Türkiye’nin tavuk atıklarından biyogaz potansiyeli

Kanatlı sektörü Türkiye'de hızlı bir şekilde gelişmektedir. 2009 yılı verilerine göre; Türkiye'de 234 082 206 adet kümes hayvanı bulunmaktadır. Kümes hayvanlarının %98'ini et ve yumurta tavuğu oluşturmaktadır. Bu hayvanların yaş atık miktarı 5 923 571 ton/yıl'dır. Bu atıklar, işletmeler için büyük sorun olabilmekte ve gerektiği gibi değerlendirilememektedir. Atıkların değerlendirilmesinin en iyi yolu biyogaz üretimidir. Bu çalışmada; Türkiye'de yetiştiriciliği yapılan et ve yumurta tavuğu sayılarından yararlanılarak ve çeşitli kriterler dikkate alınarak tüm iller için atık miktarları hesaplanmıştır. Hesaplanan değerlerle Türkiye'nin tavuk atık haritası oluşturulmuştur. Ayrıca; tüm iller için tavuk atıklarından elde edilebilecek biyogaz miktarları da belirlenmiştir. Türkiye'nin 2009 TUİK tavuk sayılarından yararlanılarak hesaplanan biyogaz potansiyeli 390 milyon m3,tür. Türkiye'nin et ve yumurta tavuğu atıklarından elde edilecek biyogaz potansiyelinin enerji eşdeğeri de 8.853 milyon GJ'dur. Hazırlanan atık haritası ve atıklardan elde edilebilecek biyogaz değerleri incelendiğinde; yıllık 10 milyon m3 üzerinde biyogaz potansiyeline sahip iller; Bolu, Balıkesir, Sakarya, Manisa, Afyon, Konya, İzmir, Ankara, Çorum ve Bursa'dır.

Anahtar Kelimeler:

hayvansal atıklar, enerji kaynağı, yenilenebilir kaynaklar, biyoenerji

Turkey's chicken waste biogas potential

Poultry sector is developing rapidly in Turkey. There are 234 082 206 poultry animals in Turkey according to the last agricultural census (2009). 98% of poultry animals are chicken for meat and eggs production. The amount of wet waste of these animals is about 5 923 571 t y'1. These wastes could be a problem for businesses large if it is not properly utilized. Biogas production is the best way to utilize these type of wastes. In this study, total waste amount was calculated having all the provinces in Turkey from the the number of chickens by taking into account chicken both for meat and eggs and also considering various criteria. Chicken waste map of Turkey was created with these calculated values. In addition, biogas potential amount was determined for all provinces from the amount of chicken waste. The biogas potential of Turkey calculated from the number of chicken is 390 million m3. Biogas energy equivalance of Turkey is approximately 8.853 million GJ. When the chicken waste map of Turkey is examined; provinces that have more than 10 m3 biogas potential are found to be Bolu, Balıkesir, Sakarya, Manisa, Afyon, Konya, İzmir, Ankara, Çorum and Bursa.

Keywords:

animal wastes, energy sources, renewable resources, bioenergy,

PDF

___

Acaroğlu, M.. 2007. Alternative Energy Resources. Nobel Publishing, ISBN: 978-605-395-047-9.Ankara.
Anonim, 2008. Kanatlı Sektörü Raporu http://www.tzob.org.tr/tzob_web/basin_bulten/200 8/07_09_2008_ 1. ht m
Anonim, 2010a. BESD-BIR Sektör Raporu.
http://www.besd-bir.org/sektorraporu.htm
Anonim, 2010b. Hayvancılık istatistikleri 2009. http://www.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul.
Anonim, 2010c. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyeleri Sözlü Görüşme.
Anonim, 2011. Etlik Piliç Yetiştiriciliği. http://www.tarim.gov.tr/Files/uretim/hayvancilik/yet istiricilere_bilgiler/EtlikPilicYetistiriciligil8072007.pdf
Başçetinçelik, A. Öztürk, H., Karaca, C. 2007.Türkiye'de Tarımsal Biyokütleden Enerji Üretim Olanakları. http://www.mmoistanbul.Org/yayin/tesisat/109/2/
Eryaşar, A. 2007. Kırsal kesime Yönelik Bir Biyogaz Sisteminin Tasarımı, Kurulumu, Testi ve Performansına Etki Eden Parametrelerin Araştırılması.
Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Güneş Enerjisi Anabilim Dalı, İzmir.
Harris. P., 1997. http://www.adelaide.edu.au/biogas/anaerobic_digestion/model/
Hill, D.T., 1982. A comprehensive dynamic model for animal waste methanogenesis. Transactions of the ASAE 25 5, pp. 1374-1380.
Kaplan, M., Aktaş, M., Güneş, A., Alpaslan, M ve S. Sönmez, 2010. Türkiye Gübre Üretim ve Tüketiminin değerlendirilmesi.
http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/de32147a4fl0 55b_ek.pdf?tipi=14&sube=
Koçer, N.N., Öner, C., Sugözü, İ. 2006. Türkiye'de Hayvancılık Potansiyeli ve Biyogaz Üretimi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları.
Köttner, M. 2003. Dry Fermentation - A New Method for the Biological Treatment in Ecological Sanitation Systems (Ecosan) for Biogas and Fertilizer Production from Stackable Biomass Suitable for Semi-arid Climates,
http://www2.gtz.de/ecosan/download/CESMA2002-Koettner .pdf.
Omer, A.M., Fadalla Y. 2003. Biogas Energy Technology in Sudan, Renewable Energy, 28, pp. 499-507.
Onurbaş, A. ve Eliçin, A.K., 2010. Ankara'nın Hayvansal Atıklardan Biyogaz Potansiyeli ve Uygun Reaktör Büyüklüğünün Belirlenmesi. 26. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, s.356-362, Hatay
Onurbaş, A., Türker, U., Atasoy, Z. Ve D. Koçtürk. 2011. Tarımsal Kökenli Yenilenebilir Enerjiler-Biyoyakıtlar. Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., ISBN 978-605-5426-71-2, 493 s., Ankara.
Önder, H.H. 2009. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Biyogaz Kapasite Tayini. IWES International Energy Sympossium from Wastes 12-13 Kasım İstanbul.
Werner, U., Stöhr, U., Hees, N., 1989. Biogas Plants in Animal Husbandry, A Publication of the Deutsches Zentrum für Entwicklungstechnologien, GATE, A Division of the Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH.