Çocuklarla Felsefenin Eleştirisi

Alanyazında çocuklar için felsefe, çocukluk felsefesi ya da çocuk felsefesi gibi farklı isimlerle anılan çocuklarla felsefe, son yıllarda sıklıkla gündeme gelen bir eğitim etkinliğidir. Ancak popülerleştirilen pek çok kavramda olduğu gibi çocuklarla felsefede de bir takım yanlış yargıların, meseleyi esas amacından çıkararak ‘moda’ haline getiren yanlış algıların mevcut olduğu düşünülmektedir. Eğitimin, özellikle de felsefe gibi bir gelenek işi olan eğitimlerin yeni olana değil gelenekli olana yaslanması; moda değil kalıcı olması önemlidir. Çocuklarla felsefe algısındaki yanlışları tespit etmek amacıyla kaleme alınan bu makalede; çocuklarla felsefenin yeni bir kavram olduğu yanılgısı, amacın saptanmadan yönteme geçilmesinin yanlışlığı, çocuklarla felsefeye dil gelişimini, bilişsel gelişimi, yaratıcılığı, ahlak gelişimini desteklemek gibi yüzeysel amaçlar belirleyerek bilgelik tanımından uzaklaşılması ve felsefenin eğitimde araçsallaştırılması, çocuklarla felsefenin oldukça kısa süreli kurslarla ticari amaçlı yapılması ve çocukların doğuştan filozof olduğu yanılgıları tartışılmıştır. Sonuç olarak çocuklarla felsefenin üç ayağını oluşturan insan, felsefe ve eğitim tanımları irdelenmiş, çocuklarla felsefe eğitiminin bu tanımlar etrafında şekillenmesi gerektiği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

çocuklarla felsefe, çocuklar için felsefe, Çocuk Felsefesi, Eğitim, Felsefe

PDF

___

Abaspour, Nafiseh, Ali Reza Nowrozi and Zohreh Latifi. “Investigating the Effect of Educating Philosophy in the Children on the Spiritual Development of Female Students with 12-14 Years Old in the City of Isfahan,” Journal of Education and Practice 6(11), (2015): 162-166.
Alpyürür, Fahri. “Herakleitos Neden Çocuklarla Oyun Oynardı?,” Bahçe Edebiyat ve Düşünce Dergisi, 2, (2021): 15-17.
Arabzadeh, Zohreh, Safieh Abdolahi and Salma Shamsedini Lory. “Investigating the Effectiveness of Program Philosophy to Increase Children’s Intelligence in Tehran,” International Journal of Biology, Pharmacy and Allied Scineces (IJBPAS) 5(1), (2016): 40-46. Arslan, Ahmet. Felsefeye Giriş. Ankara: Adres Yayınları, 2011.
Badri, Rahim and Zahra Vahedi. “The Effectiveness of “the Philosophy for Children Program” on the Spiritual Intelligence of the Student,” International Journal of Educational and Psychological Researches XX(XX), (2017): 1-7.
Baltacıoğlu, İsmail Hakkı. Hayatım. İstanbul: Dünya Yayınları, 1998.
Bayraktar, Levent ve Rabia Dirican. “Prof. Dr. Levent Bayraktar ile Çocuklar için Felsefe ve Türkiye’de Felsefe Algısı/Eylemi Üzerine Söyleşi,” Çocuk ve Medeniyet 2(4), (2017): 195-205.
Bayraktar, Levent. Felsefe ile. Ankara: Aktif Düşünce Yayınları, 2014.
Bayraktar, Levent. Türk Düşüncesinden Portreler. Ankara: Aktif Düşünce Yayınları, 2014.
Cassidy, Claire and Donald Christie. “Philosophy with Children: Talking, Thinking and Learning Together,” Early Child Development and Care 183(8), (2013): 1072-1083.
Cevizci, Ahmet. İlkçağ Felsefe Tarihi. Bursa: Asa Yayıncılık, 2011.
Colom, Roberto, Felix Garcia Morion, Carmen Magro and Elena Morilla. “The Long-term Impact of Philosophy for Children: a Longitudinal Study (Preliminary Results),” Analytic Teaching and Philosophical Praxi 35(1), (2014): 0-56.
Çayır, Nihal Akkocaoğlu. “Çocuklar için Felsefe Eğitimi Üzerine Nitel bir Araştırma.” Doktora Tezi, 2015.
Daniel, Marie France, Lousie Lafortune, Richard Pallascio, Laurance Splitter, Christina Slade and Teresa Garza. “Modeling the Development Process of Dialogical Critical Thinking in Pupils Aged 10 to 12 Years,” Communication Education 54(4), (2005): 334-354.
Daniel, Marie France, Mathieu Gagnon and Jean Charles Pettier. “Philosophy for Children and the Developmental Process of Dialogical Critical Thinking in the Groups of the Preschool Children,” Advances in Early Education and Day Care 16, (2012): 159-181.
Doğdu, Duygu. “6., 7. ve 8.Sınıf Çocuklarının Özgüven Düzeyleri ile Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2021.
Eflatun. Fedon, Ruhun Bekası. Çeviren: Semiha Cemal, Konya: Çizgi Kitabevi, 2021.
Eflatun. Menon. İstanbul: Maarif Matbaası, 1942.
Erfani, Nasrolah and Mandana Rezaei. “The Effect of Teaching Philosophy on the Critical Thinking of Female Students,” International Journal of Pharmaceutical Research & Allied Science 5(2), (2016): 484-491.
Gasparatou, Renia and Maria Kampeza. “Introducing P4C in Kindergarten in Greece,” Analytic Teaching and Philosophical Praxis 33(1), (2012): 72-82.
Ghaedi, Yahya, Mona Mahdian and Fatemeh Khoshnavay Fomani. “Identifying Dimensions of Creative Thinking in Preschool Children During Implementation of Philosophy for Children (P4C) Program: a Directed Content Analysis,” American Journal of Educational Research 3(5), (2015): 547-551.
Gürsoy, Kenan. Bir Evrensel Projemiz Var mı?. İstanbul: Etkileşim Yayınları, 2007.
Herakleitos. Fragmalar, Çeviren: Cengiz Çakmak, İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2009.
Işıklar, Sema. “Çocuklar için Felsefe Eğitimi Programının 5-6 Yaş Çocuklarda Felsefi Sorgulama Yoluyla Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi.” Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, 2020.
Jahani, Reza, Hassan Nodehi and Ahmad Akbari. “Effect of the P4C (Philosophy for Children as a Content Approach) on Moral Gudgment of Sixth Grade Students (Case Study: Jolgeh Rokh Area),” Scinzer Journal of Humanities 2(1), (2016): 19-23.
Kramer, Samuel Noah. Tarih Sümer’de Başlar, Çeviren: Hamide Koyukan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2014. Küyel, Mübahat. Felsefeye Başlangıç. Ankara: Ayyıldız Matbaası, 1976.
Matthews, Gareth. Çocukluk Felsefesi. Çeviren: Emrah Çakmak, İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları, 2000.
MEB. Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Müdürlüğü, 2013.
Michaud, Olivier. “A Qualitative Study on Education Authority, Shared Authority and the Practice of Philosophy in a Kindergarten Classroom: a Study of the Multiple Dimensions and Complexities of a Democratic Classroom.” Doctoral Dissertation, Montclair State University, 2013.
Okur, Melek. “Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi Programının Altı Yaş Grubu Çocuklarının, Atılganlık, İş birliği ve Kendini Kontrol Becerileri Üzerindeki Etkisi.” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2008.
Palut, Birsen. “Düşünme Stilleri ve Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişki,” Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 24, (2008): 1-11.
Pekkarakaş, Emine. “Okul Öncesi Eğitim Döneminde Çocuklar için Felsefe Eğitiminin Öğrencilerin Yaratıcılık Düzeylerine Etkisi.” Yüksek Lisans Tezi, Demokrasi Üniversitesi, İzmir, 2020.
Pourtaghi, Vahidreza and Elaheh Hejazi. “Effectiveness of Implementing Philosophy for Children Program on Students’ Creativity,” Scientific Journal of Pure and Applied Sciences 3(6), (2014): 375-380.
Sak, Ramazan, İkbal Şahin Sak, Sibel Atli ve Betül Şahin. “Okul Öncesi Dönem Anne Baba Tutumları,” Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 11(3), (2015): 972-991.
Sare, Egle., Piret Luik and Tiia Tulviste. “Improving Pre-schoolers’ Reasoning Skills Using the Philosophy for Children Programme,” Trames 20(70/65), (2016): 273-295.
Sezer, Özcan. “Ergenlerin Kendilik Algılarının Anne Baba Tutumları ve Bazı Faktörlerle İlişkisi,” Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi VII(I), (2010): 1-19.
Shatalebi, Akram and Mehrnoosh Hedayati. “Investigating The Effects of “Philosophy For Children” Program on the Reduction of Psychosomatic Disorders Symptoms in 9-11 Age Boys,” International Letters of Social and Humanistic Sciences 66, (2016): 1-9.
Sönmez, Belgin. “Düşünme Eğitimi Dersinin İlköğretim 6.Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel ve Yaratıcı Düşünme Becerilerine Etkisi.” Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 2016.
Sümer, Nebi, Elçin Aktürk Gündoğdu ve Elif Helvacı. “Anne Baba Tutum ve Davranışlarının Psikolojik Etkileri: Türkiye’de Yapılan Çalışmalara Toplu Bakış,” Türk Psikoloji Yazılar 13(25), (2010): 42-59.
Tahralı, Mustafa. Çağ ve Hakikat, Rene Guenon’dan Seçme Makaleler ve Yorumlar. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 2018.
Taş, Işıl. “Çocuklar için Felsefe Eğitimi Programının 48-72 Aylık Çocukların Zihin Kuramı ve Yaratıcılıklarına Etkisi.” Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana, 2017.
Taşdelen, Vefa. “Çocuk Kültürü Bağlamında Çocuklarla Felsefe”, Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 2(4), (2017):7-17. Taşdelen, Vefa. Felsefe Kültürü. Ankara: Hece Yayınları, 2015.
Timuçin, Afşar. Felsefe Bir Sevinçtir. İstanbul: Bulut Yayınları, 2009.
Topping, Keith and Steven Trickey. “Collaborative Philosophical Enquiry for School Children: Cognitive Effects at 10–12 Years,” British Journal of Educational Psychology 77, (2007): 271-288.
Türksoy, Nazmi. “Çocuklar için Felsefe (P4C) Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerinin Bilimsel Sorgulamaya Yönelik Görüşlerine ve Eleştirel Düşünme Becerilerinin Gelişimine Katkısı: Bir Karma Yöntem Araştırması.” Yüksek Lisans Tezi, 2020.
Whitehead, Alfred North. Eğitimin Gayeleri. Çeviren: Sofi Huri, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1971.