Tozlayıcı Olarak Kuntra (Karasakız) ve Vasilâki Üzüm Çeşitlerinin Kullanıldığı Bozcaada Çavuşu (Vitis vinifera L.) Üzüm Çeşidinde Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Yürütülen bu araştırmada, tozlayıcı olarak Kuntra (Karasakız) ve Vasilâki üzüm çeşitlerinin kullanıldığı Bozcaada Çavuşu (Vitis vinifera L.) üzüm çeşidinde verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda; ortalama verim (g omca–1), salkım eni (cm), salkım boyu (cm), salkım sıklığı (1–9), salkım ağırlığı (g salkım–1), salkım boyu/salkım eni, salkım sayısı (adet omca–1), tane eni (mm), tane boyu (mm), tane ağırlığı (g tane–1), tane boyu/tane eni, tane sayısı (adet salkım–1), ortalama çekirdek sayısı (adet tane–1), kabuk kalınlığı (mm), kabuk rengi (L, Chroma ve °Hue), suda çözünen kuru madde (%SÇKM), pH, %asitlik ve olgunluk indisi (%SÇKM %asitlik–1) incelenmiştir. Araştırma, 10 tekerrür ve her tekerrürde birer omca olacak şekilde planlanmıştır. Tozlayıcı olarak Kuntra (Karasakız) üzüm çeşidinin kullanıldığı bağda Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidinin ortalama verim (2756.1 g omca–1), salkım eni (10.22 cm), salkım boyu (13.85 cm), salkım ağırlığı (280.16 g salkım–1), tane eni (20.73 mm), tane boyu (23.12 mm), tane ağırlığı (6.63 g tane–1) ve tane sayısı (40.36 adet salkım–1) özellikleri, tozlayıcı olarak Vasilâki üzüm çeşidinin kullanıldığı bağdakine kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Diğer yandan tozlayıcı olarak Vasilâki üzüm çeşidinin kullanıldığı bağda Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidinin salkım boyu/salkım eni (1.498), tane boyu/tane eni (1.140), kabuk kalınlığı (0.086 mm), %SÇKM (%18.17), pH (3.51) ve olgunluk indisi (31.42) özellikleri, tozlayıcı olarak Kuntra (Karasakız) üzüm çeşidinin kullanıldığı bağdakine kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Tozlayıcı olarak Kuntra üzüm çeşidi kullanılarak kurulmuş bağda Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidinin tane sayısı ve ortalama veriminin daha yüksek olması, tane gelişimi ve olgunluğu nispeten geciktirmiştir. Böylece Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidinin daha geç tarihte hasat edilmesiyle birlikte, Bozcaada’daki sınırlı hasat periyodunun da uzatılmasına katkı sağlanabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bozcaada Çavuşu, Kuntra (Karasakız), Vasilaki, Kalite, Verim, Bozcaada Cavusu, Vasilâki, Quality

The Determination of Yield and Quality Characteristics of Bozcaada Cavusu (Vitis vinifera L.) Grape Variety Using Kuntra (Karasakız) and Vasilâki Grape Varieties as Pollinators

In this research, it was aimed to determine the yield and quality characteristics of Bozcaada Cavusu (Vitis vinifera L.) grape variety using Kuntra (Karasakız) and Vasilaki grape varieties as pollinators. In this context; average yield (g vinestock–1), cluster width (cm), cluster length (cm), cluster compactness (1–9), cluster weight (g cluster–1), cluster length/width, cluster number (number vinestock–1), berry width (mm), berry length (mm), berry weight (g berry–1), berry length/berry width, number of berry (number cluster–1), average number of seeds (number berry–1), the thickness of grape skin (mm), color of grape skin (L, Chroma and °Hue), total soluble solids (%), pH, acidity (%) and maturity index (TSS% acidity%–1) parameters were investigated. The research was planned as 10 replications with one vinestock in each replication. In the vineyard established with Kuntra variety as pollinator, average yield (2756.1 g vinestock–1), cluster width (10.22 cm), cluster length (13.85 cm), cluster weight (280.16 g cluster–1), berry width (20.73 mm), berry length (23.12 mm), berry weight (6.63 g/berry) and the number of berry (40.36 number cluster–1) of Bozcaada Cavusu grape variety were found to be higher than those from the vineyard established with Vasilaki variety as pollinator. Alternatively in the vineyard established with Vasilaki variety as pollinator, cluster length/cluster width (1.498), berry length/berry width (1.140), the thickness of berry skin (0.086 mm), TSS% (18.17%), pH (3.51) and maturity index (31.42) of Bozcaada Cavusu grape variety were higher than those from the vineyard established with Kuntra variety as pollinator. The higher berry number and average yield of Bozcaada Cavusu grape variety in the vineyard established with Kuntra variety as pollinator relatively delayed the development of berry and maturity. Thus, it was concluded that with the later harvest of the Bozcaada Cavusu grape variety, it could contribute to the extension of the limited harvest period in Bozcaada.

Keywords:

Bozcaada Cavusu, Kuntra (Karasakız), Vasilâki, Quality, Yield,

PDF

___

Açıkbaş, B., Bellitürk, K. (2016). Vermikompostun Trakya İlkeren/5BB aşı kombinasyonundaki asma fidanlarının bitki besin elementi içeriklerine etkisi. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 13 (4): 131–138.
Ağaoğlu, Y.S. (1999). Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık. Cilt 1 Asma Biyolojisi. Kavaklıdere Eğitim Yayınları No. 1. 205 s. Ankara.
Al‒Delaimy, S.K., Ali, S.H. (1970). The effect of different date palm pollen on maturation and quality of ‘Zahidi’ date fruit. Journal of American Society for Horticultural Science, 94: 638–639.
Anonim. (1997). T.C. Standart Üzüm Çeşitleri Kataloğu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. 88 s. Ankara.
Ansari, M., Davarynejad, G.H., Tornyai, J., Nyéki, J., Szabo, Z., Soltész, M. (2010). Effects of self‒and crosspollination on fruit set and fruit quality of sour cherry cultivars. International Journal of Horticultural Science, 16: 31–36.
Bahar, E., Korkutal, İ., Şahin, N., Sağir, F.S., Kök, D., Ergönül, O., Özalp, Z.O. (2019). Ganos Dağları doğal florasında bulunan kültür asmalarının (Vitis vinifera L.) moleküler ve ampelografik karakterizasyonu. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 16 (1): 92–102.
Çelik, H. (2006). Üzüm Çeşit Kataloğu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: 3. 165 s. Ankara.
Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G. (1998). Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş., Mesleki Kitaplar Serisi:1. Fersa Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti., Ankara, 253 s.
Dardeniz, A. (2001). Asma fidancılığında bazı üzüm çeşidi ve anaçlarda farklı ürün ve sürgün yükünün üzüm ve çubuk verimi ile kalitesine etkileri üzerine araştırmalar (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 167 s. Bornova–İzmir.
Dardeniz, A. (2002). Bozcaada bağcılığının mevcut durumu, sorunları ve bağcılığın geliştirilmesine yönelik öneriler. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yayın Organı. Türk–Koop Ekin. 20: 77–84.
Dardeniz, A. (2014). Effects of cluster tipping on yield and quality of Uslu and Cardinal table grape cultivars. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2 (1): 21–26.
Dardeniz, A., Şeker, M., Yancar, A., Gökbayrak, Z., Bahar, E., Kahraman, K.A. (2011). Çanakkale’de Bozcaada Çavuşu Üzüm Çeşidi Yetiştiriciliği ve Karşılaşılan Sorunlar. Uluslararası Katılımlı I. Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi ve Fuarı. 27–30 Nisan. Eskişehir, Türkiye.
Denney, J.O. (1992). Xenia includes metaxenia. Hort‒Science, 27: 722–728.
Eren, R. (2015). Farklı mevkilerin Bozcaada Çavuşu üzüm çeşidinin kalite özellikleri üzerine etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Fotiric, M., Mulitinovic, M., Nikolic, D., Rakonjac, V. (2003). Pollinizer influence on berry and seed properties in grapevine cultivar ‘Bagrina’ (Vitis vinifera L.). Acta Horticulturae, 603: 775–777.
Kiracı, N.A., Bayraktar, H., Usta, K., Özışık, S., Gürnil, K. (2002). Bozcaada Çavuşu, Kozak Beyazı, Karasakız ve Amasya Beyazı Üzüm Çeşitlerinde Klon Seleksiyonu Çalışmaları. Türkiye V. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu, 97–102. 5–9 Ekim. Nevşehir, Türkiye.
Kumar, K., Das, B. (1996). Studies on xenia in almond (Prunus dulcis Miller DA Webb). Journal of Horticultural Science, 71: 545–549.
Marasalı, B., Ergül, A. (1997). Farklı tozlanma şekillerinin üzüm çeşitlerinde tane tutumu ve çekirdek oluşumuna etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 3 (1): 39–42.
Nyéki, J. (1980). Xenia és metaxenia. In: Nyéki J. (Ed.), Gyümölcsfajtak viragzasbiologiaja és termékenyülése. Mezogazdasagi Kiado, Budapest, Hungary, 72–74.
Oraman, M.N. (1965). Yeni Bağcılık. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 253. Ders Kitabı: 89. 3. Baskı. 347 s. Ankara.
Oraman, M.N. (1972). Bağcılık Tekniği II. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 470. Ankara.
Özen, T., Özışık, S., Boz, Y., Bayraktar, H. (1996). Değişik Amerikan Asma Anaçlarının Bozcaada Çavuşu Üzüm Çeşidinin Verim, Gelişme ve Bazı Kalite Özellikleri Üzerine Etkilerini Araştırmalar. Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Bağcılık Araştırma Proje Özetleri Tekirdağ 1997. 38 s.
Sabır, A. (2011). Influences of self‒and cross‒pollinations on berry set, seed characteristics and germination progress of grape (Vitis vinifera cv. Italia). International Journal of Agriculture and Biology, 13 (4): 591‒594.
Sabır, A. (2015). Xenia and metaxenia in grapes: differences in berry and seed characteristics of maternal grape cv. ‘Narince’ (Vitis vinifera L.) as influenced by different pollen sources. Plant Biology, 17 (2): 567‒573.
Sabir, A., Kilinc, S., Sabir, F. (2020). Qualitative and quantitative responses of early ripening table grape cultivars (Vitis vinifera L.) to pollination treatments under controlled growing condition. Erwerbs–Obstbau, 62 (1): 75–80.
Samaan, L.G., Taha, M.W., Hassan, A.H., Boraby, M.S.E. (1981). Pollination and serological studies on Egyptian grapes. Vitis, 20: 293–301.
Sezen, E., Dardeniz, A. (2015). Farklı kış budama dönemleri ve yaz budaması uygulamalarının Yalova İncisi üzüm çeşidinin verim ve kalitesine olan etkilerinin belirlenmesi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (1): 15–27.
Silveira, T.M.T., Raseira, M.C.B., Nava, D.E., Couto M. (2011). Blueberry pollination in Southern Brazil and the influence on fruit quality. Revista Brasillare Fruticulture Jaboticabal‒SP, 33: 81–88.
Şahin, G., Sabır, A. (2016). Farklı polen kaynakları ile tozlanan Alphonse Lavallée üzüm çeşidinde tane büyüme seyri ve tane şekil indeksi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 5 (1): 7‒13.
Tangolar, S., Ergenoğlu, F., Gök, S. (1996). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Araştırma Bağı Üzüm Çeşitleri Kataloğu. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi. 94 s. Adana.
Uslu, İ., Samancı, H. (1997a). Marmara Bölgesi üzüm çeşitlerinde klon seleksiyonu çalışmaları. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Yayın No: 95. 23 s. Yalova.
Uslu, İ., Samancı, H. (1997b). Beyaz Çavuş ve Hamburg Misketi üzüm çeşidi için uygun telli terbiye şekillerinin saptanması. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkezi Araştırma Enstitüsü. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Yayın No: 96. 31 s. Yalova.