Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin yatırım kararlarında vergilerin etkisi: Denizli ili için Bir alan araştırması

Küreselleşme olgusu ile farklılaşan ticaret yapısının, hem ülkemizde hem de dünyada en önemli temel taşı KOBİ’lerdir. Bu işletmelerin, istihdama yaptıkları katkı, değişen piyasa taleplerine daha kolay uyum sağlayabilmeleri, üretim esnekliğine sahip olmaları ve ülke ekonomisine sağladıkları katma değer önemlerini daha da artırmıştır. Özellikle ülkelerin gelişmişlik düzeyinin göstergesi olan yatırımların artırılmasında KOBİ’ler önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle KOBİ’lerin yatırım yapabilmeleri için gerekli vergisel teşvikler, yurtiçi ve yurtdışı finansman kaynakları ile alternatif finansman kaynaklarının önemi bir kat daha artmaktadır.Bu çalışmanın temel amacı, yatırım kararlarında vergilerin etkisinin firma özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini test etmektir. Literatürde yapılan pek çok çalışmada yatırım kararlarında vergilerin ve finansal kaynakların etkisi olduğuna ilişkin bulgulara rastlanmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada doğrudan doğ- ruya yatırım kararlarında vergilerin ve finansal kaynakların etkisi olduğu ön kabulü ile hareket edilmiş olup 5 adet hipotez üretilmiştir. Bu hipotezler özel sermayeli bir bankanın Denizli ilindeki bir şubesine bağlı 133 müşterisinden toplanan veriler ile analiz edilmiştir. Çalışma bulguları, firmaların yasal statüsü, faaliyet gösterdikleri sektör, faaliyet süreleri ve çalışan sayılarının yatırım kararlarında etkili olduğunu, firmanın yıllık net satış hâsılatının ise yatırım kararlarında herhangi bir etkisinin olmadığını göstermektedir.

The effect of the Taxes in the SME's investment decisions: A field research in Denizli

SMEs are the keystone for the trade concept that is shaped by globalization in both Turkey and the World. Their contribution to the employment, their adaptation ability to the rapid changes in market demands and their supports to the domestic economies in case of added value increased their importance for economies. Especially, SMEs plays a key role for rising investments which are indicators for development level of the countries. Accordingly, tax incentives that is necessary for SMEs' investments, domestic and foreign financial resources and alternative financial resources became more important for economies. The main purpose of this study is to eximine whether the effect of the taxes differ on investment desicions according to firm charecteristics, or not. Numerous studies in the Literature, it is encountered the findings which related with the taxes and financial resources have an impact on investment decisions. Moving from this pre-acceptance, it is developed five hypothesis. These hypothesis have been analyzed with the data collected from 133 consumers of a private bank branch in Denizli. The research findings show that the legal status of firm, the sector number of employees and operating time have an effect, on the other hand firm's annual net sales not show any effect of the decision.

___

  • Alam, K., Stafford, L. (1985). Tax Incentives and Investment Policy: A Survey Report on the United Kingdom Manufacturing Industry. Managerial and Decision Economics. Vol.6, No. 1, s.27-34.
  • Alptürk, E. (2008). Ekonominin Dinamosu Küçük ve Orta Büyüklükte İşletmeler; Kobi Rehberi. Ankara: Yaklaşım Yayıncılık.
  • Aşıkoğlu, R. (1988). Türkiye’de Yatırım Teşvik Tedbirleri. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Bildirici, Z. (1989). Çeşitli Ülkelerde ve Ülkemizde Yatırımları Özendirici Vergi Teşvikleri. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • DPT (2007). KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı 2007-2009. Ankara.
  • Dilik, B. ve Duran, M. (1998). Türkiye’de Uygulanan Kobi Teşvik Politikası ve Uygulama Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Hazine Dergisi. Sayı 10, s. 59-80.
  • Durman, M. ve Önder, H. (2007). Ekonominin Minik Devi Kobi’ler Ve KOSGEB Teşvikleri. İstanbul: Alfa Aktüel Yayıncılık.
  • Gencel, U. (2007). Türkiye’de Yatırım Kararları Üzerinde Kurumlar Vergisinin Etkisi: Bir Alan Araştırması (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Gündem, F. ve T. Ramazan (2010). Finansal Liberalizasyon Politikaları ve Küresel Finansal Krizin Türkiye Üzerine Etkileri: S&P 500 ve İMKB Üzerinden Bir Analiz. 20 Ekim 2010 tarihinde http://ozal.congress. inonu.edu.tr/pdf/77.pdf adresinden erişildi.
  • Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil yayıncılık.
  • Kenar, N. (2010). İstihdam Üzerindeki Yükler. 17 Eylül 2010 tarihinde http://www.indeksiletisim. com/icerik_fabrikasi/detay. aspx?SectionID=351R2YqNiYgy% 2F5nEgxaE9A%3D%3D&ContentID= sK4RdZdUMPqvKDy6EENMvw%3 D%3D adresinden erişildi.
  • KOSGEB (2005). KOSGEB Saha Araştırma Çalışması Denizli İli Değerlendirme Raporu. Ankara.
  • Koç, İ. Ö. (2008). Türk KOBİ’leri Bugünü ve Geleceği. İstanbul: Arıkan Yayıncılık. Müftüoğlu, M.Tamer (2007). Türkiye’de Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, KOBİ’ler. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
  • Moon, P. ve Hodges, S. (1989). Implications of the Recent Tax Changes for Corporate Capital Investment. Journal of Business Finance and Accounting. Vol.16, No.1.
  • Morgan, E. (1992). Investment Behaviour and Government Tax Policy: A Survey of the Largest UK Firms. Journal of Business Finance and Accounting. Vol.19, No.6.
  • OECD, Türkiye‘deki Küçük Ve Orta Ölçekli İşletmeler Mevcut Durum Ve Politikalar. 5 Ekim 2010 tarihinde http://www.oecd. org/dataoecd/37/37/33705673.pdf adresinden erişildi.
  • Sarı, B. (2009). Kobi’lerde Büyüme Stratejileri: Çaycuma Bölgesindeki Kobi’lere Bir Anket Çalışması (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Uluatam, Ö. (1971). Yatırımları Teşvik Edici Vergi Politikası. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. No:311.
  • http://www.alomaliye.com, (13.10.2010).