age Groups

This study has been planned to compare the social adjustment of children with and without hearing impairment in the nine-seventeen age group and to identify the factors that may be effective. A total of eighty children, consisting of fourty children with hearing impairment attending 75. Yıl Special Education and Rehabilitation Center and fourty children without hearing impairment attending Sevgi Durağı Study and Education Center, were included into the study. “General Information Form” and “Hacettepe Personality Inventory-Social Adjustment Subscale” were used in the study. Two Way Variance Analysis, One Way Variance Analysis, T-Test and Scheefe Test were used in data assessment. It has been concluded in the study that there is meaningful difference in favor of children without hearing impairment in social adjustment scores between children with hearing impairment and without hearing impairment. It has been determined that age of the child, condition of hearing impairment x mother’s education level interaction and condition of hearing impairment x father’s education level interaction resulted in a meaningful difference in mean scores related with social adjustment in children with hearing impairment and with hearing. Moreover, it has been determined also that hearing aid utilization and age of starting education resulted in a meaningful difference in terms of social adjustment scores.

Keywords:

Hearing impairment, hearing impaired child,

PDF

___

Akay, N. (1990) Lise Öğrencilerine İlişkin Bazı Niteliklerin Kişisel ve Sosyal Uyum Düzeylerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Alpan, A. (1992) Cumhuriyet Üniversitesi ve Erciyes Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinde Çevreye ve Üniversiteye Uyum Sorunları, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas.
Alpertan-Tanyıldız, İ. N. (1993) ODTÜ Öğrencilerinin Uyum Düzeylerini Etkileyen Bireysel, Sosyal ve Ailesel Bazı Etmenler, Doktora Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Aonghas, St-H. (2002) “The Social Adaptation of Children of Mexican Immigrants: Educational Aspirations Beyond Junior High School” Social Science Quarterly 83(4)1026-1043.
Aral, N. ve Gürsoy, F. (2007) Özel Eğitim Gerektiren Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, İstanbul, Morpa Kültür Yayınları.
Aslan, A. (1991) Farklı Cinsiyet Rollerinin Uyum Düzeylerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Atay, M. (1999) İşitme Engelli Çocukların Eğitiminde Temel İlkeler, İstanbul, Özgür Yayınları.
Avcıoğlu, H. (2007) ““Examining the Effectiveness of a Program Developed for Teaching Social Skills to Hearing Impaired Students Based On Cooperative Learning” Educational Sciences: Theory & Practice, 7(1) 340-347.
Balabanlı, F. (1990) Öğretmen Liselerinde Okuyan Öğrencilerin Kişisel ve Sosyal Uyum Düzeylerini Etkileyen Etmenler, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Bostan, S. (1993) 14-15 Yaş Ergenlerinin Uyum Düzeylerinin Ve Ana-Baba Tutumlarının İncelenmesi, Yüksek lisans tezi (basılmamış). Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Ankara Üniversitesi, Ankara.
Chen, X., Yunfeng H., De Oliveira, A. M.; Coco, A. L., Zappulla, C., Kaspar, V., Schneider, B., Valdivia, I. A., Chi-Hang T. H., DeSouza, A. (2004) “ Loneliness and social adaptation in Brazilian, Canadian, Chinese and Italian children: a multi-national comparative study” Journal of Child Psychology & Psychiatry, 45(8)1373-1384.
Çelik, D. (2004) İşitme Engelli Çocuğa Sahip Olmanın Aile İşlevlerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Deretarla, E. (2000). Kaynaştırma Uygulaması Yapan İlköğretim Okullarının 3. Sınıfına Devam Eden Normal İşiten ve İşitme Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi (basılmamış). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Ekşioğlu, N. (1997) Okul Öncesi 5-6 Yaş ve Okul Dönemi 10-11 Yaş Normal İşiten Çocukların İşitme Engelli Çocuklar ve İşitme Cihazları Hakkındaki Düşünceleri ve Entegrasyonun Etkileri, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Engin, N. (2005) İşitme Engelli Çocuklarda Görsel Sanatlar Eğitimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Erdoğan, S., Şimşek Bekir, H., Şanlı, H. S. (2005) “Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Ekonomik, Sosyal, Kültürel Uyum Sorunlarını Etkileyen Bazı Etmenler” Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi,16,1-13.
Girgin, M.C. (2003) İşitme Engelli Çocukların Eğitimine Giriş, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No:1531, Engelliler Entegre Yüksekokulu Yayınları No:6, Eskişehir.
Göktepe, D. (1997) 7-11 Yaş Grubu İleri Derecede İşitme Engelli Çocuklarda İşitme Engelinin Psiko-Sosyal Gelişime Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Grusec, J.E. ve Lytton, H. (1998) Social Development: History, Theory and Research, New York, Springer-Verlag.
Haddadian, A. ve Rose, S. (1993) “An Inverstion on Parent’s Attitundes and the Communication Skills of their Deaf Children” American Annals of the Deaf, 136,273-277.
Howley, M. ve Howe, C. (2004) “Social interaction and cognitive growth: An examination through the role-taking skills of deaf and hearing children” British Journal of Developmental Psychology, 22(2) 219-243.
Karababa, A. (1995) Kekeme ve İşitme Kayıplı Bireylerde Sosyal Uyumun Normaller İle Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi (basılmamış). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kochanska, G., Clark, A.L. and Goldman, S.M. (1997). “Implications of Mothers’ Personality for their Parenting and their Young Children’s Developmental Outcomes” Journal of Personality, 2(65) 387-420.
Marschark, M. (2005) Psychological perspectives on deafness, Philadelphia, Lawrence Erlbaum Associates.
Musselman, C. C. (1992) “Conversational Control in Mother-Child Dyads” American Annals of the Deaf, 136,5-15.
Nowicki, E. A.(2003) “A Meta-Analysis of the Social Competence of Children with Learning Disabilities Compared to Classmates of Low and Average to High Achievement” Learning Disability Quarterly, 26(3) 171-188.
Öğüt, F. (2000) Sosyal Uyum İle Sürekli Kaygı Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Özgüven, İ. E. (1992) Hacettepe Kişilik Envanteri El Kitabı, Ankara, Odak Ofset Matbaası
Pavri, S., Hegwer-DiVita, M. (2006) “Meeting the Social and Emotional Needs of Students with Disabilities: The Special Educators’ Perspective”, Reading and Writing Quarterly, 22(2),139-153.
Pulkkinen,L. ve Tremblay,,R.E.(1992) “Patterns of Boys Social Adjustment in Two Cultures and at Different Ages : A Longitudinal Perpective” International Journal of Behavioral Development,15(4)527-553.
Redmond; S. M. and Rice, M. L. (1998) “The Socioemotional Behaviors of Children With SLI Social Adaptation or Social Deviance?”, Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 41, 688-700.
Rıdsdale, J. ve Thompson, D. (2002) “Perceptions of Social Adjustment of HearingImpaired Pupils in an Integrated Secondary School Unit” Educational Psychology in Practice, 18(1),21-34.
Stroh,L. K. (1990) “Corgarate Mobility; Factors Dıstıguıshıng Beter Adjusted From Llees Well-Adjusted” Children and Adolescent.Child Study Journal, 20(1)19- 33.
Sunal, Ş. ve Çam, O. (2005) “Okul Öncesi Dönemi İşitme Engelli Çocukların Ruhsal Uyum Düzeylerinin İncelenmesi”, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi, 12(1)11-18.
Şipal, R. F. (2002) 7-11 Yaş Arası İşitme Engelli ve İŞİTME ENGELİ OLMAYANın Sosyal Uyum Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Tanskley, C. K. (1993) “Interactions Between Mothers and Normal Hearing or Hearing-Impaired Children” The Volta Review, 95, 33-47.
Taylor,R.D (1993) Influence of kinship social support on the parenting experiences and psychosocial adjustment of AfricanAmerikan adolescent.
Van Nieuwenhuijzen, M., de Castro, B. O., Wijnroks, L., Vermeer, A., Matthys, W. (2004) The relations between intellectual disabilities, social information processing, and behaviour problems. European Journal of Developmental Psychology, 1(3) 215- 229.
Yapıcı, Ş. ve Yapıcı, M. (2005) Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Ankara, Anı Yayıncılık.
Yılmaz, F. (1990) Lise ve Dengi Okullara Devam Eden Öğrencilerin Uyum Düzeylerini Etkileyen Faktörler, Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.