BİR ÇOCUK DESTEK MERKEZİNDEN HİZMET ALAN ERGENLERİN, MADDE KULLANIM ÖZELLİKLERİ VE SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİNİN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Madde kullanımı dünyada olduğu gibi ülkemizde de basta gençler olmak üzere toplumun birçok kesimini etkileyebilen biyolojik, psikolojik ve sosyal boyutları olan ve toplum sağlığını tehdit eden en ciddi sorunlardan birisidir. Bununla birlikte ergenlerin madde kullanımına yönelmesinde birçok faktörün etkili olduğu kabul edilmektedir. Aile ve sosyal destek düzeylerinin, madde kullanımı ile doğrudan ilişkisinin olduğu bilinmekte olup aynı şekilde önleme ve tedavi sürecinde de aile ve sosyal destek sistemlerinin çok önemli etkileri olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma ile madde kullanım öyküsü bulunan ergenlerin; bağımlılık profilleri ile aile ve sosyal destek sistemleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu çalışmanın evrenini, madde kullanım öyküsü bulunan rehabilitasyon hizmetleri için Gaziantep Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Şahinbey Çocuk Destek Merkezine yerleştirmeleri yapılan 106 ergen oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan deneklere Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği (MSPSS), Bağımlılık Profil İndeksi Ergen formu (BAPİ-E) ile kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Normal dağılıma sahip olmayan sayısal değişkenlerin 2 grupta karşılaştırılmasında Mann whitney U testi, 2 den fazla grupta karşılaştırılmasında Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ergenlerin bağımlılık düzeylerinin anlamlı bir şekilde yüksek olduğu, çok boyutlu algıladıkları sosyal destek düzeylerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bağımlılık Profil İndeksi Ergen formunda tanı ve yaşam alt ölçek puanları ve toplam puanlar psikiyatrik tedavi alan grupta almayanlara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (Sırasıyla P=0,021, P=0,019, P=0,036). Ölçek puanları diğer sosyo-demografik değişkenlerin düzeylerinde anlamlı farklılık göstermemiştir.

INVESTIGATION ON THE SOCIODEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS OF SUBSTANCE USE CHARACTERISTICSAND SOCIAL SUPPORT LEVELS OF SERVICE FROM A CHILD SUPPORT CENTER

Drug use is one of the most serious problems in the world has biological, psychological and social dimensions that can affect many parts of the society, especially young people, and threatens the health of society. With it, it is accepted that many factors influence the adolescent's orientation towards substance use. Family and social support levels are known to be directly related to substance use and it is thought that family and social support systems are also very important influences in the prevention and treatment process. This study investigated the relationship between adolescent addiction profiles and family and social support systems with substance use narratives. The population of study consists of 106 adolescents who have substance use narratives and were institutionalized to have rehabilitation services in Gaziantep Family and Social Policy Provincial Directorate, Şahinbey Child Support Center. The subjects participating in the survey were applied the Multidimensional Perceived Social Support Scale (MSPSS), Dependency Profile Index Ergen Form (BAPI-E) and personal information form. Mann whitney U test for comparing 2 groups of numerical variables, the Kruskal-Wallis test was used to compare more than 2 groups. As a result of the research, it was determined that adolescents had significantly higher scores on addiction profiles and moderate levels of social support they perceived as multidimensional. As a result of the research, it was determined that the addiction levels of the adolescents were significantly higher and the levels of social support they perceived as multidimensional were moderate. Dependency Profile Index The diagnosis and life subscale scores and total scores in the form of the adolescents were statistically significantly higher than those who did not receive psychiatric treatment (P = 0,021, P = 0,019, P = 0,036, respectively). Scale scores did not show any significant difference in the levels of other socio-demographic variables.

___

Ayşe, E. (2003). Tutuklu ya da hükümlü erkek ergenlerde kriminolojik öykü ile madde kullanımı ve kile yapısı arasındaki ilişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü.

Albayrak S.ve Balcı S. (2014). Gençlerde madde bağımlılığı ve önlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11:30-37.

Ögel K., Evren C., Karadağ F., ve Gürol D. T. (2012) bağımlılık profil indeksi'nin (bapi) geliştirmesi, geçerlik ve güvenirliği.Türk Psikiyatri Dergisi, 23(4), 264-273.

Brust, JCM. (2004). Neurological Aspects of Substance Abuse. Second Edition. Elsevier Butterworth Heinemann, Philadelphia, PA.

Cure, Jessica N. ve M.S.W.(2011). Finding meaning through narrative: Coping with parental substance addiction and family violence. California State University, Long Beach.

Darçın, A. E., Nurmedov, S., Noyan, C. O., Yılmaz, O., Dilbaz, N. (2015). Özel bir bağımlılık merkezinde yatarak tedavi gören hastalarda psikiyatrik eş tanının bağımlılığın seyri ile ilişkisi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 28, 196-203.

Eker, D., Arkar, H., ve Yaldiz, H. (2000). Generality of support sources and psychometric properties of a scale of perceived social support in Turkey. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 35 (5), 228-233.

Devlet Denetleme Kurulu. (2014). Araştırma ve İnceleme Raporu (Madde ve Diğer Bağımlılıklar İle Mücadele Kapasitesinin ve Bu Bağlamda Türkiye Yeşilay Cemiyetinin Değerlendirilmesi).

European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). European Drug Report 2014, Luxembourg: Publications Office of The European Union.

Evcin U,Dünyanın en büyük okul anketi: ESPAD üzerine bir değerlendirme,Turkish Journal on Addictions, 1:135- 142.

Gezek, F. (2007). Sokakta Yaşayan Gençlerin Aile Yapısı ve Madde Bağımlılığı arasındaki ilişki. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Lange-Altman, Tiffany, Psy.D., (2015). Seeking safety and the social model of addictions treatment: a comparison study for the homeless, addicted, and traumatize. Spalding University.

Munford R, Sanders J. (2005). Working with families: strengthsbased approaches. London: Jessica Kingsley Publishers.

Norton, J H.(1994). Addiction and family issues. Alcohol. 11(6), 457-60.

O'Melia MW, Dubois BL. (2013). Generalist social work practice: an empowering approach. USA: Pearson, 14- 18.

Polat, G. (2014). Madde bağımlılığı tedavisinde sosyal hizmet mesleği, Okmeydanı Tıp Dergisi, 30, 143-148.

Ramo D E. Developmental models of substance abuse relapse (doctoral dissertation). (2008). San Diego, San Diego State University.

Ögel vd. (2004). Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(2), 112-118.

Ögel, K. (2010). Sigara, alkol ve madde kullanım bozuklukları; tanı, tedavi ve önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.

Yüncü, Z., Aydın, C., Coşkunol, H., Altıntoprak, E., Bayram, A. T. (2006). Çocuk ve ergenlere yönelik bir bağımlılık merkezine iki yıl sürecine başvuran olguların sosyodemografik değerlendirme. Journal of Dependence, 7, 31-37.

Westermeyer J., Bennett L., Thuras P ve ark., (2007). Substance use disorder among adoptees: a clinical comparative study. Am J Drug Alcohol Abuse, 33(3), 455-466.