İlköğretim öğrencilerinin sosyal sorun çözme becerilerinin geliştirilmesine ilişkin bir çalışma

Sosyal sorun çözme becerileri, öğrencilerin daha iyi sosyal ilişkiler kurmaları ve karşılaştıkları sorunları etkili bir biçimde çözebilmeleri için gerekli olan sosyal gelişim alanlarından biridir. İlköğretim programlarında da yer alan sosyal sorun çözme, bilişsel becerilerin yanı sıra, duyuşsal ve davranışsal özellikleri de içeren oldukça karmaşık bir süreçtir. Bu araştırmada, bütünleştirilmiş program uygulamasının ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin sosyal sorun çözme becerilerine etkisini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Sosyal sorun çözme becerileri, Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler, Trafik Güvenliği ve Görsel Sanatlar dersleri ile “Bağlı Model” kullanılarak bütünleştirilmiştir. Araştırmada “karma yöntem” kullanılmış ve veriler problem senaryoları, görüşme ve gözlemle toplanmıştır. Problem senaryoları ve gözlemler yoluyla elde edilen nicel veriler üzerinde istatistiksel analiz; görüşmeler yoluyla elde edilen nitel veriler üzerinde betimsel analiz yapılmıştır. Araştırma sonunda deney grubu öğrencilerinin, uygulama öncesinde sosyal sorun çözme becerilerinde kontrol grubu öğrencileri ile benzer özellikler göstermelerine rağmen, uygulama sonrasında sosyal sorun çözme becerilerinin daha fazla geliştiği saptanmıştır. Ayrıca öğrenciler, bütünleştirilmiş program yoluyla sosyal sorun çözme basamaklarını öğrenme ve uygulama fırsatına sahip olmuşlardır. Elde edilen bulgulara göre, öğrenciler arasında yaşanan sorunlar en çok iletişim eksikliğinden kaynaklanmaktadır.

A study on development of elementary education students' social problem solving skills

Social problem solving skill is one of the areas of social development which is required for students to establish social relations and to solve problems they encounter in a more effective way. Problem solving, which is also included in primary curricula, is a very complex process which involves behavioural and affective features in addition to cognitive skills. This study aims at discovering the effects of integrated curriculum application on 4th graders’ social problem solving skills. Social problem solving skills were integrated with primary education 4th grade courses of Turkish, Mathematics, Science and Technology, Social Studies, Traffic Security, and Visual Arts by using the “Threaded Model”. “Mixed Method” was implemented in the research and the data were collected via problem scenarios, and interview and observation forms. Statistical analysis was conducted on quantitative data collected through problem scenarios and observation forms whereas descriptive analysis was performed on qualitative data collected through interviews. In consequence of the research it was found that experimental group students displayed features similar to those of control group prior to the application; yet it was discovered that the skills of social problem solving improved more after the application. Besides, students had the opportunity to learn and apply the stages of social problem solving through integrated curriculum. The findings obtained revealed that problems occurring between students stemmed most from lack of communication.

PDF

___

Arı, R ve Şahin Seçer, Z. (2003). Farklı ana baba tutumlarının çocukların psikososyal temelli problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 451-463.
Çam, S. ve Tümkaya, S. (2006). Üniversite öğrencilerinde kişilerarası problem çözme. Çukurova Üniverstesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 119-132.
D’Zurilla, T. J. ve Nezu, A. M. (1990). Development and preliminary evaluation of the social problem-solving inventory. Psychological Assessment, 2 (2), 156-163.
Demirel,Ö. (2004). Eğitimde program geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Dinçer, F. Ç. (1995). Anaokuluna devam eden 5 yaş grubu çocuklarına kişilerarası problem çözme becerilerinin kazandırılmasında eğitimin etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Dref, Michelle. (2002). Assessing the Needs of Young Children. Guidance & Counseling, 17 (3), 60-67.
Duyan, V. ve Gelbal, S. (2008). Sosyal sorun çözme envanterinin Türkçe’ye uyarlama çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 19 (1), 7-28.
Elias, M. J. ve Tobias, S. E. (1996). Social problem solving. London: The Guilford Press.
Eraslan Çapan, B. (2006). Çocukların kendilik değerini geliştirmede kendilik değeri geliştirme programı ve sosyal ve duygusal eğitim programının etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Erden, M. ve Akman, Y. (2006). Eğitim psikolojisi. Ankara: Arkadaş Yayınevi
Eskin, M. (2009). Sorun çözme terapisi. Ankara: HYB Basım Yayın.
Erwin, P. G. (1994). Effectiveness of social skills training with children. A meta-analytic study. Counselling Psychology Quarterly, 7 (3), 305-310.
Fogarty, R. (1991). Ten ways to integrate Curriculum. Educational Leadership, 49 (2), 61-65.
Fogarty, R. (2002). How to integrated curricula. Illinois: SkyLight Proffesional Development.
Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2007). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe dersi öğretim programının problem çözme ve karar verme becerilerini kazandırmadaki etkililik düzeyine ilişkin öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (3), 51-63.
Hamamcı, Z. ve Çoban, A.E. (2009). Psikodramanın psikolojik danışmanların problem çözme becerilerini algılama düzeyleri üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 63-74.
Kenç, M. F. (2004). Kişilerarası sorunların çözümünde kullanılan sistematik modeller. Milli Eğitim Dergisi, 161.
Kızılhan, P. (2003). Öğretimde sorun çözme yöntemi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 12-19.
Korkut; F. (2007). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık
Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Larkin, J. H., McDermott, J., Simon, D. P. Ve Simon, H. A. (1980). Models of competence in solving phsics problems. Cognitive science, 4, 317-345.
Meijers, J. J. (1978). Problem solving therapy with socially anxious children. Amsterdam: Swets&Zeitlinger
Öğülmüş, S. (2006). Kişilerarası sorun çözme becerileri ve eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Stevahn, L., Johnson, D. W., Johnson, R. T., Oberle, K. ve Wahl, L. (2000). Effects of conflict resolution training integrated into a kindergarten curriculum. Child development, 71 (3), 772-784.
Strauss, A. ve Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research. London: Sage Publications.
Terzi, Ş. (2003). Altıncı sınıf öğrencilerinin kişilerarası problem çözme beceri algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 221-231
Turan, F., Bayhan, P. ve Yükselen, A. (2004). 6-12 yaş çocuklarının problem çözme becerilerinin incelenmesi. Çocuk Gelişimi ve Eğitim Dergisi, 10,11, 71-85.
Ülgen, G. (1997). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi
Weissberg, R. P., Gesten, E. L., Rapkin, B. D., Cowen, E. L., Davidson, E., Flores de Apodaca, R. ve McKim, B. J. (1981). Evaluation of a social-problem-solving training program for suburban and inner-city thirdgrade children. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 49 (2), 251-261.
Yavuzer, H. (2005). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.