Firat Cewerî’nin Li Mala Mîr Eserinin Türsel Statüsü Üzerine Bir Tartışma

Firat Cewerî, şiir, öykü, roman, deneme, gezi kitabı ve antoloji gibi pek çok türde eserler vermiş bir kürt yazardır. Li Mala Mîr adlı eseri Cewerî’nin “roman” ibaresiyle yayınlanmış eserlerindendir. Cewerî bu eserinde Celadet Alî Bedirxan’ın farklı yazılarından pasajlar alıp onlara uygun hayali sorular sormuş, Bedirxan ile bir nevi hayali bir röportaj yapmıştır. Bu makale eserin kurgu yönünün çok zayıf olduğu ve eserde romana özgü bir dünyanın bulunmadığı gerekçeleriyle, eserin iddia edilmiş statüsüne itiraz etmekte ve eserin bir roman olmadığını iddia etmektedir. Makale ayrıca bu türsel ibarenin doğurduğu sorunları tartışmaktadır. Makale bunun için genel roman teorisinden ve Gérard Genette’in yanmetinsellik ve önmetinsellik kavramlarından yararlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kürtçe Roman, Firat Cewerî, Li Mala Mîr, Türsel İbare, Yanmetinsellik, Önmetinsellik

A Discussion on the Generic Status of Li Mala Mîr by Firat Cewerî

Firat Cewerî is a Kurdish author who has produced works in several genres such as poetry, short stories, novels, essays, travel books and anthologies. Li Mala Mîr is one of Cewerî’s works published as a “novel”. In this work, Cewerî has taken excerpts from different writings of Celadet Alî Bedirxan and asked appropriate imaginary questions, and made a kind of imaginary interview with Bedirxan. This paper objects to the alleged status of the work and claims that the work is not a novel, on the grounds that the fictional aspect of the work is very weak and that there is no novel-specific world in it. The paper also discusses the problems posed by this genre indication. For this purpose, the paper draws upon the general theory of the novel and Gérard Genette’s concepts of paratextuality and architextuality.

Keywords:

Kurdish novel, Firat Cewerî, Li Mala Mîr, Genre Indication, Paratextuality, Architextuality,

PDF

___

Aktulum, K. (2007). Metinlerarası İlişkiler. İstanbul: Öteki Yayınevi.
Alan, R. (2021). Fantazmaya Romana Kurdî. Zarema (14), 151-60.
Allen, G. (2006). Intertextuality. Taylor & Francis e-Library: Routledge.
Bakhtin, M. M. (1981). The Dialogic Imagination. (C. Emerson, û M. Holquist, Wer.) Austin: University of Texas Press.
Cewerî, F. (1998). Li Mala Mîr Celadet Alî-Bedirxan. Stockholm: Weşanên Nûdem.
Cewerî, F. (2011). Lehî. Stenbol: Weşanên Nûdemê.
Cewerî, F. (2015). Li Mala Mîr. Stembol: Avesta.
Childs, P., û Fowler, R. (2006). The Routledge Dictionary of Literary Terms. USA: Routledge.
Eco, U. (2000). Postille (Sonrası). U. Eco dnd., Gülün Adı (Ş. Karadeniz, Wer., r. 567-601). İstanbul: Can Yayınları.
Genette, G. (1992). The Architext. (J. E. Lewin, Wer.) Oxford: University of California Press.
Genette, G. (1997 a). Palimpsests: Literature in the Second Degree. (C. Newman, û C. Doubinsky, Wer.) USA: University of Nebraska Press.
Genette, G. (1997 b). Paratexts: Thresholds of Interpretation. (J. E. Lewin, Wer.) Cambridge: Cambridge University Press.
Macksey, R. (1997). Foreword. G. Genette dnd., Paratexts: Thresholds of Interpretation (r. XI-XXV). Cambridge: Cambridge University Press.
Mirenayat, S. A., û Soofastaei, E. (2015). Gerard Genette and the Categorization of Textual Transcendence. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6 (15), 533-7.
Parıltı, A., û Galip, Ö. (2010). Kürt Romanı. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Polat, L. (2014). Pêncî Romanên Kurdî. İstanbul: Weşanên Ar.
Polat, L. (2019). Çil Romanên Kurdî. Van: Weşanên Sîtav.
Polat, L. (2021). Romanên Kurdî. İstanbul: Weşanên Doz.
Purçak, M. E. (2020). Xebateke Bîbliyografîk ji bona Romanên Kurmancî. Kurdiname (3), 1-28.