Mali Aristokrasi ve Küçük Burjuvazininin Dayanılmaz İttifakı

1980’lerden bu yana tüm dünyayla birlikte Türkiye’de de yaşanan kapitalist üretim ilişkilerindeki dönüşümün yeni-liberalizm adı altında incelenmesinin bazı açmazlarının olduğu söylenebilir. Bu genel yaklaşım, dönüşümü üretim ilişkilerinin bütününde yaşanan bir değişim olarak kavramaktan çok, salt iktisat politikalarına indirger. Yeni-liberalleşme sürecinin tarihine baktığımızda, sadece geleneksel devlet ve egemenlik biçimlerinde değil, iş bölümü, toplumsal ilişkiler, refah uygulamaları, teknolojik dönüşüm, yaşam biçiminden düşünce ve duygulanım biçimlerine kadar hemen her alanda yıkıcı bir dönüşüme yol açtığı gözlenecektir. Burada göze çarpan, gelinen nokta itibariyle yeni-liberalleşmeyle birlikte her şeyin finansallaşmasıdır. Bu tespit, yeni-liberalleşme ile birlikte her şey piyasalaşmıştır demekten köklü bir farklılık anlamına gelir. Her şeyin finansallaşması, mali sermayenin ekonominin her alanına olduğu kadar, devlet aygıtlarına ve gündelik yaşamın da en küçük hücresine kadar derinleşmesine yol açmıştır. Bu çalışmada amaçlanan, Türkiye özelinde kapitalist dönüşümün sınıfsal ilişkilerde yarattığı değişimi ele almaktır. Bu dönüşümün, merkezinde mali aristokrasinin olduğu bir burjuva iktidarını doğurduğu ve bu iktidarın ihtiyaç duyduğu siyasal ve dolayısıyla ideolojik desteğin, finansallaşma ve üretim biçiminin aldığı yeni kombinasyonun doğal sonucu olarak serpilip büyüyen küçük burjuvaziden geldiği çalışmanın temel varsayımıdır.

Anahtar Kelimeler:

Kapitalizmin dönüşümü, sanayi aristorasisi, küçük burjuvazi, hegemonya

An Unbearable Coalition between Financial Aristocracy and PettyBourgeoisie

It may be said that there are some antimonies of conceptualizing the transformation of capitalist relations of production as neo-liberalization process. This general tendency does not grasp the transformation as a change observed at the totality of relations of production but as a change in the level of economic policies. It will be clearly seen that, as the history of neo-liberalization examined, the transformation does occur not only in the form of traditional state and sovereignty, but also the division of labor, welfare policies, technological patterns, way of life, the form of thinking emotions, strictly changed. What is observed is that, together with neo-liberalization, everything has been financialized; and to talking about financialization is not same to saying everything has been marketized. The financialization has been brought about the embedment of financial capital from economic relations to state apparatuses and daily life. What is aimed in this study is to evaluate the shifts at the level of class relations which was resulted from capitalist transformation. In doing this, it will be tried to prove the argument basing on the idea that these transformation give birth to new form of bourgeoisie power block in which financial aristocracy take place at the centre. The second assumption is that, the political and ideological support fort his power block comes from the petty bourgeoisie class.

Keywords:

Transformation of capitalism, financial aristocracy, petty-bourgeoisie, hegemony,

PDF

___

hile yapabilme olanağı sağlar.13 Bu analizi, özellikle önümüzdeki dönemde
yoğunlaşacağı açık olan eğitim alanına da uygulamak mümkün. Sonuç olarak, yeni-liberalleşme sürecinin çeyrek yüzyılı aşan tarihine
baktığımızda, sadece geleneksel devlet ve egemenlik biçimlerinde değil, iş
bölümü, toplumsal ilişkiler, refah uygulamaları, teknolojik dönüşüm, yaşam
biçiminden düşünce ve duygulanım biçimlerine kadar hemen her alanda yıkıcı
bir dönüşüme yol açtığı söylenebilir. Burada göze çarpan, gelinen nokta itibariyle yeni-liberalleşme,
Harvey’in deyimiyle her şeyi finansallaşmıştır (Harvey, 2007: 33). Bu tespit,
yeni-liberalleşme ile birlikte her şey piyasalaşmıştır demekten köklü bir
farklılık anlamına gelir. Her şeyin finansallaşması, mali sermayenin
ekonominin her alanına olduğu kadar, devlet aygıtlarına ve gündelik yaşamın
da en küçük hücresine kadar derinleşmesine yol açmıştır. Bugün mali sermaye sınıfı, egemen sınıf ittifakının merkezindeyse,
onun yanaşması da küçük burjuvazidir. Gelişip serpilme evreleri değişik
ülkelerde içsel ve tarihsel-coğrafi özelliklere bağlı olarak farklılıklar
göstermekle birlikte, yeni-liberalleşme, mali aristokrasi ile küçük burjuvazi
arasındaki simbiyotik ilişki çerçevesinde ele alındığında hegemonya denilen
kerameti kendinden menkul analiz biçiminden hareketle yaşananların
analizinin yavanlığı ortaya çıkar.
Callinicos, A., 2006, Neo-Liberalizm ve Sınıf, Salyangoz Yayınları, İstanbul.
Eskiocak, M., 2009, “Sağlık Yönetiminin Temel İlkeleri Neoliberal Sağlık Reformlarından Nasıl Etkilendi? Örgütlenme Boyutu,” Sağlık Reformlarının Sağlık Yönetimine Etkileri Sempozyumu, Bursa Tabipler Odası, Bursa.
HNEE, 2008, Türkiye’nin Demografik Dönüşümü Projesi Kitapçığı, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bakalnlığı, Tübitak ve Devlet Planlama Teşkilatı ortak yayını, Ankara.
Harvey, D., 2008, A Brief History of Neoliberalism, Oxford University Press, London.
Jameson F., 2009, Ütopya Denen Arzu, Metis, İstanbul.
Mandel, E., 2008, Geç Kapitalizm, Versus, İstanbul.
Marx, K., 2008, Grundrisse Ekonomi Politiğin Eleştirisi İçin Ön Çalışma, Birikim Yayınları, İstanbul.
______, 2007, Kapital Cilt I, Sol Yayınları, Ankara.
Marx, K., & Engels, F., 1994, Kutsal Aile, Sol Yayınları, Ankara.
______, 1988, Fransa’da Sınıf Savaşımları, Sol Yayınları, Ankara.
Son dönemlerde yaygın biçimde uygulanan performansa göre döner sermayeden sağlık
çalışanlarına maaş dışı ödeme uygulaması ile birlikte, sadece özel sektöre ait hastane, klinik
ve merkezlerde değil, sağlık bakanlığına ve üniversitelere bağlı hastanelerde poliklinik
sayısında, istenilen tahlil saylarında muazzam artışlar olduğu herkesin malumudur. Yine
aşikar olan bir başka nokta, döner sermaye ödemelerinde kesintiye gidilmesiyle sağlık
çalışanlarının geçtiğimiz günlerde son yılların en büyük kitlesel eylemini gerçekleştirmiş olmalardır.
Pala, K. 2005, “Sağlık Hizmetlerinde Döner Sermaye Uygulaması,” Toplum ve Hekim, 20 (1): 72-74.
Polanyi, K., 2000, Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
Sağlık Bakanlığı, 2010, Sağlık İstatistikleri Yıllığı: 2008, Ankara.
SES, 2008, Kapitalizmin Krizi ve Sağlık Ortamına Etkileri, SES Yayınları, Ankara.
Thelenei , C.C., 2010, “Kapital’i Yeniden Okumak,” içinde Althusser’e Karşı Marx İçin, Yazın Yayıncılık, İstanbul.
Sweezy, P., 1975, “Emperyalizm,” içinde Çağdaş Kapitalizmin Bunalımı, Sweezy, der. P. Baran & H. Magdoff, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Thompson, E. P., 2006, İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu, Birikim Yayınları, İstanbul.
TTB, 2008, Darbenin Sağlığa Etkileri, Türk Tabipler Birliği, Ankara.
TÜİK, 2009, İstatistik Yıllığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
Woods, E. M, 2007, Marx’a Dönüş, Kalkedon, İstanbul.
Yılmaz, H., 2011, Türkiye’de Orta Sınıf: Özet, İstanbul, [http: //hakanyilmaz.İnfo/ yahoo_site_admin/assets/docs/HakanYilmaz-2007-TurkiyedeOrtaSinif-Özet. 28470911.pdf], e.t. 16.05.2011.