Etiketleme Kuramı Perspektifinden Toplum ve İyileştirme Temelli Bir Ceza İnfaz Sistemi Olarak Denetimli Serbestlik

Denetimli serbestlik sisteminin konu edinildiği bu makalenin kapsamı, sistemin amaçlarının, toplumsal işlevlerinin ve hukuki çerçevesinin sosyolojik açıdan irdelenmesidir. Bu kapsamda denetim ve iyileştirme fonksiyonlarıyla çeşitli faaliyet alanlarını içeren bir uygulamalar bütünü olan sistemin iyileştirme çalışmalarına odaklanılmış ve bunların deneyimlenme biçimleri sorunsal edinilmiştir. Bu çıkış noktasından hareketle iyileştirme çalışmalarının yararlanıcıları olan yükümlüler ve uygulayıcıları olan uzmanlar ile gerçekleştirilen derinlemesine görüşmeler yoluyla nitel veri elde edilmiştir. İzmir örneğinde gerçekleştirilen alan araştırması, 2 farklı kurumdaki 20 yükümlü ve 10 uzman olmak üzere toplam 30 katılımcı ile yapılan görüşmeleri içermektedir. Anlamacı bir perspektiften hareketle betimsel analize tabi tutularak çözümlenen veriler, tematik alt başlıklar altında sunulmuştur. Bulgular, araştırmanın kuramsal çerçevesini oluşturan etiketleme kuramının suç eyleminin önüne geçilmesine ilişkin olarak öne sürdüğü temel sayıltıların sistemin amaçları ile uyumluluk gösterdiğine işaret etmektedir. Sonuç olarak denetimli serbestlik sistemine katkı sunma amacı taşıyan araştırmanın sonuçları, sistemin işlevleri ve faaliyet alanları ile cezaevi ve toplum arasında aracı bir kurum işlevi gördüğüne; bu kapsamdaki bireysel görüşmelerin ise yükümlülerin olumlu benlik algısı inşa etme sürecinde kilit bir role sahip olduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Denetimli Serbestlik, Etiketleme Kuramı, İyileştirme Çalışmaları, Bireysel Görüşme, Uzman

Probation as a Community Based Correctional System in The Perspective of Labelling Theory

In this article which subject is probation system, aims, historical and legal dimensions of the system are sociologically examined. In this context, the social services of the system, which is a whole of sanctions including control and rehabilitation functions, are focused on and the way they were experienced. From this viewpoint, qualitative data was obtained through in-depth interviews with the offender who is the beneficiary, and the officer who is the implementer of the social works. The study, carried out in the case of Izmir, includes interviews with a total of 30 participants, 20 of whom are offenders and 10 officers, from 2 different institutions. In line with the qualitative perspective, the data were interpreted by descriptive analysis technique and presented under thematic subheadings. The findings show that the basic claims about preventing the repetition of a crime of the labelling theory which is the theoretical framework of this article are consistent with the aims of the probation system. As a result, research that aimed to contribute to the development of the system shows that the system with its functions and activities are an intermediary institution between prison and society; individual interviews have a key role in the process of building a positive self-perception on the offenders.

Keywords:

Probation, Labelling Theory, Social Works, Individual Interview, Officer,

PDF

___

Aslan, S. (2016). Sosyal dışlanma bağlamında genç suçluluğu (Yayınlanmamış doktora tezi) Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Atalay, O. (2016). Ceza hukukunda infaz hukukunun yeri ve Denetimli Serbestlik. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı (8-10 Aralık, 2015, İstanbul) (Düzenleyen), D. Özyörük (Ed.), Türkiye’de Denetimli Serbestliğin 10. Yılı Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı: “Uluslararası Yaklaşımlar” içinde (s. 8-12). Ankara: Artpub Medya.
Auerbach, C. F. ve Silverstein, L. B. (2003). Qualitative data: An introduction to coding and analysis. New York and London: New York University Press.
Bauman, Z. (2012). Küreselleşme: Toplumsal sonuçları (Çev. Abdullah Yılmaz) (4. Basım). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Becker, H. S. (2017). Haricîler (outsiders): Bir sapkınlık sosyolojisi çalışması (Çev. Şerife Geniş ve Levent Ünsaldı). Ankara: Heretik.
Berg, B. L. ve Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Çev. Ed. Hasan Aydın) Konya: Eğitim Yayınevi.
Bilgiç, Ş. (2012). Hapsedilme, iyileştirme ve yeniden suç işleme. Ankara: Vadi.
Braithwaite, J. (1995). Reintegrative shaming, republicanism and policy. H. D. Barlow (Ed.), Crime and Public Policy: Putting Theory to Work içinde (s. 191-205). Boulder, CO: Westview Press.
Buechel, P. (2011). Probation officers play key role in justice system. http://www.doccs.ny.gov/NewsRoom/external_news/2011-07-15_Recognition_week_probation_parole.pdf (Erişim Tarihi: 21.03.2018).
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (CGTİHK) (2004), T. C. Resmi Gazete, Sayı: 25685. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5275&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği (DSHY) (2021), T. C. Resmi Gazete, Sayı: 31655. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/11/20211110-1.htm
Diana, L. (1960). What is probation? Journal of Criminal Law, Criminology and Police Science, 51, 189-204.
Dolu, O. (2015). Suç teorileri: Teori, araştırma ve uygulamada kriminoloji (5. Baskı). Ankara: Global Politika ve Strateji.
Dursun, H. (1997). Damgalama teorisi ve suç. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (3-4), 309-322.
Foucault, M. (1992). Hapishanenin doğuşu (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.
Giddens, A. (1999). Toplumun kuruluşu (Çev. Hüseyin Özel). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Goffman, E. (1961). Asylums: Essays on the social situation of mental patients and other inmates. Anchor Books: New York.
Goffman, E. (2015). Tımarhaneler: Akıl hastalarının ve kapatılmış diğer kişilerin toplumsal durumu üzerine denemeler (Çev. Ebru Arıcan). Ankara: Heretik.
Goffman, E. (2017). Etkileşim ritüelleri: Yüz yüze davranış üzerine denemeler (Çev. Adem Bölükbaşı). Ankara: Heretik.
Gove, W.R. (1975a). The labelling perspective: An overwiew. W. R. Gove (Ed.), The labelling of deviance: Evaluating a perspective içinde (s.3-20). United State of America: Sage Publication.
Gove, W.R. (1975b). Labelling and mental illness: A critique. W. R. Gove (Ed.), The Labelling of Deviance: Evaluating a Perspective içinde (s.35-81). United State of America: Sage Publication.
İçli, T.G. (2002). Toplumdan kopuş: Suç ve şiddet. İ. Sezal (Ed.), Sosyolojiye Giriş içinde (s.627-709). Ankara: Martı Kitap ve Yayınevi.
Kalmthout, A.M.V. (2011). Kamu yararına çalışmadan “toplumsal yaptırımlara”: Karşılaştırmalı bir bakış açısı (Çev. Burhan Alıcı). Küresel Bakış Dergisi, 1 (1), 71-106. http://www.cte-ds.adalet.gov.tr/makaleler/kureselbakisdergisi.pdf (Erişim Tarihi: 21.03.2018).
Karadöl, C. (2016). Denetimli Serbestliğin doğuşuna kadar Avrupa tarihinde suç ve ceza. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı (8-10 Aralık, 2015, İstanbul) (Düzenleyen) D. Özyörük (Ed.), Türkiye’de Denetimli Serbestliğin 10. Yılı Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı: “Uluslararası Yaklaşımlar” içinde (s.47-53). Ankara: Artpub Medya.
Klaus, J.F. (1998). Handbook on probation services: Guidelines for probation practitioners and managers. Rome: UNICRI, United Nations Interregional Crime & Justice Research Institute.
Knutsson, J. (1977). Labeling theory: A critical examination (Rapor No.3). Stockholm, Sweden: The National Swedish Council for Crime Prevention.
Lemert, E. (2012). Primary and secondary deviation. J. E. Jacoby, T. A. Severance ve A. S. Bruce (Ed.). Classics of Criminology içinde (s.351-353) (4. Baskı.). Long Grove IL: Waveland Press.
Mandıracı, B. (2015). Türkiye’de ceza infaz politikaları ve kurumlarına ilişkin yapısal sorunlar ve çözüm önerileri. İstanbul: TESEV Yayınları.
Neuman, W.L. (2007). Basics of social research: Qualitative and quatitative approaches (2. Baskı). Boston: Allynand Bacon.
Önder Erol, P. (2018). Nursing home in Turkey: A remedy for the changing ıntergenerational relationships or a total ınstitution?. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18: 265-278.
Önder Erol, P. (2011). Sosyolojik perspektiften demografik yaşlanma: Toplumsal, ekonomik ve politik alanlarda yaşlı failliği (Yayınlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
Petersilia, J. (1990). When probation becomes more dreaded than prison. Federal Probation, 54(1), 23-27. https://www.ncjrs.gov/pdffiles1/Digitization/123146NCJRS.pdf (Erişim Tarihi: 02.04.2018).
Petersilia, J. (1998). Probation and parole. M. Tonry (Ed.) The Handbook of Crime and Punishment içinde (s.563-588). United States of America: Oxford University Press.
Pope, W. (2008). Emile Durkheim. R. Stones (Yay. Haz.) (Çev. Nihat Z. Erdoğan) Sosyolojik Düşüncede İz Bırakanlar içinde (s. 78-90). İstanbul: Bağlam Yayınları.
Punch, K.F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Çev. Dursun Bayrak, H. Bader Arslan ve Zeynep Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Slattery, M. (2007). Sosyolojide temel fikirler (Yay. Haz. Ümit Tatlıcan ve Gülhan Demiriz). İstanbul: Sentez.
Soytürk, S. (2013). Hükümlü ve tutukluların sosyal hizmet gereksinimlerinin değerlendirilmesi: Karaman M Tipi Kapalı-Açık Cezaevi örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Tannenbaum, F. (1951). Crime and the community. New York: Columbia University Press.
Timurturkan, M., Demez, G., Kart, E., Ertan, C., Cankurtaran, S. ve Salih, A. (2017). “Hükümlü” olmanın sosyal tezahürleri: Sosyal dışlanma, damga ve suç”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 138-157. doi: 10.20875/makusobed.331822
TÜİK (2019). Ceza infaz kurumu istatistikleri, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ceza-Infaz-Kurumu-Istatistikleri-2020-37202 (Erişim Tarihi: 13.01.2022).
Yağar, F. ve Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
Yarsuvat, D. (2011). Bir sosyolojik ve kültürel alt grup olarak cezaevi toplumu. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (2), 453-464.
Yavuz, H.A. (2011). Ceza adalet sisteminde Denetimli Serbestlik (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Yavuz, H.A. (2012). Denetimli Serbestliğin Türk Ceza Adalet Sistemindeki tarihsel gelişim süreci. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (100), 317-342.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri Ankara: Seçkin.
Zencirkıran, M. (2015). Sosyoloji (2. Baskı). Bursa: Dora Basım.