HALİME HUDAYBERDİYEVA’NIN ŞİİRLERİNDE KADIN

Özbek edebiyatının son dönemdeki en yetkin sanatkârlarından biri olan Halime Hudayberdiyeva, üst düzey bir şaire olması nedeniyle Sovyet zulmünü yaşayıp Özbekistan’ın bağımsızlık dönemine şahitlik eden nesil tarafından sevilen bir şairedir. Sanatkârlık özelliğiyle beraber bir düşünür, bir tercüman ve millî bağımsızlık mefkûresinin Özbekistan’daki önemli bir temsilcisidir. Şaire, çok iyi bir gözlem ve psikolojik analiz yeteneğine sahiptir. Şiirlerinde özellikle savaşa giden erkeklerin ardında kalan eşlerin ve çocukların sosyo-psikolojik durumlarını başarı ile eserlerine aktarır. Halime Hudayberdiyeva’yı önemli kılan unsurlar ise; kadın olarak, toplumunun yaralarının sarılmasına bir anne şefkatiyle önderlik etmesi ve Özbekistan’ın geleceğinin şekillenmesine yönelik fikirlerini güçlü bir şekilde hem şiirlerinde hem de sosyal yaşam içinde halkına telkin etmesidir. Halime Hudayberdiyeva’nın kadını temel plana alan şiirleri ele alındığında bu şiirleri iki temel başlık altında incelemek mümkündür. Birincisi anneliğin ağır bastığı şiirlerdir, bu şiirlerde kadınların annelik özellikleri ön plandadır. İkincisi ise kadınlık duygularının ağır bastığı şiirlerdir ki bu şiirlerde sadece kadınların temel sorunları ve his dünyaları anlatılır.

___

  • Aripov, Abdulla (drl.) (2000), Halime Hudayberdiyeva, Saylanma, Taşkent, Şark Neşriyat-Matbaa Kontserni Baş Tahririyatı.
  • Bahriddin, Abdulkerim (2007), Jannotmaqon, Mart. (Röportaj)
  • Buran, Ahmet–Alkaya, Ercan (2009), Çağdaş Türk Lehçeleri, Ankara, Akçağ Yayınları.
  • Hudayberdiyeva, Halime (1991), Yüregimning Agrıq Noqtalari, Taşkent, Özbekistan Neşriyatı
  • Koraş, Hikmet (2009), Özbek Şairi Rauf Parfi, Konya, Kömen.
  • Mirzayev, Sadulla –Şermuhamedov, Said (1993), Hozirgi Zamon Özbek Edebiyoti Tarihi, Taşkent, Özbekistan Neşriyatı.
  • Qahhar, Tahir-Özbay, Hüseyin (1995), Günümüz Özbek Şairleri Antolojisi, Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı.
  • Öztürk, Fatih (2011), “Sadakat” Şiir Kitabı Örneğinde Halime Hudayberdiyeva'nın Şiirleri Üzerine Bir İnceleme, Niğde, Niğde Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Uygur, Ceyhun Vedat (2008), Özbekçe, Isparta, Fakülte Kitabevi.
  • Yaman, Ertuğrul (1996), “Çağdaş Özbek Şiiri”, Türk Dili: Dil ve Edebiyat Dergisi, C: 1996/I, S: 531, s. 905-980.